Het ITs Festival Amsterdam is een jaarlijks, negendaags festival met voorstellingen op diverse Amsterdamse locaties. Artistiek directeur is Theu Boermans. Op het festival presenteren afstuderende theatermakers, acteurs, choreografen en dansers zich aan het eind van hun opleiding voor het eerst aan elkaar en aan een publiek van theaterliefhebbers en vakgenoten. Het ITs Festival presenteert werk van binnen- en buitenlandse opleidingen. Het festival toont de meest belangwekkende afstudeervoorstellingen van de nieuwste generatie internationale podiumkunstenaars en biedt door samenwerking met andere Europese kunstinstellingen een platform aan deze jonge makers om zich verder te kunnen ontwikkelen. Het omschrijft zijn rol als die van springplank naar een succesvolle professionele carrière.

Het ITs Festival Amsterdam zet voor de komende periode 2017-2020 een koerswijziging in en zal de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de programmering herzien. De behoefte aan meer inhoudelijke kwaliteit en de veranderende context op internationaal en nationaal niveau hebben geleid tot een scherpere plaatsbepaling van het ITs Festival als internationaal theaterscholenfestival. De directie maakt daarom voortaan zelf een selectie vanuit een artistieke visie, gericht op inhoudelijke, zich onderscheidende kwaliteit. Er ontstaat hierdoor volgens het festival meer ruimte voor coproducties, crossovers, locatieprojecten en nieuwe disciplines.

Vanaf de editie in 2017 vervallen de vaste plekken voor Nederlandse opleidingen in het ITs Festival-programma. Studenten kunnen via het indienen van een aanvraag in aanmerking komen voor een speelplek op het ITs Festival. De selectie zal plaatsvinden op basis van ingediende plannen. In deze plannen dienen de aanvragers een artistiek-inhoudelijke toelichting te geven. Aanvragers kunnen zelf aangeven of ze willen meedingen naar prijzen, en zo ja naar welke. De selectie zal plaatsvinden in alle podiumdisciplines en de adviescommissie zal bestaan uit een vertegenwoordiging van verschillende expertises uit het werkveld. Jonge alumni van de podiumkunstopleidingen maken expliciet deel uit van deze commissie. De artistieke directie besluit in samenspraak met de adviescommissie over de uiteindelijke programmering, op basis van artistiek- inhoudelijke kwaliteit, innovatie/vernieuwing en haalbaarheid. De artistieke directie hoeft zich daarin niet te beperken tot de inzendingen. Internationale coproducties van Nederlandse hbo-opleidingen met internationale opleidingen krijgen speciale aandacht in het selectieproces.

Verder wil het festival op het gebied van talentontwikkeling de komende periode nog sterker inzetten op versteviging van de partnerschappen met instellingen waarmee het festival uitwisseling en doorstroming kan realiseren en individuele talentontwikkelingstrajecten kan opzetten. Er zullen diverse samenwerkingen opgezet worden.

Stichting ITs Festival vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ´klein/middelgroot festival´. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro per jaar/editie.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zwak.

Het ITs Festival is bij de commissie bekend als de plek waar afstuderende theatermakers, acteurs, choreografen en dansers uit binnen- en buitenland zich met afstudeerwerk kunnen presenteren. De commissie constateert dat de organisatie met ingang van de nieuwe beleidsperiode een ingrijpende wijziging in de aanpak wil toepassen. Het profiel van het festival was tot nu toe vooral gebaseerd op het tonen van een overzicht van afstudeervoorstellingen van alle podiumkunstopleidingen in Nederland. Hiermee ontstond volgens de commissie een mooi overzicht van het werk van makers net voordat ze de podiumkunstenmarkt bestormen. De keerzijde hiervan is volgens de aanvrager dat de festivalorganisatie zelf slechts beperkt invloed had op de selectie op basis van kwaliteit van het aanbod. In de ogen van de commissie leidde dat tot een programma dat weliswaar wisselend was van kwaliteit, maar dat daarmee wel het doel diende om een breed overzicht te tonen van de stand van zaken binnen de opleidingen. Daar horen zowel kwalitatief goede als minder goede voorstellingen bij, volgens de commissie. ITs Festival creëerde volgens haar een platform waarop de kracht juist in het niet-cureren schuilt. De commissie vindt het namelijk een mooi idee dat afgestudeerde makers en uitvoerders een gelijkwaardige startpositie wordt geboden in de vorm van een festival waarin voor de selectie het kwaliteitsoordeel nog niet de overhand heeft.

