BonteHond (Stichting Theater- en Productiehuis Almere) is een jeugdtheatervoorziening die inmiddels tien jaar gevestigd is in Almere, Flevoland. Sinds 2013 is de artistieke leiding in handen van René Geerlings, zakelijk leider is Roeland Dekkers. BonteHond beschouwt het als zijn voornaamste taak om anarchistisch jeugdtheater te maken, dat een rol speelt in het landelijke artistieke discours. Uit de missie van het gezelschap spreekt het streven om de verbeelding van kinderen levend te houden, hun verwondering te voeden en te beschermen tegen ‘hokjesgeesten’ en ‘regelneven’ en om voorstellingen te maken die oproepen tot wat gezonde ongehoorzaamheid. Dit alles in theatervormen die ook de volwassen toeschouwer uitdagen om weer net zo’n open kijker te worden als kinderen van oorsprong zijn. BonteHond investeert daarnaast in afzetstrategieën om duurzaam publiek voor jeugdtheater te kweken in Almere en Flevoland, in de vorm van publiekswerkingsprogramma’s en diverse doorlopende leerlijnen cultuureducatie, in samenwerking met het onderwijs en culturele collega’s in Almere. BonteHond maakt voorstellingen voor meerdere leeftijdsgroepen, van 3+ tot en met 12+. Het werk van René Geerlings is naar eigen zeggen beeldend: een combinatie van serieuze thematiek en een lichtvoetige vorm, dramatiek en stilering gepaard aan het absurde en humor. Ook typerend is dat metatheater vaak een rol speelt in de voorstellingen: Geerlings wil de transparantie van theater laten zien, niet te veel ‘doen alsof’, om kinderen nadrukkelijk te laten ervaren dat ze kijken naar theater (en niet naar tv). Naast de voorstellingen van Geerlings bestaat het werk van BonteHond uit zogenaamde publiekswerkingsprojecten door theatermaker Judith Faas. Dit zijn locatieprojecten rond uitgesproken maatschappelijke thema's die in Almere spelen, met altijd een participatief karakter en vaak beeldend en fysiek van taal. De projecten komen tot stand in samenwerking met gemeente Almere en maatschappelijke organisaties. De ambities voor 2017-2020 zijn jaarlijks één kleine zaal- of festivalproductie uit te brengen, evenals twee middenzaalproducties en één publiekswerkingsprogramma. Voor een van de middenzaalproducties wordt om het jaar samengewerkt met theatermaker Job Raaijmakers. BonteHond gaat coproduceren met drie jeugdtheatergezelschappen: Artemis, Beumer & Drost en Maas theater en dans. Daarnaast staat een samenwerking met een omroep voor een tv-serie in de plannen.

BonteHond start de nieuwe subsidieperiode met enkele reprises van bewezen successen: 'Aaipet', 'Know me', 'Dit is geen theater' en 'Voorstelling waarin hopelijk niks gebeurt'. In 2017 worden ook twee nieuwe voorstellingen gemaakt: 'Revolution starts now', een productie door nieuwe makers Floyd Koster en Henke Tuinstra en 'Hoe gaat het?', een locatietheaterproject in het Flevoziekenhuis door Judith Faas en Pieternell Bollman. Voor 2018 staan vier nieuwe producties op het programma: ‘Legend of the Larps: Part II’ in samenwerking met Beumer & Drost; 'Ik', een interdisciplinaire samenwerking tussen film en theater; 'Laten we gaan', over afscheid nemen; 'Maatje meer', een locatieproject door Judith Faas over verantwoordelijkheidsgevoel in de vorm van een mega-speeddate. Voor de periode 2019-2020 worden in het plan nog eens (beknopt) acht projecten voor uiteenlopende leeftijdsgroepen beschreven.

In de periode 2017-2020 speelt BonteHond 220 voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 485.000 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 97.000 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 582.000 euro.

BonteHond ontvangt in de periode 2013-2016 een structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de meerjarige activiteitenregeling 2013-2016.

Het Fonds volgt meerjarig gesubsidieerde instellingen door meerdere adviseurs van het Fonds de voorstellingen en/of concerten te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van het Fonds zestien voorstellingen van negen verschillende producties van BonteHond bezocht.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed.

