Het Amersfoort Jazz Festival wordt sinds 1979 jaarlijks georganiseerd op diverse locaties in de binnenstad van Amersfoort. Het gratis toegankelijke, vierdaagse evenement trekt gemiddeld 85.000 bezoekers. De organisatie is in handen van Stichting Amersfoort Jazz. De programmering is in handen van Alexander Beets en Matti Austen.

Het festival beoogt een podium te zijn voor de uiting, ontwikkeling, confrontatie en creatie van mondiale jazz. Het festival wil hiermee bijdragen aan de ontwikkeling van de jazz en wereldmuziek als geheel, de ontwikkeling van muzikaal talent en de muzikale ontwikkeling van het publiek. In 2012 heeft het samengaan van het Global Village Festival met het Amersfoort Jazz Festival ervoor gezorgd dat het festival vanaf dat moment naast jazz ook wereldmuziek presenteert. Inmiddels zijn beide festivals volgens de organisatie zodanig met elkaar verenigd dat er vanaf 2016 echt sprake is van een geïntegreerd programma.

Voor zijn artistieke signatuur vindt het Amersfoort Jazz Festival het noodzakelijk om over grenzen heen te kijken. Amersfoort Jazz ziet muzikanten als grenzeloos opererende wereldburgers, die vooruitlopen op maatschappelijke ontwikkelingen. Volgens de aanvrager onderscheidt het festival zich van andere jazzfestivals in Nederland, omdat het een van de oudste en grootste festivals op dit gebied is en er daardoor, naast het programmeren van wat grotere en meer gevarieerde acts, ook veel ruimte is voor experiment. De programmering komt tot stand langs vier programmeringslijnen: ‘Jonge Honden’, ‘Levende Legendes’, ‘XL-concerten’ en ‘Mondiale Jazz’. Ook heeft ieder jaar een landenfocus.

Vanaf 2017 maakt Amersfoort Jazz daarnaast jaarlijks gebruik van een specifiek thema. Dit muziekoverstijgende thema wil men nadrukkelijk zichtbaar maken in de programmering en communicatie. In 2017 wordt het thema ‘De Appel & De Boom’, over familiebanden en familiegeschiedenis, en in 2018 ‘Zijne Excellentie’, waarin laureaten van toonaangevende jazzconcoursen worden uitgelicht. In 2019 staat het festival in het teken van veertig jaar Amersfoort Jazz Festival en in 2020 wordt onder de noemer ‘Ready for the Future!’ vooral vooruitgekeken met ‘jonge honden’ en ‘levende legendes’. Ook kiest het festival jaarlijks een focusland; in 2017 is dat Spanje en in 2018 België of Duitsland.

Amersfoort Jazz wil structureel als coproducent van gemiddeld twee producties per jaar gaan optreden. Zo wil het zelf een rol spelen in het creëren van nieuw repertoire, waarbij de kennis en ervaring van programmeurs Beets en Austen leidend zijn. In de coproducties gaan zij het experiment aan en zoeken ze naar nieuwe confrontaties en verbindingen. Het resultaat kent zijn première tijdens het Amersfoort Jazz Festival.

Stichting Amersfoort Jazz vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘klein/middelgroot festival’. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro. Daarnaast vraagt de stichting een bijdrage (co)productie aan van 25.000 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 150.000 euro per jaar/editie.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.

Ze vindt dat er sprake is van een toegankelijk jazzfestival met een kwalitatief goede programmering. De organisatie weet volgens de commissie met dit festival steeds een gebalanceerd programma voor verschillende doelgroepen neer te zetten. Ook de kwaliteit van de uitgenodigde artiesten is volgens de commissie in de regel goed.

Tegelijkertijd mist de commissie in de afgelopen jaren vernieuwing in de programmering. Ze constateert dat het festival overwegend acts boekt die regelmatig op verschillende andere festivals en podia in Nederland worden geprogrammeerd. Ze vindt dat het festival tot nog toe geen voortrekkersrol speelt in het veld. Hoewel Amersfoort Jazz regionaal relevant is, mist het festival volgens de commissie aan zeggingskracht om het als place to be op het gebied van jazz te kunnen aanmerken.

