Stichting Mundial Foundation organiseert jaarlijks Festival Mundial in het industriële hart van Tilburg, de Spoorzone. Creatief directeur is Erwin Schellekens. Festival Mundial is naar eigen zeggen een belevenisevenement, waarbij artistieke presentaties en maatschappelijke relevantie hand in hand gaan en zorgen voor een unieke festivalervaring. Het festival heeft als missie het realiseren, initiëren en presenteren van de actuele ontwikkelingen van ‘nieuwe wereldmuziek’, om zodoende een belangrijk internationaal muziekfestival voor nieuwe wereldmuziek te worden.

Festival Mundial wil maatschappelijk relevant zijn, begrip creëren voor verschillende culturen en de bezoeker hiermee laten kennismaken. De volgende doelen spelen daarbij een belangrijke rol: het festival biedt een fysieke locatie, waar verschillende culturen, genres en disciplines elkaar ontmoeten en zich ontwikkelen, en waar nieuwe artistieke creaties ontstaan; het biedt artiesten een opstapje van underground naar mainstream; het omarmt de traditionele rootscultuur in een moderne, grootstedelijke context; het biedt een breed actueel muziekprogramma aan; het bouwt een cultureel netwerk op en het presenteert maatschappelijke thema’s op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Het festival ambieert een eigentijds en innovatief wereldmuziekfestival met een internationale, onderscheidende programmering te zijn. Met het Festival Mundial zet de organisatie in op een nieuw imago van eigentijdse wereldmuziek. Binnen de programmering zoekt de organisatie zo veel mogelijk de maatschappelijk relevantie. De betrokkenheid van de muzikanten en van het evenement zelf, wordt als onderscheidende kracht genoemd ten opzichte van reguliere muziekevenementen.

In de periode 2017-2020 gaat het festival werken aan artistieke crossovers en de ontwikkeling van talenten. De grootste verandering zal zich echter voordoen op het gebied van de programmering. De organisatie wil voor de artistieke programmering meer draagvlak creëren door het programmabudget te verhogen. Ook neemt ze meer risico door projecten langer van tevoren in te plannen en frequenter op zoek te gaan naar onbekend talent. De programmering zal volgens de organisatie (inter)nationaal onderscheidend zijn, brutaal, uitdagend, maatschappelijk relevant en van hoge kwaliteit.

Om de artistieke groei te realiseren en aansluiting te blijven houden met de ontwikkelingen van de nieuwe wereldmuziek, zal de organisatie een nieuwe programmeur aanstellen en zal de creatief directeur zich meer gaan toeleggen op het uitbouwen van het internationale netwerk en onder andere actief gaan scouten op internationale beurzen en festivals.

Stichting Mundial Foundation vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie klein/middelgroot festival. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro. Daarnaast vraagt de stichting een bijdrage (co)productie van 25.000 euro aan. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 150.000 euro per jaar/editie.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.

Terugkijkend vindt de commissie de kwaliteit van de programmering van Mundial van de afgelopen jaren over het algemeen van een behoorlijk niveau. Daaruit blijkt volgens haar dat de organisatie goed op de hoogte is van ontwikkelingen in het genre wereldmuziek. Tevens spreekt uit het aanbod dat op het festival wordt getoond dat Mundial een brede visie heeft op het genre en de nieuwe stromingen die daarin ontstaan. Daaruit blijkt het vakmanschap van de samenstellers. Het aanbod vindt zij deels oorspronkelijk en verfrissend. De artistieke ontwikkeling werd volgens de commissie in de laatste jaren echter overschaduwd door de onstabiele en regelmatig wisselende koers die het festival heeft gevaren. Dat heeft naar haar mening geleid tot een onduidelijke artistieke positie. Keuzes die de organisatie maakte, waren in de concrete uitvoering onvoldoende samenhangend, omdat een duidelijke signatuur ontbrak. De wisseling van de locatie van een park naar een industrieel terrein in de Spoorzone is volgens de commissie medebepalend geweest voor een grote omslag in sfeer en publieksbeleving. Zij begrijpt dat het tijd kost om een nieuwe identiteit op te bouwen, maar het festival geeft ook met het voorliggende plan volgens de commissie aan daarin nog zoekende te zijn.