Zij vindt BonteHond van grote waarde binnen het Nederlands jeugdtheater. Na het vertrek van Noël Fischer begin 2013 heeft René Geerlings zijn eigen draai gegeven aan dit gezelschap uit Almere. De commissie vindt Geerlings een goede opvolger, een bekwame maker van pittige voorstellingen waarvan er naar haar mening niet zo heel veel zijn voor de jeugd. Hij maakt anarchistisch, eigenwijs, tegendraads theater, dat de toeschouwer voortdurend op het verkeerde been zet en kinderen aan het denken krijgt. Hij is een goede vertaler van de actualiteit en de leefwereld van kinderen, denkt in grote thema’s, maar blijft toch heel dicht bij de doelgroep. De voorstellingen die hij in de afgelopen jaren bij BonteHond maakte, overtuigen de commissie van groot vakmanschap. ‘Niet Huppelen!’ is daar een voorbeeld van, waarin alle ‘normale’ regels uit het dagelijks leven overhoop gehaald worden in een soort minimaatschappij. Met grote ontsporing en chaos als gevolg, wat de commissie zeer aansprekend vindt voor de doelgroep van 5+. Het is een strak geregisseerde voorstelling met erg goed spel en een opvallende soundscape. Ook de productie ‘Aaipet’ wordt geprezen om de strakke regie en de originele vormvondsten. Evenals ‘Echt/Nep’, een geslaagde voorstelling die weliswaar de handtekening van Karlijn Sonderen draagt, maar waarin onmiskenbaar een BonteHond-signatuur doorschemert. De commissie constateert in de voorstellingen van BonteHond vaak een interessant spel met de codes van het theater, wat een originele vorm van metatheater voor kinderen oplevert.

Voor de periode 2017-2020 zet BonteHond artistiek-inhoudelijk zijn koers voort. Nieuw in de komende jaren zijn de coproducties met drie andere jeugdtheatergezelschappen, Artemis, Beumer & Drost en Maas theater en dans, een eerste grote zaalproductie en de plannen voor de tv-serie. Bijna alle projecten spreken tot de verbeelding. De commissie vindt dat de gepresenteerde plannen voor 2017-2020 goed aansluiten op de missie en het artistieke profiel van BonteHond, en dan met name op het tegendraadse waar het gezelschap zich op laat voorstaan, waarbij het kritische en autonome kinderen voor ogen heeft. Een goed voorbeeld hiervan is het plan voor ‘Revolution starts now’, waarin kinderen worden geconfronteerd met hun bevoorrechte situatie en gestimuleerd worden daarover na te denken. De commissie verwacht dat dit een heel grappige, energieke voorstelling wordt met een mooie onderhuidse boodschap. De publiekswervingsprojecten worden door BonteHond voorts als volwaardige projecten ingezet, daar waar ze voorheen meer tot de randprogrammering behoorden. De commissie vindt dit een positieve ontwikkeling, omdat ze laagdrempelig zijn en daardoor nieuw publiek met theater in aanraking brengen. De commissie stelt vast dat BonteHond kan putten uit succesvol repertoire voor reprises zoals ‘Aaipet 'Know me' en ‘Dit is geen theater’. De commissie verwacht op basis van de voorstellingen uit afgelopen jaren en de nieuwe plannen voor 2017-2020 weer een mooi pallet aan kwalitatief hoogwaardige jeugdtheaterproducties met een stoutmoedig randje, voor jong en oud.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.

BonteHond heeft als productiekern voor jeugdtheater inmiddels ruime ervaring met het produceren van uiteenlopende voorstellingen. De productionele kwaliteit en bedrijfsvoering zijn uitstekend en de financiële situatie van BonteHond is gezond. BonteHond heeft een ruim eigen vermogen, waarmee eventuele financiële tegenvallers opgevangen kunnen worden. Hierdoor vormen risicovolle projecten niet direct een bedreiging voor de continuïteit van het gezelschap.

De aanvraag voor 2017-2020 getuigt in de ogen van de commissie van een effectieve zelfreflectie; BonteHond benoemt de worstelingen bij het realiseren van speelbeurten, vooral van vrije voorstellingen in theaters, en heeft daarom besloten de verkoop niet langer uit te besteden maar zelf, met een persoonlijke aanpak, ter hand te nemen. De commissie heeft begrip voor deze keuze en is positief over de in de plannen gepresenteerde, zorgvuldig toegelichte aanbod-afnamestrategie. Er zijn evenwel forse ambities met betrekking tot de groei van de afzetmarkten, zowel bij scholen, in de vrije verkoop, bij festivals als internationaal. In het plan worden streefaantallen genoemd, maar er wordt niet beschreven hoe BonteHond deze wil gaan realiseren. De commissie ziet de groei evenmin terug in de cijfers, die laten zien dat het totaal aantal voorstellingen per jaar juist zal afnemen ten opzichte van 2013-2015.

BonteHond zet sterk in op de doorlopende leerlijnen voor het onderwijs . Dit vindt de commissie positief, omdat hierdoor de afzet continu is en er voor iedere leeftijdsgroep iets te zien blijft. Ook de publiekswerkingsprojecten vindt de commissie gunstig in dit opzicht; deze vergemakkelijken de gang naar het theater voor een grote groep die anders niet met theater in aanraking zou komen. Het ontplooien van verschillende soorten activiteiten is in de ogen van de commissie een goede strategie, die tevens de inkomstenbronnen en daarmee de risico’s spreidt. Daarbij merkt de commissie wel op dat BonteHond streeft naar meer publieke financiële middelen, terwijl de eigen inkomsten dalen ten opzichte van de afgelopen jaren, wat zij weinig ondernemend vindt. Er zijn ook geen coproductiebijdragen begroot, terwijl veel coproducties in de plannen staan. De commissie plaatst daarom een kanttekening bij de begrotingsontwikkeling in de komende jaren. De commissie tekent daarbij wel aan dat inzet op groei in vaste speelplekken en bestendiging van de samenwerkingen in haar ogen passend is bij de aard en omvang van het gezelschap en de huidige markt.

