De Staat
Inleiding
Stichting Kultuurbarbaar is de in Nijmegen gevestigde rechtspersoon waarin popband De Staat zijn activiteiten ontwikkelt. De band heeft in 2009 de eerste release uitgebracht onder de titel ‘Wait for Evolution’. Artistiek leider Torre Florim Janssen is ook de frontman van de band en zakelijk leider is Arjo Klingens. Daarnaast bestaat de band uit Jop van Summeren, Rocco Hueting, Tim van Delft en Vedran Mircetic. De missie van De Staat is een andere, ongebruikelijke positie binnen de popmuziek in te nemen als band, met creativiteit als middelpunt en uitgangspunt. Dit wil de band bereiken door het componeren, arrangeren, opnemen en produceren van eigen muziek en het verzorgen van optredens. De Staat wil maken wat er nog niet is en zich zo min mogelijk door de in het veld besloten grenzen laten belemmeren. Door hun interdisciplinaire manier van werken wil de band iets origineels en authentieks toevoegen aan het veld van de popmuziek en het veld daarmee positief beïnvloeden. De band voelt zich verwant aan artiesten die vanuit hun authenticiteit, zonder al te veel mainstream media-aandacht, toch een grote wereldwijde following hebben weten te creëren en shows spelen over heel de wereld.
De Staat ontwikkelt voor de periode 2017-2020 diverse activiteiten. Allereerst een reprisetournee van de huidige release ‘O’, met een concert in de Heineken Music Hall en concerten op zomerfestivals. Het repertoire bestaat uit ouder materiaal en het materiaal van het album. In het najaar van 2017 komt de live-EP van ‘O’ uit en volgen er ‘Circle Shows’. Hierbij staan de bandleden op een laag podium in een cirkel opgesteld, met de gezichten naar binnen gericht. Het publiek staat om de band heen. Door de opstelling blijft er ruimte over in het midden. Daar wil De Staat tijdens de show bij sommige songs dans aan toevoegen. Vanaf 2018 gaat de band toewerken naar een nieuw album, getiteld ‘V’. Dit album zal eerst in de vorm van drie EP's projectmatig worden gemaakt. De eerste heeft als titel ‘Red Yellow and Blue’ en elke EP bevat vijf tot zes stukken. Voordat de eerste composities live tijdens een tour worden gespeeld, organiseert de band ‘Headphone Sessions’. In samenwerking met audiowinkel Hi-Fi Klubben worden er ruim twintig koptelefoons aangesloten in de studio van De Staat. Het publiek wordt uitgenodigd om te komen luisteren naar het nieuwe repertoire en zij kunnen tussendoor vragen stellen en reageren. Voor de tweede helft van de nieuwe periode staat de samenwerking tussen Torre Florim en Roos Rebergen gepland in het project ‘De Derde Speeldoos’. Hiervoor gaan ze liedjes maken gebaseerd op verhalen van ouderen. Torre en Roos gaan op bezoek bij (of verblijven in) een bejaardentehuis, om daar de mensen te leren kennen en hun verhalen om te zetten naar liedteksten. In deze periode worden ook de ‘Vinticious Versions’ gespeeld. Basis voor het repertoire van deze tour zijn de bestaande songs van De Staat, die worden uitgewerkt naar nieuwe arrangementen. De concerten hierin zijn klein van opzet en vinden plaats op bijzondere locaties. Doorlopend worden er video-opnames gemaakt en worden er nieuwe manieren ontwikkeld om het publiek actief te betrekken bij de liveoptredens.
De Staat wil op het gebied van talentontwikkeling een infrastructuur opzetten die ervoor zorgt dat bands en artiesten makkelijker en beter door kunnen stromen naar (semi)professionaliteit. De concrete plannen zijn het coachen van supportacts, het coachen bij studio- en liveproductie en ‘Headphone Clinics’.
In de periode 2017-2020 speelt De Staat 48 voorstellingen en/of concerten per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 236.200 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 46.300 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 282.500 euro.
Historie
Stichting Kultuurbarbaar ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of het Fonds Podiumkunsten.
Er is door De Staat beeld- en/of geluidsmateriaal opgestuurd van verschillende voorstellingen en/of concerten.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende.
