Dunya Festival
Inleiding
Rotterdam Unlimited (RU) is een vijfdaags festival in de binnenstad van Rotterdam, dat sinds 2013 jaarlijks plaatsvindt in de laatste week van juli. Stichting Dunya Festival organiseert het festival in samenwerking met Stichting Zomercarnaval Nederland. DUCOS Productions is de producerende partner van het festival. Guus Dutrieux is zakelijk directeur van zowel DUCOS Productions als RU. Claudia Raven is de artistiek directeur van DUCOS Productions.
RU wil de grootstedelijke diversiteit vieren en het kosmopolitisch karakter, de dynamiek en vitaliteit van een stad als Rotterdam weerspiegelen. Het festival wil bijdragen aan een urbane samenleving, waarin alle culturen en sociale groepen zich kunnen herkennen en ontwikkelen. Daarnaast streeft de organisatie er naar eigen zeggen naar om, in de huidige tijdgeest van polarisatie en verharding, een tegenwicht hieraan te bieden met een festival dat een gevoel van onderlinge verbondenheid oproept. Het festival wil zich verder ontwikkelen tot een kunst- en cultuurmanifestatie van formaat en betekenis, waarmee Rotterdam zich zowel nationaal als internationaal kan profileren. RU wil cultuurontmoetingen entameren door te fungeren als ontmoetingsplaats voor artiesten die verschillende culturen, levensstijlen en genres representeren, alsmede door programmaconcepten te ontwikkelen die crossovers in genres en disciplines mogelijk maken. Het festival wil een breed en cultureel divers publiek bereiken, in het bijzonder jongeren, landelijk publiek en bezoekers uit het buitenland.
De ambitie voor de komende vier jaar is om het programmaprofiel met bijbehorende festivalopzet en creatieve samenwerkingsverbanden te consolideren en verdere verdieping te geven. ‘Het Zomercarnaval’ blijft een vaste waarde binnen het festival. De buitenprogrammering, met nationale en internationale artiesten, blijft ook een belangrijk onderdeel. Naast de podia op het Hofplein en het Schouwburgplein wil RU een extra podium op de Coolsingel. De brede samenwerking met lokale culturele partners wordt voortgezet. ‘De Cultuurspecials’, waarin opvallende cultuurtradities in Rotterdam centraal staan, krijgen een vervolg, met in 2017 aandacht voor Turkije en in 2018 voor Kaapverdië. RU wil de internationale samenwerking uitbreiden. Zo wordt de culturele uitwisseling met festival Couleur Café Brussel geïntensiveerd en staat met festival Brouhaha International Liverpool en Carnaval de Toulouse het Europese samenwerkingsproject ‘Carnaval Arts’ gepland. Voor de ‘Battle of the Drums’ zijn er plannen voor een uitwisseling met brassbands uit Zuid-Afrika. ‘Rotterdam Unlimited in the City’ gaat inhoudelijk meer aansluiten bij de programmering van de Doelen en de Rotterdamse Schouwburg. Een nieuw programmaonderdeel is ‘Off Rotterdam Unlimited’, waarmee de festivalorganisatie ook door het jaar heen programma’s wil organiseren. Voorbeelden hiervan zijn ‘Karavan Ramadan’ en ‘Les Pianos Africain’. Ook lanceert het festival in 2017 een nieuw initiatief genaamd de ‘European Nu Music Awards’. Deze conferentie annex prijsuitreiking zal gericht zijn op actuele ontwikkelingen in grootstedelijke podiumkunsten, met als locatie de Doelen.
Stichting Dunya Festival vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘groot festival’. Het gevraagde subsidiebedrag is 250.000 euro per jaar/editie.
Historie
Stichting Dunya Festival ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of het Fonds Podiumkunsten.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zwak.
