Het in Pand P in Eindhoven gevestigde jeugdtheatercollectief Hetpaarddatvliegt heeft drie artistieke leden: Reem Wittenbols, Annemiek Nienhuis en Loek Beckers. De zakelijke leiding is in handen van Annemie Meijer. De makers van Hetpaarddatvliegt werken als ‘knutselaars’ die verhalen, ideeën en verbeelding ondersteunen en tot leven laten komen met touwen, katrollen, rook- en windmachines. Startend vanuit een thema of een filosofische, prikkelende vraag (zonder antwoord), worden met eigen verhalen, eigen teksten en met weinig middelen visuele, lichtvoetige voorstellingen met een scherp randje gemaakt, aldus de aanvraag. Het collectief wil met eenvoudige middelen benoemen wat niet benoemd mag worden, woorden vinden voor wat niet uit te leggen is, beelden maken van wat theatraal onmogelijk lijkt te zijn. De werkwijze van Hetpaarddatvliegt is essentieel voor de uiteindelijke voorstelling. De makers willen dat de associatieve beelden en gedachten die aan het proces ten grondslag liggen transparant te zien zijn in de uiteindelijke vorm. In de vorm van voorstudies wordt het maakproces met het publiek gedeeld.

In de periode 2017-2020 wil Hetpaarddatvliegt grote onderwerpen op een toegankelijke manier presenteren. Daarbij wordt cultureel erfgoed ingezet, om met fantasie vanuit de historie naar het heden te kijken. Via de geschiedenis gaan kinderen de actualiteit beleven. In de aanvraag zijn zes nieuwe producties beschreven. De eerste, in 2017, is ‘De Gelukszoekers’: een voorstelling over de verbindende schakel tussen onze wereld en die van vluchtelingen; de zoektocht naar geluk. In het maakproces van de voorstelling, die uiteindelijk op uiteenlopende plekken zal spelen, dient de Odyssee van Homerus als inspiratiebron. Tijdens het productieproces wordt samengewerkt met azc’s, onderwijs en Parktheater Eindhoven. Voor de productie ‘Als we nou eens allemaal doen wat ik wil’, gepland voor 2018, wordt samengewerkt met theatermaker Lenneke Maas. Zij regisseert een voorstelling over narcisme, ego’s, individualisering en ijdelheid. Uitgangspunt is dat kinderen vandaag de dag geen teleurstelling mogen ervaren en ouders er daarom alles aan doen om hun kinderen zo gelukkig mogelijk te maken. Hetpaarddatvliegt onderzoekt het effect door een aantal beroemde narcisten onder de loep te nemen. Voor 2019 en 2020 staan vier nieuwe producties gepland. In ‘Spinoza’ staat de vraag centraal wat de Verlichting, de periode waarin het vrijdenken werd bedacht, ons heeft opgeleverd. ‘Bofferd’ is een feelgoodvoorstelling zonder conflicten, waarin iedereen van begin tot einde nog lang en gelukkig leeft en het publiek gelukkiger de zaal verlaat. ‘Jago’ wordt een ode aan de slechte kanten in jezelf, geïnspireerd op het personage Jago uit Shakespeares Othello; over jaloezie, radicaliseren en terroriseren. De productie ‘Ocharme’ wordt een beeldende mimische voorstelling over armoede, hebzucht en materialisme. De vraag staat centraal hoeveel invloed bezit heeft op ons leven. Naast deze nieuwe producties heeft Hetpaarddatvliegt enkele hernemingen op het programma: ‘Vol verwachting…’ (een sinterklaasvoorstelling uit 2012 met de philharmonie zuidnederland), ‘Hamlet’ en ‘Oorlogshelden’. Het collectief verzorgt naast voorstellingen, voorstudies en klassenprojecten ook educatieve activiteiten en een theaterwerkplaats (Weiland), in samenwerking met Parktheater Eindhoven. Onder de noemer SPAN biedt het collectief daarnaast ruimte voor talentontwikkeling aan vierdejaars stagiaires van Fontys Academie voor Theater in Tilburg: zij gaan een eigen voorstelling maken voor kinderen.

In de periode 2017-2020 speelt Hetpaarddatvliegt zeventig voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 100.0000 euro.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.