De commissie vindt dat de musici van De Staat over een gedegen vakmanschap beschikken. Hun instrumentbeheersing is in de ogen van de commissie niet virtuoos, maar als geheel laten zij strak samenspel en een transparant groepsgeluid horen. De artistiek leider, Torre Florim Janssen, vindt zij een zeer creatieve artiest met een sterke eigen artistieke signatuur. Deze signatuur is duidelijk terug te horen in de teksten die volgens de commissie beeldend en actueel zijn. Zij vindt dat De Staat in de afgelopen periode een positieve artistieke ontwikkeling heeft doorgemaakt. Dit geldt volgens haar niet alleen voor de kwaliteit van de liveshows, maar zeker ook voor de muzikale richting die de band is ingeslagen. Er wordt binnen het popgenre een gedurfde combinatie gemaakt van verschillende muzikale genres, waarbij het strakke rockidioom meer is losgelaten. Experimenten met bijvoorbeeld hiphop en rap, zoals op ‘Vinticious Versions’, zijn volgens de commissie met overgave gebracht en laten zien dat de band veelzijdig is, met een open blik richting actuele muziekstijlen. In de recente liveshows rond de release van ‘O’ wordt er volgens de commissie een totaalconcept gepresenteerd waarin een grote zeggingskracht naar voren komt. Het Speeldoos-project vindt de commissie integer en zij denkt dat dit tot nieuwe inzichten kan leiden bij zowel de makers als bij het publiek. Zij vindt de uitvoering echter minder uitgesproken en constateert dat de vocalen nog aan kracht kunnen winnen.
Uit de beschreven artistieke plannen voor de periode 2017-2020 spreekt volgens de commissie bevlogenheid en een duidelijke artistieke visie voor de toekomst. Deze is voornamelijk gericht op de voortzetting van de huidige artistieke koers. Zij vindt de werkwijze van de band effectief. En doordat eerst nieuw materiaal wordt uitgeprobeerd tijdens de ‘Headphone Sessions’, denkt zij dat er voldoende ruimte is voor experiment om spannende ideeën toe te laten in het uiteindelijke resultaat. Ook de sessies in het kader van de ‘Vinticious Versions’ kunnen volgens haar bijdragen aan een verdieping van de composities. Wel is de commissie kritisch over het ontbreken van een heldere reflectie op artistiek-muzikale vernieuwing, waardoor de band zich ook in de aankomende jaren kan blijven ontwikkelen. De beschrijving van de artistieke uitgangspunten van het nieuwe album ‘V’ vindt zij te algemeen en weinig origineel. Er wordt aan de hand van kleuren een sfeerimpressie gegeven van de verschillende delen, die volgens de commissie weinig zeggen over de artistiek-inhoudelijke keuzes die de band wil maken. Wel is zij positief over de integratie van videokunst in de artistieke uitwerking. Zij heeft er vertrouwen in dat de band ook de aankomende periode zijn publiek weet te verrassen met deze eigenzinnige combinatie van videokunst en muziek.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.
De commissie constateert dat er in de afgelopen periode weinig activiteiten binnen de stichting Kultuurbarbaar zijn uitgevoerd. Het grootste deel van de omzet van De Staat bevindt zich binnen de maatschapstructuur. De commissie merkt daarbij op dat zij dit risicovol vindt, gelet op het ontbreken van een onafhankelijk bestuur dat toezicht houdt op de bedrijfsvoering. In de aanvraag wordt een duidelijk toekomstbeeld gegeven waarin alle activiteiten van De Staat binnen de stichting Kultuurbarbaar een plaats krijgen. Hierover is de commissie positief.
Over de toename van de eigen inkomsten is de commissie positief. Zij vindt dat de organisatie een realistisch beeld voor ogen heeft hoe dit te bereiken. De organisatie heeft een duidelijke strategie op het gebied van live touren, waarin stapsgewijs van de eerste ‘Headphone Sessions’ in eigen ruimte, via concerten in het clubcircuit en festivals wordt toegewerkt naar een concert in de Heineken Music Hall in Amsterdam. De commissie vindt ook dat de aanvrager de verschuiving van de overige eigen inkomsten naar de publieksinkomsten duidelijk motiveert. De commissie merkt op dat de gehele begroting voor de periode 2017-2020 fors zal toenemen. Zij vindt het aannemelijk dat de organisatie de ambitie waarmaakt om grotere producties vorm te geven. Zij ziet de toename van de beheerslasten en de forse stijging van de materiële activiteitenlasten als een logisch gevolg daarvan. De ambitie om de internationale positie van de band te verstevigen en hierin te investeren vindt de commissie positief. De stijging van de personele activiteitenlasten wordt onderbouwd vanuit de wens medewerkers op realistisch niveau te belonen voor hun inzet. De wens om het werkgeverschap de komende jaren te verbeteren vindt de commissie daarom op zichzelf logisch.