Het festival Rotterdam Unlimited is vier jaar geleden ontstaan door de samenvoeging van twee festivals: het Dunya Festival en het Zomercarnaval. Het Dunya Festival was een festival voor wereldmuziek, waarbij de kwaliteit van de programmering volgens de commissie over het algemeen goed was. Het Zomercarnaval was een groot publieksevenement dat een platform bood aan diverse cultuuruitingen uit het Caribisch gebied, geconcentreerd rondom een carnavalsoptocht. De samensmelting van de twee festivals heeft geleid tot een nieuw publieksfestival, waar volgens de aanvraag de diverse culturen die Rotterdam rijk is, elkaar kunnen ontmoeten. Terugblikkend op de gerealiseerde edities van Rotterdam Unlimited in de afgelopen jaren heeft het samenvoegen van de twee onderdelen volgens de commissie niet geleid tot een coherent festival gebaseerd op een artistieke visie. Ze stelt vast dat het festival vooral verbindingen wil leggen tussen verschillende bevolkingsgroepen, waarbij het de podiumprogrammering als bindmiddel inzet. De commissie vindt die missie nastrevenswaardig, maar de artistieke kwaliteit van het festival te kunnen beoordelen mist ze inzicht in de artistiek-inhoudelijke uitgangspunten waaraan de programmakeuzes die het festival tot nu toe maakte, kunnen worden gespiegeld. De concrete programmering mist in haar ogen een artistiek-inhoudelijke samenhang en de commissie vindt de geprogrammeerde concerten bovendien van wisselende kwaliteit. Dat laat onverlet dat de commissie waardering heeft voor de grote en divers samengestelde publieksgroep die het festival in de afgelopen jaren bijeen heeft weten te brengen.
De plannen voor 2017-2020 geven de commissie niet het vertrouwen dat er in de komende jaren wel sprake zal zijn van meer artistieke samenhang in de programmering. Zoals gezegd mist zij daarvoor een heldere artistieke visie. Daarnaast vindt zij de insteek dat het festival zich inhoudelijk probeert te spiegelen aan de dynamiek en vitaliteit van de stad, te algemeen. Bovendien wordt die intentie in onvoldoende mate vertaald in het concreet voorgenomen programma-aanbod. Dat bestaat in haar ogen uit een veelheid van programmalijnen, die weinig samenhang vertonen en waarin zij slechts voor een deel de beoogde kwalitatief hoogwaardige concerten in de wereldmuziek herkent. De gemaakte keuzes zijn volgens de commissie weinig oorspronkelijk en evenmin vernieuwend.
De commissie is wel positief over de lokale inbedding van het festival. De aanvrager noemt veel samenwerkingsverbanden met zowel culturele als maatschappelijke Rotterdamse organisaties, maar deze verbindingen worden volgens de commissie nergens in het plan artistiek gemotiveerd. Het wordt haar dan ook niet duidelijk of de samenwerkingen, behalve dat ze een manier zijn om waardevolle verbindingen met de beoogde diverse publieksgroepen in de stad te leggen, ook een artistieke uitwerking krijgen.
Bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als zwak.
Zij stelt vast dat de missie van het festival zich voornamelijk richt op het vieren van de grootstedelijke diversiteit met al haar verschillende culturen en het streven naar een gelijkwaardige, met elkaar verbonden samenleving. De focus ligt hierdoor minder op het organiseren van een podiumkunstenfestival dat de artistiek-inhoudelijke ontwikkeling van (wereld)muziek toont. Ook ziet de commissie geen noodzaak voor programmeurs of andere vakgenoten om het festival bij te wonen. Daarvoor biedt het festival te weinig vernieuwing en verdieping.
In het plan beargumenteert de aanvrager de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten met een specifiek poetry slam-project, dat het festival in 2016 samen met Ken Theater uitvoert. Om de bijdrage op het vlak van talentontwikkeling hiermee te onderbouwen, vindt de commissie deze uitwerking te mager. De activiteiten zijn voornamelijk gericht op het ontwikkelen van podiumvaardigheden bij jonge amateurs, wat tot de reguliere activiteiten van Ken Theater behoort. De toegevoegde bijdrage van het festival is hierin volgens de commissie beperkt. De piano-installatie die in het plan wordt genoemd, kan zij tot slot in dit verband niet plaatsen. Nergens refereert de aanvrager aan een mogelijke bijdrage van dit project aan de ontwikkeling van de podiumkunsten in het algemeen.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.
Het onderdeel ‘ondernemerschap’ beschrijft de organisatie in de aanvraag erg summier en ze gaat nauwelijks in op de bedrijfsvoering. Bovendien blijkt uit de aanvraag dat het begrote eigen inkomenspercentage voor de periode 2017-2020 lager is dan het gerealiseerde gemiddelde over de jaren 2013-2015. Daarnaast komt het ver beneden de prestatie-eis van 50 procent uit die in deze regeling wordt gesteld bij een groot festival. De commissie is er op basis van het plan onvoldoende van overtuigd dat de aanvrager dat vereiste percentage in de komende periode zal behalen.