Het festival zet met ingang van 2017 een ingrijpende koerswijziging in. In tegenstelling tot de aanpak zoals hierboven geschetst, zal de artistieke leiding voor de programmering van het festival een selectie maken uit de diverse afstudeerprojecten. Een dergelijke selectiemethode werd al wel toegepast bij het kiezen voor de internationale afstudeerproducties en de Nederlandse dansopleidingen. De commissie kan zich voorstellen dat de organisatie een nieuwe koers vaart, met de argumentatie dat dit in het belang is van de kwaliteit van de programmering en de versteviging van de internationale positie. Tegelijkertijd is de commissie kritisch over de gevolgen hiervan voor de functie en identiteit van een festival dat afstudeervoorstellingen toont. Door die brede schakelfunctie van de opleidingen naar de Nederlandse praktijk los te laten, verdwijnt volgens haar iets van de raison d’être van het ITs Festival Amsterdam. De organisatie zou zich volgens de commissie minder moeten laten leiden door de opvatting dat de programmering van wisselende kwaliteit is en zich in plaats daarvan steviger kunnen positioneren vanuit de genoemde platformfunctie. Door een selectie op kwaliteit te maken, boet het festival volgens haar in aan kracht, die nu juist zit in het tonen van een breed overzicht van de lichting van het betreffende afstudeerjaar van Nederlandse opleidingen.

Kritiek plaatst de commissie ook bij de manier waarop het festival beoogt de selectie te maken. De aanvrager baseert zich bij het maken van keuzes op ingediende projectplannen van de studenten. De commissie vindt dat het festival hiermee het risico neemt dat voorstellingen van interessante makers, die zich niet met een plan bij de organisatie zullen melden, aan het festival voorbijgaan. Ook mist ze in de aanvraag een uitwerking van de nieuwe koers voor de uitreiking van de awards. Over dergelijke risico’s en valkuilen in de nieuwe opzet reflecteert de aanvrager in het plan volgens de commissie onvoldoende. Dat geldt ook voor de functie die het festival heeft voor de podiumkunstopleidingen in Nederland. De stem van de opleidingen en de reflectie van het kunstvakonderwijs op de herziening van het programmeringsbeleid van het ITs Festival komen in het plan onvoldoende aan bod. In de nieuwe opzet stelt het festival zich onafhankelijker op ten opzichte van de opleidingen, terwijl het voor een afstudeerfestival volgens de commissie juist belangrijk is dat de invulling breed wordt gedragen in het onderwijsveld.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als voldoende.

De bijdrage die het festival levert, zit volgens de commissie voornamelijk in het aanbieden van een staalkaart van afstudeervoorstellingen uit binnen- en buitenland. Een strengere selectie aan de poort zal weliswaar de artistieke kwaliteit van de programmering positief beïnvloeden, maar zal volgens de commissie tegelijkertijd beperkend werken voor de bijdrage die het festival in de breedte levert aan afstuderende makers en uitvoerders in de podiumkunsten. De mogelijkheid die het festival biedt om podiumervaring voor een kritisch publiek op te doen en vlieguren te maken, zal voor een kleinere selectie in het afstudeerveld betekenis krijgen.

Een zekere bijdrage levert het ITs Festival met de speciale projecten waarin het participeert, zoals het artist-in-residence-programma, de tournee die het in samenwerking met Via Rudolphi organiseert en de aandacht voor internationale doorstroming. De commissie mist in de aanvraag wel een reflectie op resultaten van dergelijke programma’s uit het verleden, die de invloed op de ontwikkeling van de betreffende makers illustreert. Zij beaamt wel dat het winnen van een prijs tijdens het ITs Festival Amsterdam een belangrijke impuls kan geven aan de carrière van makers vanwege de aandacht bij programmeurs en pers voor de prijswinnaars.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.

