In Goed Gezelschap van Laura
Inleiding
In Goed Gezelschap van Laura is een in Amsterdam gevestigde stichting, waarmee Laura van Dolron haar eigen genre voorstellingen produceert: stand-up filosofie. Dit label bedacht Laura van Dolron zelf, om uitdrukking te geven aan wat ze doet: zij staat als zichzelf op het podium en voert een gesprek met het publiek. Dat gesprek is zowel filosofisch als grappig. Met haar werk wil Laura van Dolron mensen wakker maken, om zich heen laten kijken en laten zien wat er mooi is en wat beter kan. Zij wil mensen bewuster maken van de wereld in plaats van ze een ontsnapping te bieden. Omdat er al zoveel ‘toneel wordt gespeeld’ op zoveel schermen, fora en in de media, gebruikt zij het theater als plek om oprecht te zijn.
De komende jaren wil zij haar persoonlijke strijdlust politieker en maatschappelijker inzetten: haar schrijf- en maakprocessen zullen daarom meer 'in de wereld' plaatsvinden, interacterend met de realiteit waarop zij reflecteert. Waar eerder het vertrekpunt voor een voorstelling het persoonlijke was dat met het universele werd verbonden, zal zij bij haar nieuwe projecten andersom te werk gaan. In al haar producties en optredens maken vier elementen onderdeel uit van haar utopie: idealisme, woede, kwetsbaarheid en wat-is-me. Deze elementen bepalen de gelaagdheid van de voorstelling. In 2017 staat eerst een kortlopend project op het programma dat inspeelt op de actualiteit. Het project heet 'Stemwijzer' en is een stand-up filosofievoorstelling naar aanleiding van de nationale verkiezingen, gemaakt in samenwerking met de Rotterdamse Schouwburg en Het Nationale Theater. Laura van Dolron laat haar licht schijnen op de verkiezingen en breekt daarbij een lans voor politici, omdat in onze samenleving een bedreigend klimaat voor hen heerst, dat het voor hen onmogelijk maakt zich werkelijk te laten zien.
In de voorstelling 'Public Integration' staat elke avond een andere vluchteling op het podium, die Van Dolron live wil laten integreren. De voorstelling wordt niet alleen theater over de vluchtelingenproblematiek, maar ook een reflectie op theater over de vluchtelingenproblematiek. Rachel Corrie was een Amerikaanse twintiger die haar leven verloor als “levend schild” in de Gazastrook. Laura van Dolron heeft haar lange tijd gespeeld en wil nu in de nieuwe productie ‘Wie is Rachel Corrie?’ steeds drie andere jonge actrices laten auditeren om de rol van deze vrouw te gaan spelen. Het verhaal van Rachel wordt verbonden met de verhalen van hedendaagse Nederlandse actrices.
'Burn-out & break free' gaat over de voordelen van een burn-out, waarbij Van Dolron gebruikmaakt van haar eigen louterende ervaringen met de crisis die zij in haar leven tegenkwam. Voor input worden haar eigen ervaringen besproken met onder meer kenners, ontkenners en zenmeesters. Naast de nieuwe voorstellingen zullen jaarlijks enkele voorstellingen van eerdere producties worden gespeeld. Verder zal Laura van Dolron als action writer op verschillende podia actief zijn, binnen en buiten het theater. Zo wil zij 'Voor Wie is Rachel Corrie?' een live column schrijven tussen de wachtende Idols-auditanten, tussen de aspirant-acteurs op de toneelschool en op de jaarlijkse bijeenkomst van Een Ander Joods Geluid. Die optredens leveren nieuwe ideeën, gesprekspartners en inspiratie op en zijn onderdeel van haar maakproces.
In de periode 2017-2020 speelt In goed gezelschap van Laura zeventig voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro.
Historie
In goed gezelschap van Laura ontvangt in de periode 2013-2016 een structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de meerjarige activiteitenregeling 2013-2016.
Het Fonds volgt de door haar meerjarig gesubsidieerde instellingen door meerdere adviseurs de voorstellingen en/of concerten te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van het Fonds negen voorstellingen van zes verschillende producties van In goed gezelschap van Laura bezocht.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.