Uit de plannen voor de periode 2017-2020 blijkt dat Amersfoort Jazz wel de artistieke ambitie heeft om met een actueel aanbod bij te dragen aan de ontwikkeling van de jazz en wereldmuziek. De jazz wordt volgens de aanvrager steeds wereldser en de aanvrager wil met name deze mondiale jazz onder de aandacht brengen. In de aanvraag mist de commissie echter een specificatie van wat de aanvrager zelf verstaat onder de term ‘mondiale jazz’. De ambitie is tamelijk algemeen verwoord en er worden voorbeelden van samenwerkingsverbanden tussen artiesten genoemd die in de ogen van de commissie al weer enigszins gedateerd zijn. Daarnaast merkt de commissie op dat jazz juist bij uitstek een subdiscipline binnen de muziek is die reeds lange tijd wordt beïnvloed door niet-westerse elementen. De commissie is van mening dat dit geen nieuwe ontwikkeling is die pas de laatste jaren plaatsvindt of zichtbaar wordt. In dat licht vindt de commissie de artistieke ambitie van Amersfoort Jazz niet overtuigend gedefinieerd en onderbouwd.

Positief staat de commissie tegenover de keuze van de organisatie om vanaf 2017 te programmeren vanuit een overkoepelend thema. Met name het thema ‘De Appel en de Boom’ dat in dat jaar wordt gehanteerd, spreekt de commissie aan. Volgens haar kan de keuze om met thema's te werken bijdragen aan de samenhang binnen het programma, wat de zeggingskracht van het festival vergroot. Wel merkt de commissie op dat het aanbrengen van een tweede laag binnen de programmering door middel van een speciale landenfocus per editie nogal beperkend werkt. De commissie vindt niet overtuigend gemotiveerd waarom dit een factor is die extra zal bijdragen aan de ontschotting die de organisatie nastreeft. Volgens haar is het juist voor muzikanten uit de genres jazz- en wereldmuziek staande praktijk om veelvuldig nieuwe samenwerkingsverbanden aan te gaan zonder dat daar een regie van buitenaf aan te pas komt.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als voldoende.

De commissie is van mening dat met name het onderdeel waarin laureaten worden uitgelicht kan bijdragen aan de ontwikkeling van de podiumkunsten. Het festival zorgt ervoor dat er laureaten van verschillende (inter)nationale jazzconcoursen op de podia worden gepresenteerd. Dit kan volgens de commissie ontwikkelingen teweegbrengen binnen de jazzmuziek. Ook de voorgestelde meerjarige samenwerking die de organisatie wil aangaan met jeugdorkesten, heeft volgens de commissie de potentie om iets teweeg te brengen binnen de podiumkunsten. Daarbij merkt de commissie wel op dat het festival zich heel specifiek richt op het eigen genre. Daarnaast mist ze in de aanvraag in beide gevallen een heldere uitwerking van de resultaten die het festival nastreeft.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.

Op basis van het aangeleverde cijfermateriaal constateert de commissie dat de organisatie een gezonde financiële positie heeft. Amersfoort Jazz streeft niet zozeer een groei van het aantal activiteiten na, maar wel van de kernprogrammering ten opzichte van het aantal overige activiteiten. Daarnaast wil de organisatie verder professionaliseren. Het totaalaantal verwachte bezoekers blijft nagenoeg gelijk aan de voorgaande jaren. Dit alles resulteert in bijna een verdubbeling van de totale festivallasten. Het totale bedrag aan eigen inkomsten blijft nagenoeg gelijk aan voorgaande edities, waarbij sponsor- en horeca-inkomsten de voornaamste bronnen blijven. De commissie heeft er op basis van de onderbouwing in het plan vertrouwen in dat de organisatie deze inkomsten weet te handhaven. Daarnaast is er voor de periode 2017-2020 voor het eerst een bescheiden bedrag aan inkomsten uit kaartverkoop opgevoerd dat wordt verdiend door een toegangsprijs te vragen voor speciale concerten op binnenlocaties. Dit vindt de commissie een goede ontwikkeling. Kritisch is de commissie over het feit dat de organisatie de totale financiële groei voor bijna 100 procent bij het Fonds Podiumkunsten neerlegt. Voor een festival dat 80.000 bezoekers trekt, zijn er volgens haar namelijk diverse andere mogelijkheden om de inkomsten te vergroten. Wat dat betreft is de horecadeal die de organisatie heeft gemaakt in de ogen van de commissie tamelijk mager. Daarnaast wordt er in de begroting structureel uitgegaan van een jaarlijks exploitatieoverschot van ruim 20.000 euro. De organisatie licht niet toe wat de reden daarvan is en hoe dat zich verhoudt tot de subsidiebehoefte. Ook over de spreiding van risico’s en de strategie die wordt gehanteerd bij tegenvallers, is de commissie kritisch. Zo constateert ze dat de organisatie extra activiteiten wil gaan organiseren in het jubileumjaar 2019 zonder daar in de begroting rekening mee te hebben gehouden. In de aanvraag wordt niet uitgelegd wat de strategie is als daarvoor geen additionele financiering voor wordt gevonden.