De commissie vindt de publieksbenadering van BonteHond getuigen van een weldoordachte en gedegen aanpak. Het gezelschap maakt bewust een continu aanbod voor peuters en kleuters, onderbouw primair onderwijs en bovenbouw primair onderwijs en de eerste twee klassen van het

voortgezet onderwijs, om altijd – in een doorlopende leeftijdslijn – aan de vraag vanuit scholen en theaters te kunnen voldoen. Cultuureducatie en publiekwerkingsprojecten zijn vaste onderdelen in het aanbod. BonteHond heeft een stevige inbedding in de regio met veel samenwerkingspartners in Flevoland/Almere, maar ook landelijk met collega-gezelschappen die hun eigen publiek hebben. De focus op de schoolprojecten zoals KIDD, KIDD+ en De Culturele Haven is zinvol en effectief. De publiekswerkingsprogramma’s getuigen van creativiteit, die direct maatschappelijk wordt ingezet in samenwerking met maatschappelijke organisaties die ook voor nieuw publiek kunnen zorgen.
De commissie plaatst wel een kritische kanttekening bij de publieksbenadering voor vrije voorstellingen. Hiertoe wordt voor de komende periode onder andere een strategisch socialmediaplan gemaakt, wat in de aanvraag verder niet wordt toegelicht. Ondanks de teruglopende mogelijkheden om vernieuwend theater geprogrammeerd te krijgen, zet BonteHond in op een inhoudelijke en persoonlijke benadering, zonder tussenkomst van een impresariaat. Dit betekent dat ook een eigen marketingaanpak richting publiek noodzakelijk wordt. Hierop gaat de aanvraag volgens de commissie te weinig in.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.

BonteHond maakt jeugdtheater, waarvan het aanbod op de Nederlandse podia al ruim vertegenwoordigd is. Daarbinnen onderscheiden de activiteiten van BonteHond zich naar de mening van de commissie op basis van de inhoudelijke interactie die BonteHond aangaat met de lokale bevolking en omgeving: zowel met scholen als met maatschappelijke organisaties worden locatietheaterprojecten ontwikkeld, waarbij vooral de producties in Almere met een aan community art verwante werkwijze tot stand komen. Hiermee levert het gezelschap een aanzienlijke bijdrage aan pluriformiteit.

De bijdrage aan de spreiding van de podiumkunsten is goed.

BonteHond is gevestigd in Almere en realiseert daar veel van zijn activiteiten. Het aanbod van podiumkunsten is in Almere verder gering. Verder constateert de commissie uit de speellijsten van de afgelopen jaren dat BonteHond in vergelijking met andere podiumkunstaanbieders beperkt door het land heeft gespeeld. Voor de komende jaren staat het gezelschap een ruimere spreiding van activiteiten door het land voor ogen. De commissie acht het op basis van het plan aannemelijk dat de ambities op dit vlak gerealiseerd zullen worden. De commissie vindt dat BonteHond een grote bijdrage levert aan de spreiding.

De commissie adviseert om de bijdrage talentontwikkeling toe te kennen.

In 2017 zijn Annelies Appelhof en Karlijn Sonderen, die samen Het Kantoor vormen, klaar met hun proeven in het kader van het subsidie nieuwe makers. BonteHond wil de makers ondersteunen bij de stap naar verzelfstandiging van Het Kantoor als jeugdtheatergezelschap. De gevraagde toeslag talentontwikkeling is bedoeld om een productiestructuur op te zetten en een middenzaalproductie te maken, die wordt opgenomen in het aanbod van BonteHond. Daarnaast wil BonteHond in de komende vier jaar twee volwaardige plekken vrijmaken voor nieuwe makers: in 2017 voor het duo Floyd Koster en Henke Tuinstra. Bij de begeleiding van deze makers zal het er, net als bij de verzelfstandiging van Het Kantoor, om gaan een effectieve brug te bouwen tussen begeleide talentontwikkeling en zelfstandigheid in het werkveld.

BonteHond geeft met de begeleiding naar zelfstandigheid van Annelies Appelhof en Karlijn Sonderen een schoolvoorbeeld van hoe talentontwikkeling binnen een podiumkunsteninstelling effectief kan werken. Ook de ontwikkeling van twee nieuwe makers met een eigen(wijze) signatuur binnen het jeugdtheater, onder de vleugels van BonteHond, vindt de commissie waardevol. Gelet op de beperkte middelen adviseert de commissie niet het gehele bedrag toe te kennen, maar 67.000 euro. Hierbij heeft ook een rol gespeeld dat de commissie constateert dat er reeds twee afzonderlijke subsidies zijn toegekend voor de ontwikkelingstrajecten van respectievelijk Annelies Appelhof en Karlijn Sonderen.