De nieuwe identiteit verbindt de organisatie in de voorliggende aanvraag voor de periode 2017-2020 aan de discipline waarin het festival volgens de aanvrager een programma presenteert. Dit wordt aangeduid als ‘ieuwe Wereldmuziek’, die volgens het plan een plek verdient binnen de popwereld. De beoogde duidelijkheid in positie en artistieke kleur die het festival hiermee wil creëren, weet de aanvrager naar de mening van de commissie onvoldoende overtuigend toe te lichten in de aanvraag. Hoewel de commissie het uitgangspunt om de traditionele wereldmuziek als startpunt te nemen en van daaruit verbindingen te maken met hedendaagse stromingen en artiesten, in de basis aansprekend vindt, is de toelichting hiervoor in het plan te vaag om er een duidelijke beeld bij te krijgen. Dat geldt ook voor de beoogde maatschappelijke relevantie. Dat presenteert de aanvrager als ambitie, maar ook hierbij mist de commissie een heldere inhoudelijke uitwerking waaruit die maatschappelijke relevantie bestaat en hoe deze zich uit in de geprogrammeerde acts in de nieuwe wereldmuziek. Omdat zij in de aanvraag daarnaast voorbeelden mist van artiesten en concerten die exemplarisch zijn voor de nieuwe wereldmuziek, wordt het haar ook niet duidelijk hoe de nieuwe richting van Mundial een concrete vertaling in de programmering krijgt. Het helpt ook niet dat Mundial in de nabije toekomst volgens het plan weer naar een andere locatie zal verhuizen en dat het zoeken naar een nieuwe programmeur zich nog in de oriëntatiefase bevindt.

Hoewel de commissie vindt dat de programmering te beperkt is ingebed in een heldere artistieke visie en de onderbouwing van keuzes die de organisatie maakt te mager vindt, ziet zij in de gerealiseerde programmering van de afgelopen jaren zeker een aantal oorspronkelijke acts. Met name in het zichtbaar maken van eigentijdse, niet-westerse muziekstromingen geeft het festival volgens haar blijk van een brede blik op de wereld. Het ontbreekt volgens haar echter aan een overtuigende artistieke visie in de aanvraag om erop te kunnen vertrouwen dat Festival Mundial in de komende jaren weer een consistente artistieke signatuur zal ontwikkelen.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als zwak.

Weliswaar geeft de aanvrager in het plan aan actief te zijn in talentontwikkeling, maar de commissie krijgt onvoldoende handvatten daarvoor aangereikt om hierover positief te oordelen. De beschrijving beperkt zich tot het benoemen dat het belangrijk is dat talent zich kan ontwikkelen en dat het festival daarvoor samengewerkt met opleidingen. De commissie vindt de uitwerking vooral functioneel en daarnaast ook onvoldoende concreet uitgewerkt. Mundial lijkt zich op het vlak van talentontwikkeling vooral te profileren als stageplek voor lokale en regionale opleidingen. In welke zin het festival inhoudelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van de nieuwe wereldmuziek, en daarmee wellicht een relevante artistieke bijdrage levert aan de podiumkunsten in bredere zin, komt volgens de commissie in het plan te beperkt over het voetlicht.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.

Om te beginnen uit de commissie kritiek op het feit dat de aangeleverde jaarrekeningen van de organisatie slechts een beperkt inzicht geven in de werkelijk gerealiseerde financiële resultaten van het festival in voorgaande jaren. De commissie constateert dat er wordt gewerkt met een constructie van B.V.’s die een rekening-courantverhouding hebben met de stichting. Daarbij blijft onduidelijk hoe onderling kosten en opbrengsten worden doorberekend. Hoewel deze constructie wellicht financieel voordeel oplevert voor Stichting Mundial Foundation, classificeert de commissie deze werkwijze als weinig transparant. Daarnaast geeft de organisatie niet aan wat het voordeel van deze constructie is en had de commissie voor de beoordeling van de financiële situatie graag meer openheid van zaken en een toelichting op de aangeleverde gegevens gezien. Ook merkt de commissie op dat de organisatie in de aanvraag niet reflecteert op de mate waarin de Governance Code Cultuur wordt nageleefd. Dat vindt ze opmerkelijk, omdat in dit geval een voor onbepaalde tijd benoemde bestuurder tegelijkertijd creatief directeur is, waardoor er geen heldere scheiding van taken en bevoegdheden is. Hierdoor loopt de betrouwbaarheid van de bestuurlijke informatievoorziening gevaar. Daarnaast blijkt uit de statuten dat Stichting Mundial Foundation is opgericht met als doel steun te verlenen aan de door de te Tilburg gevestigde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Rolling Bridge B.V. Dit vraagt volgens de commissie eveneens om een toelichting.

Over de voorliggende begroting merkt de commissie op dat er sprake is van een significante stijging ten opzichte van de periode 2013-2015. Naast de verwachting dat subsidies en bijdragen vanuit de overheid zullen toenemen, rekent de organisatie er ook op dat de eigen inkomsten behoorlijk zullen stijgen. Dat leidt volgens de commissie tot een goede financieringsmix, die voor wat betreft de werving van eigen inkomsten via private fondsen is gebaseerd op successen op dit vlak in het verleden. Tegelijkertijd is de commissie van mening dat de stijging van de posten ‘publieksinkomsten’, ‘sponsorinkomsten’, ‘horeca-inkomsten’ en ‘overige directe inkomsten’ niet overtuigend is onderbouwd. De stijgingen zijn vooral gebaseerd op een fikse groei van het aantal betalende bezoekers. Omdat die onderbouwing volgens de commissie de nodige risico’s kent, is zij er niet op voorhand van overtuigd dat de organisatie de beoogde stijging van eigen inkomsten zal weten waar te maken.