De aanvrager streeft volgens plan naar meer structurele oplossingen op het gebied van eigen inkomsten zonder aan te geven wat deze oplossingen zijn. De financieringsmix vindt de commissie op zich redelijk gespreid, met als kanttekening dat Rotterdam Unlimited stevig inzet op het verkrijgen van meerjarige subsidies en minder op het vergaren van publieksinkomsten. Het verweer van de organisatie dat ze meer moet leunen op subsidies omdat het moeilijk is om eigen inkomsten binnen te halen, vindt de commissie niet overtuigend. Ook het standpunt dat voor Rotterdam Unlimited, als gratis festival in de binnenstad van Rotterdam, lastig is om eigen inkomsten te genereren, getuigt volgens haar van weinig ambitie. Het festival trekt ieder jaar bijna een miljoen bezoekers. De commissie denkt dat er wel degelijk mogelijkheden zijn om dit publieksbereik meer te kapitaliseren, bijvoorbeeld door meer sponsorgelden of publieksinkomsten te genereren.
Kritisch is de commissie ook over het ontbreken van een strategie om met grote tegenvallers om te gaan. Dit vindt zij vooral opmerkelijk aangezien het festival tijdens de editie in 2015 een dag uit de programmering moest schrapen vanwege een zomerstorm. De aanvrager geeft aan hierdoor veel inkomsten te zijn misgelopen. Er wordt in het plan volgens de commissie onvoldoende geanticipeerd op soortgelijke risico's in de toekomst.
De commissie stelt vast dat een concreet pr- en marketingplan in de aanvraag ontbreekt. De doelgroep die de organisatie van Rotterdam Unlimited voor ogen heeft, is volgens de commissie zeer breed gedefinieerd. Deze wordt slechts in algemene termen omschreven. De uitwerking in een concrete aanpak schiet in haar ogen ook tekort, omdat de organisatie vooral standaardmarketingmiddelen lijkt in te zetten. Wel positief is de commissie over de app waarmee de organisatie een beter inzicht beoogt te krijgen in de doelgroep van het festival. Ze vindt dat Rotterdam Unlimited hiermee een bruikbare oplossing heeft gevonden om bezoekersgegevens te verzamelen bij een gratis toegankelijk festival.
Pluriformiteit
De bijdrage aan de pluriformiteit beoordeelt de commissie als ruim voldoende.
Het festival presenteert voornamelijk aanbod dat kan worden aangemerkt als wereldmuziek. De commissie vindt de activiteiten van Rotterdam Unlimited onderscheidend ten opzichte van het reguliere aanbod, maar niet uniek. Er zijn naast Rotterdam Unlimited meerdere festivals in Nederland die geheel of gedeeltelijke een wereldmuziekprogrammering laten zien. Omdat het festival voornamelijk cultureel divers aanbod presenteert, vindt de commissie dat er sprake is van een aanzienlijke bijdrage aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de spreiding als neutraal.
Het festival vindt plaats in Rotterdam. In Rotterdam is een ruim aanbod aan podiumkunsten aanwezig, zowel gepresenteerd op podia als op festivals. Hierdoor levert Rotterdam Unlimited geen bijdrage aan de spreiding.
Aanwezigheid financiële bijdrage provincie of gemeente
De financiële bijdrage van de provincie of gemeente is zeer goed.
De aanvrager heeft in de jaren 2013-2015 jaarlijks een bijdrage van gemiddeld 768.498 euro ontvangen van de gemeente Rotterdam en vraagt voor de periode 2017-2020 een bijdrage van 877.500 euro per jaar aan. Hiermee is sprake van een stevige lokale bijdrage.
Bijdrage (co)productie
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Dunya voor Rotterdam Unlimited niet te honoreren.
Aangevraagd bedrag per editie
250.000
Geadviseerd bedrag per editie
0
Toegekend bedrag per editie
0
Aangevraagd bedrag per editie
250.000
Geadviseerd bedrag per editie
0
Toegekend bedrag per editie
0