De begroting als geheel oogt ook in balans en geeft het beeld van een groep die weloverwogen te werk gaat. Dat blijkt onder meer ook uit de spreiding van inkomstenbronnen, die een gevarieerd beeld laat zien. De commissie vindt het positief dat er naast publieksinkomsten wordt ingezet op inkomsten uit auteursrechten, royalty’s en sponsorinkomsten, maar vindt dat deze ten onrechte niet zijn gedifferentieerd in de bijgevoegde begroting. Kritisch is de commissie waar het gaat om de stelling van de organisatie dat er geen mogelijkheden voor popbands zijn bij private fondsen. Zij vindt dat niet terecht en meent dat de aanvrager hier een kans laat liggen. De commissie is verder ook kritisch over het ontbreken van een strategie bij tegenvallers. Het feit dat de artistiek leider van de band de belangrijkste artistieke en productionele taken op zich neemt, maakt de organisatie relatief kwetsbaar. In de aanvraag wordt onvoldoende ingegaan op de risico’s die dit met zich meebrengt.
De commissie is positief over de publieksbenadering. De Staat heeft duidelijk een eigen fanbase, die in het plan wordt omschreven door middel van verschillende onlinekanalen en statistieken. De commissie verwacht dat de voorgenomen plannen de bestaande doelgroepen zullen aanspreken en dat het publieksbereik zal groeien door de acties die de organisatie onderneemt. Volgens de commissie is de positionering ten opzichte van soortgelijke bands goed, omdat er steeds nieuwe samenwerkingen aangegaan worden. Dit is te zien in de presentatie tijdens de concerten, maar ook in een constante stroom van creatieve publiciteitsuitingen. Hierbij speelt de beeldtaal, waarin aansprekende concepten worden gepresenteerd, een belangrijke rol. De commissie mist een uitgebreide communicatiestrategie, maar zij verwacht dat de band zijn fans goed weet te bereiken. Zij vindt het goed dat de focus bij de communicatie op social media ligt en constateert dat de interviews en televisieoptredens een belangrijke bijdrage leveren aan het bereiken van het juiste publiek. De Staat betrekt het publiek op een actieve manier bij liveshows. De commissie vindt het positief dat op deze manier een bijzondere ervaring wordt gecreëerd door bijvoorbeeld een ‘circle pit’ of de opstelling van de band midden in het publiek.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als neutraal.
De commissie plaatst de shows van De Staat binnen het genre popmuziek. Dit is een genre dat veelvuldig voorkomt op de Nederlandse podia. De presentatievorm waarbij de band gebruikmaakt van video, licht en interdisciplinaire samenwerkingen vindt zij eigen aan de huidige popcultuur. Ook de sociaal-maatschappelijke thema’s van de Speeldoos-producties vindt de commissie niet onderscheidend; dergelijke thema’s ziet zij bij meerdere groepen en ensembles in het Nederlandse muzieklandschap. De commissie vindt dat De Staat geen bijzondere bijdrage levert aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de spreiding als zeer goed.
De Staat is gevestigd in Nijmegen, waar het podiumkunstenaanbod relatief klein is, en heeft daar onderdak in het voormalige poppodium Doornroosje, waar de band ook op verschillende manier actief is. De organisatie heeft in vergelijking met andere podiumkunstinstellingen daarnaast een groot aandeel concerten in andere steden en regio’s gespeeld. In de komende periode staat de aanvrager een vergelijkbare spreiding van de concerten voor ogen. De commissie vindt dat De Staat een zeer grote bijdrage levert aan de spreiding.
Bijdrage talentontwikkeling
De commissie adviseert de bijdrage talentontwikkeling niet toe te kennen.
De commissie vindt dat de plannen voor talentontwikkeling zich nog in een te pril stadium bevinden. De Staat heeft volgens haar weinig ervaring op het gebied van het begeleiden van jonge professionele makers. De individuele musici van de band geven wel les aan opleidingen, maar daaruit kan de commissie nog niet concluderen dat er een visie op talentontwikkeling is geformuleerd. Uit de plannen kan zij ook niet opmaken wat de organisatie de talenten wil meegeven en hoe zij deze gaat begeleiden.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van De Staat te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
282.500
Geadviseerd bedrag per jaar
gemiddeld aantal uitvoeringen per jaar
bedrag per uitvoering
Circuit klein/middel
4
1.300
5.200
Circuit groot
40
3.900
156.000
Basisbedrag
75.000
Bijdrage talentontwikkeling
0
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
236.200
Toegekend bedrag per jaar
236.200
Aangevraagd bedrag per jaar
282.500
Circuit klein/middel
5.200
Circuit groot
156.000
Basisbedrag
75.000
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
236.200
Toegekend bedrag per jaar
236.200