Het werk, de stand-up filosofie van Laura van Dolron heeft een heel eigen signatuur, doordat zij vanuit persoonlijke invalshoeken en door middel van haar eigen persoon in het theater en op plekken daarbuiten haar maatschappelijk engagement toont. De commissie herkent in haar voorstellingen de combinatie van diepgang en lichtheid die zij zichzelf in het werk ten doel stelt. Deze combinatie is het duidelijkst herkenbaar in haar werk als schrijver. Vier jaar geleden signaleerde de commissie potentie in het werk van Laura van Dolron. Zij stelt nu echter vast dat die potentie in de afgelopen subsidieperiode niet overtuigend tot ontwikkeling is gekomen. De veronderstelde ontregelende werking voor de toeschouwer wordt in de producties uit de afgelopen periode niet op een overtuigende manier zichtbaar. De zeggingskracht van de voorstellingen blijft daarmee beperkt. Naar het oordeel van de commissie is dat te wijten aan een disbalans in de regie tussen het persoonlijke en universele, waarbij de nadruk veelal is komen te liggen op het persoonlijke. Van Dolron slaagt er niet altijd in om haar persoonlijke ervaringen en visie te vertalen naar vormen die het universele van de thematiek invoelbaar maken. Voor de productie ‘Liefhebben’ is dat mede door de zeer persoonlijke uitgangspunten vrijwel onvermijdelijk. Hier pakte de minimale theatrale vorm goed uit. Over de productie ‘Laura luistert … Live en last minute’ is de commissie echter kritischer. Hierin ontbreekt een overtuigende mate van regie, waardoor alleen Van Dolrons persoonlijke visie over het voetlicht komt, die in de ogen van de commissie geen universelere betekenis geeft aan hetgeen waarop zij reageert.
De plannen van Laura van Dolron voor de komende jaren zijn in de aanvraag helder beschreven en haar inzet is duidelijk: zij wil in haar voorstellingen en projecten haar strijdlust politieker en maatschappelijker maken. Daartoe gaat zij haar werkwijze omdraaien en vanuit het universele zoeken naar haar persoonlijke verhouding daartoe. Dat vindt de commissie op zichzelf een interessante koerswijziging, die de producties meer zeggingskracht kan geven. Daarbij noemt Van Dolron in de nieuwe producties vaak een tot de verbeelding sprekend perspectief. Een voorbeeld is het project ‘Stemwijzer’, waarin een lans zal worden gebroken voor politici als kwetsbare mensen in een wereld die steeds bedreigender wordt. Dergelijke perspectieven op actuele thema’s kenmerken de oorspronkelijkheid van Van Dolrons werk. Op basis van het werk in de afgelopen jaren en de uitwerking van de perspectieven in voorstellingsconcepten is de commissie er echter niet van overtuigd, dat Van Dolron haar werk de gewenste politieke lading kan geven. Die stap vraagt een uitgesprokener regieaanpak dan in de aanvraag wordt gepresenteerd en in de afgelopen jaren werd gerealiseerd. Door de expliciete keuze om theater te maken vanuit persoonlijke invalshoeken ziet de commissie de beschreven koerswijziging onvoldoende tot uitdrukking komen in de nieuwe producties. Zij is dan ook niet overtuigd van de potentiële zeggingskracht. De commissie vindt verder dat de plannen weliswaar getuigen van een oprechte maatschappelijke betrokkenheid, maar dat ze een duidelijk vertaling missen naar vormen die de inhoud een bredere betekenis kunnen geven. In het plan voor ‘Stemwijzer’ bijvoorbeeld wordt het embedded gaan bij de nationale politiek beschreven als onderdeel van de productie, terwijl dat in de ogen van de commissie vooral goede research is. In het productievoorstel ‘Burn-out & break free’ ziet de commissie bovendien niet terug, dat Van Dolron haar werkwijze omdraait. Persoonlijke ervaringen met een burn-out worden hierin als uitgangspunt genomen voor een maatschappelijk geëngageerde voorstelling. En in andere producties lijken de thema’s breder gekozen, maar zijn de gekozen situatie en vorm vaak toch weer erg persoonlijk, zoals in ‘Wie is Rachel Corrie?’, waarbij eerder sprake is van een vernauwing van het perspectief dan van een verbreding van de politieke of maatschappelijke relevantie.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.
In Goed Gezelschap van Laura heeft in de afgelopen jaren een gedegen netwerk van speelplekken opgebouwd in Nederland en België. Daarnaast is Laura van Dolron meer en meer actief geworden op plekken buiten het theater, bijvoorbeeld als action writer tijdens festivals. De financiële positie van de stichting is solide.
