Brokken
Inleiding
Stichting Brokken is de rechtsvertegenwoordiger waar de activiteiten van Corrie van Binsbergen zijn ondergebracht. De organisatie is gevestigd in Amsterdam. Van Binsbergen voert de artistieke leiding. Zij is artistiek initiator, componist en muzikaal en productioneel uitvoerder van de projecten die bij de stichting zijn ondergebracht. De zakelijke leiding is in handen van Rutger van Otterloo. De missie van Stichting Brokken is grensoverschrijdende samenwerkingsverbanden te initiëren, kruisbestuivende projecten te stimuleren en op die manier publieksgroepen uit diverse circuits te mobiliseren. De stichting wil publiek in contact brengen met voor hen ongehoorde muziek en als ‘ear opener’ fungeren. De activiteiten van Stichting Brokken lopen van literaire concerten tot experimentele jazz en van soloconcerten tot opera. Ze komen tot stand in samenwerking met bekende schrijvers, literaire instellingen, diverse podia, festivals en muziekinstellingen.
De periode 2017-2020 staat in het teken van verdieping, overdracht van kennis en ervaring en van samenwerking en het verder ontwikkelen en verdiepen van de onderscheidende kwaliteiten van de stichting. Dat zijn enerzijds de authentieke en synergetische wijze waarop literatuur en muziek worden samengebracht, anderzijds de verbindende rol die de stichting vervult met activiteiten als CLUB 100, waar jong talent en ervaren musici uit alle circuits samenkomen. Voor deze twee pijlers wil de stichting de speelmogelijkheden uitbreiden. Met de literaire activiteiten, onder anderen met Dimitri Verhulst en Toon Tellegen, wordt de grens overgetrokken en met de ‘CLUB 100 Clubtour’ wordt het land ingetrokken. ‘Dierenverhalen’ van Toon Tellegen wordt in het Turks uitgebracht in samenwerking met het trio van saxofonist Steven Kamperman. Enkele van de andere activiteiten zijn het project ‘Tijd & Melancholie’ in samenwerking met schrijfster/filosofe Joke Hermsen, dat onderdeel is van Fryslân
Culturele Hoofdstad, en de formatie Vanbinsbergen Playstation die zal toeren als playground voor gastmusici en jong talent. In de periode 2019-2020 staat de opera ‘Regina’ centraal en is er ruimte om projecten die in voorbereiding zijn en ontwikkelingen die voortvloeien uit de activiteiten in de eerste twee jaren gestalte te geven.
Stichting Brokken vraagt een bijdrage talentontwikkeling aan. Het betreft de activiteiten die betrekking hebben op het leerorkest, een jaarlijks opnieuw samengestelde alternatieve bigband bestaande uit jonge getalenteerde studenten jazz, pop, klassiek, Musician 3.0 en wereldmuziek. De deelnemers zitten in het laatste jaar van het conservatorium, zijn bezig met hun master of net afgestudeerd. In tien tot twaalf sessies wordt een eigen klank ontwikkeld, gebaseerd op een symbiose van muziekstijlen die de orkestleden beheersen en waarin ze van elkaar kunnen leren. Het leerorkest zal de springplank zijn naar het professionele podium. Het is de bedoeling toptalenten te laten participeren in producties van Stichting Brokken in de periode 2017-2020.
In de periode 2017-2020 speelt Stichting Brokken veertig voorstellingen en/of concerten per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 151.500 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 4.000 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 155.500 euro.
Historie
Stichting Brokken ontvangt in de periode 2013-2016 een structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de meerjarige activiteitenregeling 2013-2016.
Het Fonds volgt meerjarig gesubsidieerde instellingen door meerdere adviseurs van het Fonds de voorstellingen en/of concerten te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van het Fonds dertien voorstellingen en/of concerten van acht verschillende producties van Stichting Brokken bezocht.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed.