De kracht van Hetpaarddatvliegt als jeugdtheatergezelschap ligt met name in de oorspronkelijkheid waarmee voorstellingen tot stand worden gebracht. Het vertrekpunt van de makers als ‘knutselaars’, die zoeken naar originele theatervormen met materialen en machinerie, geeft het gezelschap een eigen signatuur. Deze signatuur spreekt dan ook, in de ogen van de commissie, voornamelijk uit de vormgeving van de projecten. De inventiviteit van de vormgeving maakt de voorstellingen aansprekend voor de jonge doelgroep. Ook de gekozen onderwerpen en thema’s passen vaak goed bij het jonge publiek. Desondanks is de commissie kritisch over de kwaliteit van de voorstellingen in de afgelopen jaren. Positieve uitzonderingen zijn ‘Later als ik dood ben’ en ‘Oorlogshelden’, die met name op het gebied van vormgeving oorspronkelijk zijn; met weinig middelen wordt inventief gewisseld tussen locaties en situaties. In diverse andere producties resulteerde de inhoudelijke uitwerking, het spel en de regie in een beperkte zeggingskracht. De commissie constateert dat er sprake is van weinig pakkende voorstellingen. Zo is ‘Kwijt’ een vertelling geworden waarin een pakkende spanningsopbouw gemist wordt. In deze productie, evenals in ‘Oorlogshelden’, ontbreekt het in de ogen van de commissie aan regiekwaliteit om vorm en inhoud op een betekenisvolle manier samen te brengen, waardoor de voorstelling een verrassend perspectief ontbeert. Daarbij is de kwaliteit van het acteren in de producties van Hetpaarddatvliegt lang niet altijd overtuigend. Dat geldt zowel voor de leden van het collectief als voor de gastacteurs. De commissie constateert daarbij dat vaak vanuit een volwassenen perspectief wordt gespeeld, waardoor de voorstellingen een educatieve klank krijgen en de beleving van de jonge doelgroep minder serieus genomen lijkt te worden.
In de geplande producties blijft de specifieke werkwijze van Hetpaarddatvliegt gehandhaafd en daarmee naar verwachting ook de oorspronkelijkheid van het werk. De commissie vindt dat de groep waardevolle thema’s en onderwerpen kiest voor de nieuwe producties en de keuze om cultureel erfgoed als basismateriaal te kiezen is ook voor scholen interessant. De doelstelling om met meer fantasie vanuit de historie naar het heden te kijken komt in de uitwerking echter niet overtuigend naar voren. Het valt de commissie op dat Hetpaarddatvliegt er niet goed in slaagt om vanuit een grotere thematiek tot een kleiner, speelbaar verhaal te komen. Grote historische figuren of fenomenen uit het cultureel erfgoed worden als basis genomen, maar zonder dat duidelijk wordt hoe dit zal resulteren in een aansprekend verhaal voor kinderen. Zo worden er voor de productie ‘De Gelukszoekers’ verbanden gelegd tussen Homerus’ Odyssee en vluchtelingen en voor ‘Als we nou eens allemaal doen wat ik wil’ tussen narcisme, pesten en dictatoriale leiders. De combinatie van historie en actualiteit wordt als vanzelfsprekend gepresenteerd, maar door het ontbreken van een specifieke visie op deze onderwerpen voor kinderen, is de potentiële zeggingskracht onduidelijk en twijfelachtig. De commissie erkent dat dit voor een deel te maken kan hebben met de werkwijze van Hetpaarddatvliegt, waarbij de makers bij wijze van voorstudie afzonderlijke ‘schetsen’ maken en die in een later stadium samenbrengen. Bovendien wordt bij de totstandkoming van een productie samengewerkt met verschillende (doel)groepen, om zo te komen tot een visie op de thematiek en inhoud. Die werkwijze vindt de commissie interessant, omdat vanuit de diverse groepen waarmee wordt (samen)gewerkt uiteenlopende perspectieven naar voren kunnen komen. Desondanks blijkt uit de plannen voor de beoogde voorstellingen van het collectief nog weinig van gelaagdheid in de uitwerking: de morele boodschap is vaak eenduidig en overheersend. Zo zijn voor de nieuwe productie ‘De Gelukszoekers’ de thematiek en de ontwikkelingsfases beschreven in de aanvraag, maar een toelichting op de verbinding tussen de schetsen van de makers en de samenwerking met de verschillende doelgroepen van de uiteindelijke voorstelling ontbreekt. Daarmee is de commissie niet overtuigd van de potentiële zeggingskracht.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als voldoende.