Voor wat betreft de stijgende kosten merkt de organisatie op dat ze deze inzet ter versterking van het artistieke profiel en business- en marketingactiviteiten. Dit zorgt volgens de aanvrager vanzelfsprekend ook voor hogere kosten op onder meer overhead, productie en festivalvoorzieningen. De commissie mist echter een heldere toelichting waarom bijvoorbeeld de locatiekosten de afgelopen jaren sterk fluctueren en in 2017-2020 fors zullen toenemen ten opzichte van 2015, terwijl de festivallocatie in die jaren niet is gewijzigd. Daarnaast merkt de commissie op dat de aanvrager nauwelijks inzicht geeft in de werkelijke omvang van de programmering, terwijl de kosten voor ‘uitkoopsommen kernprogrammering podiumkunsten’ meer dan verdubbelen ten opzichte van 2015. Het prestatieoverzicht geeft haar te weinig inzicht in het daadwerkelijke aantal activiteiten, waardoor de commissie de realiteit van de geschetste stijging van uitkoopsommen kernprogrammering podiumkunsten moeilijk kan inschatten.
De commissie constateert dat de aanvrager zich in het marketingplan vooral richt op social media en andere online kanalen. Deze keuze hangt samen met het feit dat uit het publieksonderzoek van het festival is gebleken dat een groot deel van de bezoekers ofwel online bekend is geworden met het festival ofwel via vrienden, kennissen of familie. Nieuwe doelgroepen kunnen volgens de organisatie dan ook het best bereikt worden door zogeheten ‘influentials’ bekend te maken met het festival en te zorgen dat zij hun achterban aanspreken. Dit vindt de commissie een goed initiatief, maar zij is tegelijkertijd sceptisch over de groeiverwachting die de organisatie daarbij heeft. Zij is er niet van overtuigd dat het bekend raken met het festival meteen tot een bezoek zal leiden. In de plannen mist ze stappen die de organisatie zal nemen om potentiële nieuwe bezoekers daadwerkelijk over de streep te trekken. Daarnaast leest de commissie dat studenten een belangrijke doelgroep vormen voor het festival, omdat zij na een eerste kennismaking tijdens de studie later vaak goed zijn voor herhaalbezoek. Omdat de aanvrager zelf concludeert dat eerdere campagnes onder studenten nog onvoldoende effect hebben gesorteerd, mist de commissie een uitwerking van de aangekondigde nieuwe strategie die is gericht op de studentendoelgroep.

Tot slot merkt de commissie op dat de aanvrager geen strategie heeft geformuleerd waarmee het festival eventuele onvoorziene tegenvallers in de toekomst kan opvangen. Omdat uit de cijfers blijkt dat de organisatie geen eigen vermogen heeft opgebouwd, stelt de commissie vast dat er geen financiële buffer is om eventuele tekorten te dekken. Gezien de recente tegenvallende resultaten van het festival had de commissie verwacht dat Festival Mundial zich beter zou wapenen tegen mogelijke toekomstige risico’s, ook door onvoorziene omstandigheden.

De bijdrage aan de pluriformiteit wordt door de commissie als ruim voldoende beoordeeld.

Het festival presenteert aanbod dat voornamelijk dient te worden aangemerkt als wereldmuziek. De commissie vindt de activiteiten van Festival Mundial onderscheidend ten opzichte van het reguliere aanbod, maar niet uniek. De cross-overs die het festival zoekt met de popmuziek leiden tot een zekere overlap met het aanbod van pop op podia en festivals in Nederland. Omdat Mundial voornamelijk cultureel divers aanbod presenteert, vindt de commissie dat er sprake is van een aanzienlijke bijdrage aan de pluriformiteit.

De commissie beoordeelt de geografische spreiding als ruim voldoende.

Festival Mundial vindt plaats in Tilburg. Daarmee is de bijdrage aan de spreiding beter dan gemiddeld. Tegelijkertijd merkt de commissie op dat in Tilburg, anders dan in bepaalde andere regio’s, vergelijkbaar aanbod niet geheel ontbreekt. In Tilburg en omgeving vinden ook andere festivals plaats en de stad kent een goede culturele infrastructuur op het gebied van de podiumkunsten.

De financiële bijdrage van gemeente en provincie is zeer goed.

Het festival ontving in de periode 2013-2015 een bijdrage van de gemeente Tilburg van 106.839 euro per jaar en van de provincie Noord-Brabant van 150.000 euro per jaar. Voor de periode 2017-2020 vraagt de organisatie bij de gemeente eenzelfde bedrag aan en bij de provincie een hogere bijdrage. Hiermee is er sprake van een stevige lokale bijdrage.