De commissie stelt dat de activiteiten van de stichting, die onder leiding van Corrie van Binsbergen tot stand komen, getuigen van een hoge uitvoeringskwaliteit. Van Binsbergen toont zich een goede en ervaren ensembleleider en weet zich te omringen met begeleiders en solisten die beschikken over uitstekende improvisatorische kwaliteiten en timing. De composities van Van Binsbergen zijn gevarieerd, hebben een duidelijke eigen signatuur en een bijzonder mooie instrumentatie. De talentontwikkelingsprojecten en de samenwerking met de jongere generatie musici getuigen van een open houding en de ambitie om zich artistiek blijvend te voeden en scherp te houden. Het fenomeen literair concert is door Corrie van Binsbergen op de kaart gezet. Zij weet combinaties van muziek, poëzie en verhalen op dusdanige wijze tot stand te brengen dat de disciplines elkaar versterken. Van Binsbergen werkt samen met een keur aan musici, schrijvers en andere performers zonder daarbij in te boeten op haar eigen signatuur. Hoewel zij overwegend positief is, vindt de commissie het resultaat niet in alle gevallen overtuigend. In de samenwerking met bijvoorbeeld Josse De Pauw stelt zij dat de synergie tussen tekst en gitaarspel wat minder tot haar recht komt.
Uit de plannen voor de komende jaren spreekt bevlogenheid en gezonde zelfreflectie. Enthousiast toont de commissie zich over de betrekkelijk nieuwe formatie ‘Playstation’, waar Van Binsbergen nadrukkelijk haar artistieke stempel op drukt. Hiermee laat ze een sterke ontwikkeling van haar bandleiderschap zien. Haar muzikale vakmanschap komt in deze formatie volkomen tot zijn recht. De commissie kan zich vinden in de behoefte van Van Binsbergen om meer focus aan te brengen in haar activiteiten. Het voornemen om niet bij alle projecten als uitvoerend musicus op te treden, kan daaraan bijdragen. De commissie merkt wel op dat het plan niet erg uitgebreid ingaat op wat de rol van Van Binsbergen dan wel zal zijn en wat dat betekent voor de artistieke signatuur van de stichting. Een voorbeeld daarvan is de productie ‘Dierenverhalen’ die door het trio van Steven Kamperman wordt uitgevoerd. Ook worden in de plannen voor de ‘CLUB 100 Clubtour’ de meerwaarde van de concerten buiten Amsterdam en de artistieke rol van Van Binsbergen nauwelijks onderbouwd. De commissie vindt het van belang dat Corrie van Binsbergen nadrukkelijk de artistieke verantwoordelijkheid blijft nemen voor de producties van de stichting. Gezien de resultaten van de zeer uiteenlopende producties van de afgelopen jaren, heeft zij daar alle vertrouwen in.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als voldoende.
De organisatie is financieel gezond, zo blijkt uit de jaarcijfers over 2015. Met betrekking tot de ontwikkeling van de eigen inkomsten merkt de commissie op dat de publieksinkomsten voor de komende periode conservatief zijn ingeschat. De aanvrager verklaart dit door erop te wijzen dat er minder concerten in de grote zalen worden verwacht en er rekening gehouden moet worden met een verslechterde markt. De commissie vindt deze prognose echter weinig ambitieus, ook omdat hiermee wordt uitgegaan van een trendbreuk in relatie tot de stijging van de totale publieksinkomsten over de afgelopen jaren. Daarbij merkt zij ook op dat de ambitie om zich meer op het buitenland te richten niet wordt vertaald in hogere internationale publieksinkomsten. De commissie constateert dat de inkomsten over het algemeen goed gespreid zijn. De aanvraag noemt meerdere inkomstenbronnen; naast de publieksinkomsten en bijdragen uit coproducties betreft het tevens subsidies en bijdragen uit publieke en private bronnen. Een kanttekening maakt de commissie bij de opera die zal worden geproduceerd. Zij vindt de verwachte inkomsten uit de operaproductie optimistisch ingeschat. Dit vormt volgens haar een risico, ook gezien de matige onderbouwing van deze inkomsten. Met betrekking tot de risico’s in algemene zin ontbreekt in het plan een doordachte strategie bij financiële tegenvallers. De commissie merkt op dat er een hoger subsidiebedrag wordt aangevraagd, maar dat de totale omzet van de organisatie nagenoeg gelijk blijft. De beperkte verhoging van het subsidie ten opzichte van de periode 2013-20016 wordt in het plan vooral gekoppeld aan de uitbreiding en professionalisering van de organisatie. De beheerslasten blijven daarbij volgens de commissie nog altijd in een redelijke verhouding staan tot de totale begroting. De ambities voor de komende jaren zijn gericht op verdieping en meer focus, met minder producties, minder versnippering en een hogere output per project. Dat is terug te zien in de lagere activiteitenlasten. De commissie is hier positief over.