De jaarcijfers fluctueerden in de afgelopen jaren behoorlijk, hetgeen voor een belangrijk deel samenhing met het aantal activiteiten. Ten opzichte van 2015 (het jaar met de hoogste lasten in de afgelopen periode) stijgt de begroting voor de komende jaren licht, terwijl het aantal activiteiten iets lager is. Op basis van de toelichting op de begroting is deze stijging niet geheel te verklaren, wat de commissie een gemis vindt. De komende jaren wordt een verschuiving voorzien van de kleine zaal naar de middenzaal, met een bijbehorende stijging van het aantal toeschouwers. De commissie merkt op dat de ambitie ten aanzien van de groei van het aantal bezoekers ten opzichte van 2015 zeer fors is. Een deel daarvan zou kunnen worden verklaard uit het voornemen meer voorstellingen in middenzalen te spelen. De aanvraag geeft echter geen duidelijk inzicht in wat op dat gebied de beoogde groei is ten opzichte van de afgelopen jaren. Evenmin is duidelijk in hoeverre daar al een netwerk voor is of hoe dit eventueel opgebouwd gaat worden. De commissie is dan ook kritisch over de haalbaarheid van deze groei.
De publieksinkomsten per voorstelling stijgen licht in de komende jaren. De commissie vindt deze beperkte stijging op zich realistisch, maar vindt het wel een gemis dat de fors hogere publieksaantallen die de aanvrager wil bereiken niet samengaan met een groei van de eigen inkomsten die daarop aansluit. Verder bevat de begroting een stijging van inkomsten uit private fondsen. Aangezien de organisatie de afgelopen jaren weinig actief is geweest op dit terrein en de aanvraag geen toelichting bij deze verwachte inkomsten geeft, is de commissie er niet van overtuigd dat deze gerealiseerd gaan worden. In het plan wordt beschreven dat met zowel Theater Rotterdam als Het Nationale Theater gaat worden samengewerkt. Deze samenwerkingen kennen een artistieke en een productionele component. De commissie vindt het op zichzelf positief dat er wordt gezocht naar samenwerking met dergelijke grote instellingen, want daardoor kan de eigen organisatie klein blijven en toch voldoende slagkracht hebben in productioneel opzicht en op het vlak van publieksbenadering. Tegelijkertijd vindt de commissie dat deze samenwerkingen nog weinig concreet zijn en is de financiële bijdrage van de partners bescheiden. Daardoor zal het positieve effect van de samenwerkingen beperkt zijn.
Op het vlak van publieksbenadering wordt (nog) geen plan van samenwerking beschreven, maar In Goed Gezelschap van Laura heeft haar huidige doelgroep goed in beeld. Die groep wil zij flink laten groeien. Hoewel de commissie kritisch is over de realiseerbaarheid van de beoogde groei, is zij wel van mening dat de organisatie daar een goede en samenhangende marketingstrategie voor heeft uitgedacht. Het streven naar verbinding tussen de verschillende plekken waar Van Dolron optreedt is eveneens interessant. Het persoonlijke contact dat Van Dolron daarvoor aangaat met haar publiek en de speelplekken die zij kiest, kunnen daarbij positief uitwerken. Verder kan het in de publiciteit centraal stellen van Laura van Dolron zorgen voor herkenbaarheid bij zowel het vaste als het nieuwe publiek, hetgeen de commissie positief vindt.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als neutraal.
Zij plaatst het aanbod binnen het teksttheater. Aan teksttheater bestaat reeds een ruim aanbod in Nederland, zowel in het gesubsidieerde als in het vrije circuit. De ‘stand-up filosofie’ van Laura van Dolron was daarbinnen enigszins onderscheidend, maar in de ogen van de commissie zijn er inmiddels meer theatermakers actief die vergelijkbare theatervormen hanteren. De commissie beoordeelt dat het werk van In Goed Gezelschap van Laura geen bijzondere bijdrage levert aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als voldoende.
De aanvrager is officieel gevestigd in Amsterdam en heeft Rotterdam als haar residentie gekozen voor de komende jaren. In beide steden is het podiumkunstenaanbod zeer groot. In de periode 2013-2015 heeft In Goed Gezelschap van Laura in vergelijking met andere podiumkunstinstellingen een hoog aantal voorstellingen in andere steden en regio’s gespeeld. In de periode 2017-2020 neemt het aantal speelbeurten in de regio echter af ten gunste van de vier grote steden. De commissie vindt dat In Goed Gezelschap van Laura een beperkte bijdrage aan de spreiding levert.
Bijdrage talentontwikkeling
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van In Goed Gezelschap van Laura niet te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
125.000
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0
Aangevraagd bedrag per jaar
125.000
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0