Stichting Five Great Guitars is de in Grijpskerk gevestigde organisatie die haar naam ontleent aan het ensemble The Five Great Guitars. Dit is een groep stilistisch zeer verschillende gitaristen, voor wie improvisatie de verbindende factor is. De oorspronkelijke samenstelling van gitaristen Jan Kuiper, Digmon Roovers, Zoumana Diarra, Harry Sacksioni en Eric Vaarzon Morel wordt geregeld uitgebreid met gasten uit binnen- en buitenland. Dit concept is ontwikkeld door gitarist Jan Kuiper, eveneens directeur en artistiek leider van de organisatie.

De stichting heeft als missie de gitaarmuziek te vernieuwen en integratie te bewerkstelligen tussen diverse muziekstijlen. De nadruk wordt daarbij gelegd op jazz-, pop- en wereldmuziek. Experimenteren, improviseren en impulsen van binnenuit zijn naar eigen zeggen essentieel. De stichting tracht haar missie onder meer te verwezenlijken door het organiseren en geven van concerten, workshops en festivals. Op deze manier wil de organisatie een platform zijn voor jong (gitaar)talent, gearriveerde musici en (professionele) musici afkomstig uit andere delen van de wereld. Tot de kernactiviteiten behoren – naast de activiteiten van de formatie Five Great Guitars – ‘Yoga in Concert’, ‘Jongens van de Zee’ en ‘African Strings & Drums’. Daarnaast organiseert de stichting gitaarworkshops, festivals en andere educatieve activiteiten. De artistieke visie wordt in de aanvraag beschreven vanuit de persoonlijke visie van artistiek leider Jan Kuiper en daarin staat improvisatie centraal. Muziekstijlen waarbij improvisatie op een doorgaande groove essentieel is, krijgen volop de aandacht: Afrikaanse muziek, Noord- en Zuid-Indiase muziek, jazz en de zogenaamde Europese improvisatiemuziek. In alle gevallen wordt volgens de aanvrager gezocht naar combinaties van improvisatiestijlen. Voor de komende periode heeft Five Great Guitars één belangrijke artistieke ambitie: het creëren van nieuwe (gitaar)muziek waarin improvisatie een essentieel, zo niet het meest essentiële, element is. Deze nieuwe muziek zal worden gepresenteerd in combinatie met bijzondere muzikale en niet-muzikale disciplines, zoals yoga. Daarnaast wil de aanvrager de komende periode een toonaangevende organisatie zijn op het gebied van improvisatie en educatie voor jonge talentvolle gitaristen.

Voor de komende jaren staan verschillende activiteiten op de planning. Er zal jaarlijks één grote tournee van Five Great Guitars worden georganiseerd met een lengte van vier tot acht weken. In de jaren 2017 en 2018 zal het gaan om jubileumtournee ‘The Reunion’ (in originele bezetting) en ‘Manouche Nouveau’ van Gypsy Jazz in een bezetting van Jan Kuiper, Digmon Roovers, Biréli Lagrène, Stochelo Rosenberg, Paulus Schäfer en de percussionisten Pape Seck, Moussé Pathé Mbaye en Gianna Tam. In de periode 2019-2020 wil de aanvrager consolidatie van zijn positie bewerkstelligen. Er zal een Five Great Guitars-tournee komen met de naam ‘East meets West’, waarvoor de in Los Angeles geboren gitarist Larry Carlton (West) en Kazumi Watanabe uit Tokio, Japan (East) uitgenodigd worden. 2020 staat in het teken van een samenwerking met het Noord Nederlands Orkest of het Veenkoloniaal Symfonie Orkest. Ten slotte wil de aanvrager op de kleine podia vier uiteenlopende producties presenteren: ‘Yoga in Concert’, ‘Jongens van de Zee’, ‘African Strings & Drums’ en ‘India Songs’.

In de periode 2017-2020 speelt Five Great Guitars 55 voorstellingen en/of concerten per jaar op kleine/middelgrote en grote podia. Het gevraagde subsidiebedrag is 224.500 euro.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zwak.