De commissie heeft vertrouwen in de bedrijfsvoering van het festival. Naar haar mening sluit de begroting logisch aan op de inhoudelijke plannen. De aanvrager wil met structurele subsidies in de toekomst aan een stabielere basis bouwen van waaruit ze zich kan richten op de beoogde programma- en publieksontwikkeling en verdere fondsenwerving. De commissie vindt dat dit helder terug te zien is in de voorgenomen prestatiecijfers, waarbij de aanvrager structureel rekent op meer (betalende) bezoekers dan in de periode 2013-2015. Als gevolg hiervan nemen de publieksinkomsten in de begroting toe. Ook rekent de organisatie, na een tijdelijke terugval in 2015, weer op stijgende inkomsten uit private fondsen. De financieringsmix in zijn geheel maakt op de commissie een realistische indruk, mede vanwege het feit dat de organisatie in het verleden in staat is gebleken om de verschillende bronnen met succes aan te spreken. Wel merkt de commissie daarbij op dat een aantal posten, zoals ‘sponsorinkomsten’, ‘horeca’ en ‘vergoedingen uit samenwerking’, over de jaren heen sterk fluctueren zonder dat de organisatie daarvoor in de plannen een verklaring geeft. Bovendien constateert zij dat de organisatie deze inkomstenposten voor de komende jaren aan de behoudende kant begroot, gezien de resultaten die daar in het verleden in zijn geboekt.

Wat de kosten betreft kan de commissie zich vinden in de redenering van de aanvrager dat de nieuwe opzet zal leiden tot hogere personeelskosten. Het is aannemelijk dat het voorgestelde nieuwe selectieproces en de daarbij behorende administratieve afhandeling meer personele inzet zullen vragen. De commissie is wel van mening dat de relatief hoge post voor marketingkosten niet in evenwicht is met het verwachte bedrag aan publieksinkomsten dat hiermee wordt gegenereerd. Daarnaast constateert zij dat het bedrag aan uitkoopsommen en honoraria voor de professionele uitkoopsommen laag is, maar dat dit wel aansluit bij een festival met een programmering van afstudeervoorstellingen.

Op basis van het aangeleverde cijfermateriaal constateert de commissie dat de financiële gezondheid van de organisatie enigszins onder druk staat. Er is sprake van een minimaal eigen vermogen, waardoor het festival op dit moment geen mogelijkheid heeft om onvoorziene tegenvallers op te vangen. De commissie vindt het positief dat de organisatie aangeeft dat ze de algemene reserve wil aanvullen, maar vindt dat niet vertaald in de begroting. Er ontbreekt volgens haar een voorzien positief exploitatieresultaat in de komende jaren, waarmee het festival een buffer kan creëren om tegenvallers in de toekomst op te vangen.

Het pr- en marketingplan en de publieksvisie vindt de commissie in de aanvraag overtuigend uitgewerkt. De organisatie heeft volgens haar een duidelijk beeld van de beoogde doelgroepen voor het ITs Festival en benoemt per doelgroep passende marketingkanalen en -middelen die ze in de publiekswerving zal inzetten. De commissie is er positief over dat het ITs Festival Amsterdam in de publiciteit samen optrekt met onder andere de festivaltheaters en de programmapartners. Zij vertrouwt er op basis van het plan op dat de organisatie de ambitie op het gebied van de publieksontwikkeling kan realiseren.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als neutraal.

Het festival vertoont afstudeervoorstellingen in alle mogelijke podiumkunstdisciplines. De gepresenteerde voorstellingen verschillen niet wezenlijk van het aanbod dat ook op andere festivals en op reguliere podia wordt geprogrammeerd. Ook constateert de commissie op festivals en podia de laatste jaren een groeiende aandacht voor het werk van jonge makers. Zij beoordeelt op grond van het voorgaande dat het ITs Festival geen bijzondere bijdrage levert aan de pluriformiteit.