Stichting Brokken beschrijft haar positionering op grond van de uiteenlopende vormen van cross-overs die worden ontwikkeld, waarbij de aanvrager een schakel vormt tussen diverse culturele instellingen, musici uit uiteenlopende circuits, studenten en docenten van kunstvakopleidingen, theatermakers, choreografen en de literaire wereld. Dat maakt dat ook het afzetgebied, en daarmee het publiek, zeer divers is. Met de uiteenlopende programma’s en aansprekende namen, met name uit de literatuur, trekken de activiteiten van Stichting Brokken volgens de aanvraag een zeer diverse doelgroep. De commissie vindt dit op zich een sterk punt, maar merkt daarbij op dat de doelgroepen alleen in zeer algemene termen zijn beschreven in de aanvraag, door te verwijzen naar categorieën als ‘muziekliefhebbers’ en ‘literatuurliefhebbers’. Ook komen in het kader van de publieksbenadering de promotiemiddelen alleen in algemene zin aan de orde. De aanvrager merkt op dat het een uitdaging is om de juiste promotiemix en frequentie te vinden voor alle marketingactiviteiten, maar geeft geen voorbeelden van een gedifferentieerde benadering van de verschillende publieksgroepen. In het plan ontbreekt een concrete aanpak voor de komende jaren, waarmee ook de meerwaarde van een medewerker marketing en communicatie zou worden onderbouwd. De commissie vindt al met al dat op het gebied van publieksbenadering nog veel ruimte voor verbetering is.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de pluriformiteit als ruim voldoende.
De activiteiten van Brokken bewegen zich op en over de grensvlakken van hedendaags gecomponeerde muziek, jazz en geïmproviseerde muziek en popmuziek. Hierin zoekt zij een verbinding met Nederlandstalige literatuur door schrijvers en dichters uit te nodigen voor haar projecten. Hoewel deze samenwerkingsverbanden niet zeer uitzonderlijk zijn binnen de eerder genoemde muziekstijlen, onderscheidt Van Binsbergen zich met name op het terrein van haar literaire concerten. Zij vervult hierin nog steeds een voortrekkersrol en daarmee leveren de activiteiten een aanzienlijke bijdrage aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.
Zij overweegt daarbij dat de stichting is gevestigd in Amsterdam, waar het podiumkunstenaanbod zeer groot is. Verder constateert de commissie dat Brokken in de periode 2013-2015 regelmatig heeft gespeeld in Amsterdam. Het aandeel concerten dat in andere regio’s en steden is gespeeld, is in relatie tot andere podiumkunstinstellingen groot. Voor de aankomende periode verwacht de organisatie eenzelfde spreiding. De commissie vindt dat Stichting Brokken een redelijke bijdrage levert aan de spreiding.
Bijdrage talentontwikkeling
De commissie adviseert de bijdrage talentontwikkeling niet toe te kennen.
De commissie constateert dat de plannen voor de Brokkenfabriek, die onderdeel uitmaken van dit plan, niet passen binnen de doelstellingen van het Fonds Podiumkunsten. Zij heeft waardering voor de wens van ensembles om een rol te spelen bij het begeleiden van jonge musici en componisten naar de beroepspraktijk, maar zij stelt vast dat – daar waar het gaat om studenten – de verantwoordelijkheid ligt bij de conservatoria in het land. De relatief beperkte middelen die bij het Fonds Podiumkunsten beschikbaar zijn als bijdrage in de talentontwikkeling zijn niet bedoeld voor podiumkunstenaars die nog een beroepsopleiding volgen.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Brokken te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
155.500
Geadviseerd bedrag per jaar
gemiddeld aantal uitvoeringen per jaar
bedrag per uitvoering
Circuit klein/middel
35
1.300
45.500
Circuit groot
5
6.200
31.000
Basisbedrag
75.000
Bijdrage talentontwikkeling
0
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
151.500
Toegekend bedrag per jaar
151.500
Aangevraagd bedrag per jaar
155.500
Circuit klein/middel
45.500
Circuit groot
31.000
Basisbedrag
75.000
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
151.500
Toegekend bedrag per jaar
151.500