De concerten getuigen volgens haar van de technisch virtuoze instrumentbeheersing van gitarist Jan Kuiper. Door verschillende interessante artiesten in wisselende samenstelling voor de programma’s uit te nodigen, weet hij zichzelf telkens weer uit te dagen. De commissie is echter van mening dat de programma’s die de afgelopen periode zijn gerealiseerd, geen overtuigende invulling hebben laten zien van de bestaande formats. De toevoeging van nieuwe onderdelen als yoga, theatrale elementen en het laten meespelen van bekende Nederlanders heeft niet bijgedragen aan de oorspronkelijkheid en zeggingskracht van de concerten. De kern van de activiteiten wordt nog altijd gevormd door het ensemble Five Great Guitars. De wijze waarop binnen deze formatie verschillende spel- en improvisatiestijlen worden toegepast en samengevoegd, leidt volgens de commissie niet tot een artistiek geslaagd resultaat. In het samenspel is volgens de commissie weinig sprake van synergie tussen de verschillende musici, waardoor de meerwaarde van de muzikale interactie beperkt blijft. Verder vindt de commissie dat de aanvrager weinig oorspronkelijkheid tot uiting brengt in de wijze waarop hij met nieuwe thema’s een aansprekend kader tracht te creëren, waarbinnen de concerten gepresenteerd worden.

De voorliggende plannen roepen bij de commissie eenzelfde beeld op. In algemene zin spreekt daaruit nauwelijks een overkoepelende artistieke visie op de afzonderlijke activiteiten. De beoogde combinaties in de programma’s zijn weinig oorspronkelijk en komen over als een herhaling van zetten. Zo ziet de commissie in de beoogde producties ‘African Strings & Drums’ en ‘India Songs’ nauwelijks een artistieke ontwikkeling ten opzichte van het eerdere werk. Ook mist de commissie in de plannen een heldere uitwerking van de thematiek en het beoogde muzikale materiaal. De commissie is met name kritisch ten aanzien van het programma waarin yoga en gitaarspel samengebracht worden. Een artistieke visie op de combinatie van muziek en yoga wordt niet gegeven. Daardoor is onduidelijk wat de aanvrager, behalve het interesseren van een andere publieksgroep, hierin op artistiek terrein ambieert. De plannen ten aanzien van de eigen concerten van het ensemble The Five Great Guitars zijn weinig prikkelend en ook daaruit ontstaat volgens de commissie het beeld dat er voor de aanvrager nog weinig uitdaging ligt. Voor het bijeenbrengen van de oorspronkelijke vijf gitaarvirtuozen is geen artistieke visie geformuleerd. Dit wekt bij de commissie niet het vertrouwen dat de concerten een sterke zeggingskracht zullen hebben.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.

De aanvrager heeft de afgelopen jaren zijn activiteiten weten te realiseren met behulp van relatief bescheiden bijdragen uit publieke middelen.

De commissie constateert dat de solvabiliteit en liquiditeit van de aanvrager redelijk zijn. Uit de aangeleverde jaarcijfers komt naar voren dat de organisatie niet beschikt over een stabiele financiële basis; het eigen vermogen was eind 2015 tamelijk beperkt van omvang. De organisatie verwacht de komende periode een stijging van de eigen inkomsten. Dit is uitsluitend gebaseerd op de prognose dat de publieksinkomsten zullen toenemen. De aanvrager toont hiermee ambitie, maar de commissie vindt dit perspectief weinig realistisch. De jaarcijfers laten een dalende lijn zien in de gerealiseerde resultaten van voorgaande jaren (met vergelijkbare programmaformats). Ook sluit deze ontwikkeling niet aan bij het risico dat de aanvrager aanwijst in de bedrijfsvoering: de verschuiving naar partage- en ‘eigenrisico-deals’ en de steeds lagere garantiebedragen die theaters bieden.