Over de publieksbenadering merkt de commissie op dat het festival een brede doelgroep bedient, van mainstream pop- en jazzpubliek tot fans van specifieke artiesten. De meeste concerten zijn gratis toegankelijk, wat maakt dat de drempel voor een bezoek laag is. Speciale aandacht is er voor jongeren, kinderen en ouderen. Hoewel de aanvrager schrijft de programmering meer op die doelgroepen te richten, komt dat niet concreet tot uiting in de aanvraag, aldus de commissie. Ze constateert daarnaast dat de organisatie weliswaar een doelgroep-publiciteitsmiddelenmatrix in de aanvraag heeft opgenomen, maar zij vindt dat deze tamelijk basaal en breed geformuleerd is. Lokaal weet de organisatie verschillende relevante partners aan zich te binden. Zelf spreekt de aanvrager over het Amersfoorts Jazz-model, waarbinnen lokale sponsors, gemeente, provincie, rechtenorganisaties en fondsen - naast elkaar en vanuit een eigen motivatie - bijdragen aan het festival. De commissie ziet dit slechts ten dele concreet vertaald in de begroting en dicht het bovendien niet de unieke status toe die de aanvrager eraan toekent.

De bijdrage aan de pluriformiteit van het Nederlands podiumkunstenaanbod beoordeelt de commissie als neutraal.

Het aanbod dat het festival presenteert is jazzmuziek. Ze constateert dat jazzmuziek veelvuldig is vertegenwoordigd in Nederland. De commissie merkt op dat de programmering van het Amersfoort Jazz Festival overeenkomsten vertoont met die van veel andere jazzfestivals die in Nederland worden georganiseerd. Zij is van oordeel dat het festival zich niet bijzonder onderscheidt en daarmee geen bijzondere bijdrage levert aan de pluriformiteit.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de spreiding als ruim voldoende.

Het festival vindt plaats in Amersfoort. De commissie vindt dat hiermee een redelijke bijdrage wordt geleverd aan de spreiding. Tegelijkertijd merkt de commissie op dat in Amersfoort, anders dan in bepaalde andere regio’s, vergelijkbaar aanbod geheel ontbreekt. In Amersfoort en omgeving vinden wel andere festivals plaats en de stad kent een goede culturele infrastructuur op het gebied van de podiumkunsten.

De financiële bijdrage van de provincie of gemeente aan het festival is ruim voldoende.

Uit de aanvraag blijkt dat Amersfoort Jazz in de periode 2013-2016 in totaal 65.522 euro aan subsidie heeft ontvangen van de provincie Utrecht en de gemeente Amersfoort. Voor de komende periode is een vergelijkbaar bedrag aangevraagd bij de lokale overheden. Daarmee is er sprake van een beperkte lokale bijdrage.

De commissie adviseert een bijdrage (co)productie niet toe te kennen.

Amersfoort Jazz wil in de periode 2017-2020 structureel als coproducent van gemiddeld twee producties per jaar gaan optreden. Hiermee wil de organisatie zelf een rol spelen in het creëren van nieuw repertoire. Repertoire waarbij niet per se datgene wat de artiest drijft mede leidend is, maar waarbij volgens de aanvrager de kennis en ervaring van programmeurs Beets en Austen het bepalende uitgangspunt is. In de (co-) producties beoogt het festival het experiment aan te gaan en te zoeken naar nieuwe confrontaties en verbindingen. De gepresenteerde plannen overtuigen de commissie niet. Zij constateert dat de ervaring van de programmeurs op het gebied van produceren beperkt is. Daarnaast vindt ze het opmerkelijk dat vooral de persoonlijke voorkeuren van Beets en Austen centraal worden gesteld. De aanvraag biedt haar bovendien te weinig aanknopingspunten om erop te kunnen rekenen dat het merendeel van de coproducties zal leiden tot een aanbod dat niet veel op andere podia te zien is.