Na in de afgelopen jaren met relatief beperkte financiële middelen activiteiten te hebben gerealiseerd, zet Hetpaarddatvliegt voor de komende jaren in op een stevigere financiële basis om betere productionele omstandigheden te creëren. De commissie waardeert het dat Hetpaarddatvliegt de afgelopen jaren met een relatief bescheiden budget jaarlijks vaak meer dan één productie wist te realiseren en tevens voorstellingen heeft hernomen. Maar de financiële positie van de organisatie is daardoor wel onder druk komen te staan. Door een positief resultaat in 2015 is deze weliswaar verbeterd, maar nog niet op het niveau dat een financiële tegenvaller zonder problemen opgevangen kan worden. De commissie mist in de aanvraag een toelichting op hoe het gezelschap zijn financiële positie gaat verstevigen.

De commissie merkt op dat Hetpaarddatvliegt naast publieksinkomsten geen andere eigen inkomsten begroot. In de aanvraag wordt weliswaar beschreven dat men op verschillende manieren aan het zoeken is en gaat zoeken naar andere eigen inkomstenbronnen, maar deze intenties worden niet concreet gemaakt. Uit de aanvraag ontstaat wel het beeld dat het gezelschap in de eigen stad en regio een gedegen netwerk heeft opgebouwd, met name van culturele partners. De ambitie om uit dit netwerk meer eigen inkomsten te genereren komt uit de begroting echter niet naar voren. Uit de ingediende begroting spreekt een verwachte stijging van de publieksinkomsten. De commissie vindt de omvang van deze stijging, ten opzichte van het gemiddelde over 2013-2015 en in relatie tot een daling van het gemiddelde aantal voorstellingen, niet realistisch. De stijging van de begroting in de komende jaren hangt vooral samen met de beschreven inzet om de medewerkers aan de producties een realistisch honorarium of salaris te betalen voor de geleverde inspanning. De commissie vindt het van goed ondernemerschap getuigen om medewerkers een reële vergoeding te betalen. In het geval van Hetpaarddatvliegt wordt de stijging van de begroting echter voor een substantieel deel gedekt door publieke middelen. Aangezien tegenover de stijging van de begroting nauwelijks ambities staan inzake eigen inkomstenbronnen en het aantal activiteiten en bezoekers, draagt de gevraagde subsidie nauwelijks bij aan versterking van het ondernemerschap van Hetpaarddatvliegt.
Door producties te maken voor verschillende leeftijdsdoelgroepen in met name het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs, kan Hetpaarddatvliegt een grote doelgroep bereiken. Ondernemerschap wordt ook getoond in het feit dat producties minstens een seizoen in reprise genomen worden, om zo nieuwe publieksgroepen te bereiken en meer rendement te halen uit eerdere investeringen. Hetpaarddatvliegt heeft ook de ambitie om het persoonlijk contact met de speelplekken te gaan intensiveren. Wat in de ogen van de commissie echter ontbreekt is een duidelijk beeld van welk publiek men waar wil gaan bereiken. Ondanks dat de producties zich op verschillende doelgroepen richten, geeft de aanvraag weinig inzicht in de publiekssamenstelling. Voor de commissie is daarom niet duidelijk wat de organisatie van de extra inspanning verwacht en hoe zij die verwachtingen wil realiseren. In dit licht zet de commissie ook vraagtekens bij de extra marketinginvesteringen. De voorgenomen zaalbezetting blijft namelijk op een vergelijkbaar niveau als het gemiddelde in de jaren 2013-2015. Daarmee lijken de extra ingezette middelen weinig rendement op te leveren.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als voldoende.

Hetpaarddatvliegt is gevestigd in Eindhoven, waar een substantieel deel van de activiteiten wordt uitgevoerd. De commissie stelt vast dat het podiumkunstenaanbod in Eindhoven en omgeving in vergelijking met steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag minder groot is. Tegelijkertijd stelt de commissie vast dat in Eindhoven, anders dan in bepaalde regio’s, geen sprake is van het geheel ontbreken van vergelijkbaar aanbod. De stad en de omgeving kennen een goede culturele infrastructuur op het gebied van de podiumkunsten. In de periode 2013-2015 heeft het gezelschap zijn activiteiten voornamelijk in de eigen regio uitgevoerd. In de komende periode zet Hetpaarddatvliegt wederom voornamelijk in op het spelen in de eigen stad en regio, en is de landelijke spreiding gering. Hetpaarddatvliegt levert een beperkte bijdrage aan de spreiding.