Five Great Guitars laat volgens de commissie wel een ondernemende houding zien in de structurele samenwerking met podia. Zij vindt het positief dat de organisatie zich flexibel en creatief toont in de financiële afspraken en de gezamenlijke promotie rondom concerten, om zo tot een optimaal resultaat te komen. Maar de commissie zet vraagtekens bij de aanzienlijke verhoging van de beheerslasten, die zij niet logisch vindt binnen de context van het totale plan. Ook de verdriedubbeling van de totale activiteitenlasten ontbeert een onderbouwing vanuit de voorgenomen producties, het aantal concerten, medewerkers en musici. Aan de inkomstenkant wordt nauwelijks ingezet op het verkrijgen van private gelden of sponsoring. Five Great Guitars ziet daar eenvoudigweg vanaf, omdat pogingen hiertoe in het verleden niets hebben opgeleverd. Dit getuigt volgens de commissie niet van een ondernemende houding. Er is in de ogen van de commissie geen goede balans tussen ambities en risico’s. Zo is er geen reflectie op de tendens dat steeds lagere garantiebedragen worden geboden en hoe de organisatie zich daartoe zal verhouden. Risico’s in de bedrijfsvoering die samenhangen met tegenvallende verkoop van de producties, heeft de stichting de afgelopen jaren weten op te vangen door het minimaliseren van de vaste lasten en het korten op de gage van de artiesten. Een strategie bij tegenvallers voor de periode 2017-2020 mist de commissie echter.

Five Great Guitars wil de ambities ten aanzien van het verhogen van het aantal concerten en het aantal bezoekers per concert realiseren door sterker in te zetten op marketing. Er wordt een communicatiemedewerker aangesteld, maar in de aanvraag is geen marketingstrategie beschreven die inzicht biedt in de te verwachten effectiviteit van deze investering. Het ontbreken van een strategie maakt de aanvrager volgens de commissie afhankelijk van de expertise die wordt geleverd door het impresariaat en de theaters waarmee wordt samengewerkt. De commissie vindt dat risicovol.

De beschrijving van de positionering in het culturele veld is in de ogen van de commissie niet scherp geformuleerd. De aanvrager noemt als onderscheidende kenmerken vooral zaken die betrekking hebben op de gevolgde werkwijze en de culturele achtergrond van de musici. Vervolgens plaatst de aanvrager zijn aanbod in de context van het specifieke domein van de Nederlandse gitaarwereld. Dit leidt niet direct tot een heldere profilering richting het publiek. De organisatie kent een tamelijk algemene typering van haar doelgroepen, waarbij nauwelijks een koppeling is gemaakt tussen de aard en omvang van de activiteiten en de beoogde doelgroepen. Volgens de commissie heeft dit te maken met het zeer uiteenlopende karakter van de activiteiten die worden ondernomen. De organisatie weet in het verlengde daarvan geen heldere doelstellingen te formuleren als basis van een marketingvisie. De commissie is positief over de ambitie om meer jongeren tot 18 jaar en jongvolwassenen te bereiken, maar mist een overtuigende strategie daarvoor. Deze beperkt zich tot het experimenteren met gereduceerde tarieven, terwijl er geen aandacht wordt besteed aan de mogelijkheden die social media bieden voor het bereiken van jong publiek.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als neutraal.

In de producties wordt het instrument (de gitaar) vooropgesteld en staan cross-overs tussen jazz en uiteenlopende muziektradities centraal. Het maken van cross-overs binnen verschillende muzikale genres wordt volgens de commissie de laatste jaren bij een grote groep muziekensembles toegepast. Daarbij zorgt de focus op een afzonderlijk instrument er volgens haar niet voor dat de concerten zich wezenlijk onderscheiden van die van andere ensembles. Zij vindt dat Five Great Guitars geen bijdrage levert aan de pluriformiteit.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de spreiding als ruim voldoende.

Five Great Guitars is gevestigd in Grijpskerk, maar houdt kantoor en ontwikkelt haar activiteiten voornamelijk in Groningen. Daar worden ook regelmatig activiteiten uitgevoerd. De commissie stelt vast dat het podiumkunstenaanbod in Groningen en omgeving in vergelijking met grote steden in de Randstad minder groot is. Tegelijkertijd merkt de commissie op dat in Groningen, anders dan in bepaalde andere regio’s, vergelijkbaar aanbod niet geheel ontbreekt. Verder constateert de commissie dat Five Great Guitars in de periode 2013-2015 in vergelijking met andere podiumkunstinstellingen ook een substantieel aandeel concerten in andere steden en regio’s heeft gespeeld. De commissie vindt dat Five Great Guitars een redelijke bijdrage levert aan de spreiding.