Incubate is een festival in Tilburg voor cutting edge kunst en cultuur, met een breed programma bestaande uit muziek, beeldende kunst, theater, dans, games en film. Het festival presenteert op zo’n twintig verschillende locaties in en om Tilburg kleinschalige, grensverleggende kunst en cultuur op een grootschalige manier aan een breed publiek, aldus de aanvraag. Incubate trekt naar eigen zeggen niet alleen regionale en nationale bezoekers, maar mag zich inmiddels in de belangstelling verheugen van een internationaal publiek van artistieke voorlopers. De missie voor de komende periode is niet wezenlijk veranderd ten opzichte van de afgelopen jaren. Incubate is van mening dat artistiek leiderschap in de 21e eeuw een collectieve verantwoordelijkheid is. Al vroeg in zijn bestaan betrok het festival de bezoeker bij de invulling van zijn programma, aldus de aanvraag. Deze vorm van participatief werken wil men in de komende periode verder doortrekken.

Daarnaast vindt het festival dat alle vernieuwing en vooruitgang binnen de samenleving, dus ook binnen de kunst en cultuur, plaatsvindt op de grens. Incubate is volgens de aanvrager een zoektocht naar deze grenzen, ofwel een expeditie binnen kunst en cultuur. Het festival kiest bewust voor kunstenaars die op een open en betrokken manier werken en midden in de maatschappij staan. Incubate wil steeds nieuwe invalshoeken kiezen. Niet alleen voor wat betreft de artistieke keuzes die het festival maakt, maar ook bij het ontwikkelen van nieuwe werkwijzen en presentatievormen, aldus de aanvraag. Hierdoor biedt het festival naar eigen zeggen nieuwe ervaringen aan zijn publiek en aan de artiesten en kunstenaars. De afgelopen elf jaar werd één editie per jaar georganiseerd. Door ontwikkelingen in het festivallandschap en omdat Incubate volgens de aanvrager misschien te groot is geworden, is besloten om de vorm van het festival te herzien. Vanaf 2016 omarmt de organisatie daarom een nieuwe manier van presenteren: jaarlijks een compact festival in september van vier à vijf dagen en daarnaast nog drie aanvullende festivalweekenden.

De focus in de komende periode ligt op de realisatie van een goed nicheprogramma, waarbij het festival de rafelranden van muziek, kunst, theater, film en games zal opzoeken. Daarnaast gaat Incubate terug naar een thematische bundeling van onderwerpen, zodat het festival zijn publiek intrinsiek kan aanspreken op een idee of thema waarin het geïnteresseerd is en het publiek verschillende uitingen kan bezoeken en meemaken. Verder wil de aanvrager de betrokkenheid van de lokale netwerken en persoonlijke verbindingen bij het internationale werkveld van het festival verstevigen. Het festival wil de dialoog met zijn publiek op gang brengen, om zo te horen welke relevante ontwikkelingen plaatsvinden en samen met het publiek nieuwe onderdelen en programma’s toe te voegen aan het festival. Tot slot wil Incubate een internationale samenwerking aangaan met een aantal buitenlandse festivals, om artiesten uit verschillende landen op multidisciplinaire manier met elkaar samen te laten werken aan een optreden.

Stichting Incubate vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘klein/middelgroot festival’. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro. Daarnaast vraagt ze een bijdrage (co)productie van 25.000 euro aan. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 150.000 euro per jaar/editie.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.

De commissie kent Incubate als een festival voor cutting edge kunst en cultuur met een breed programma van verschillende disciplines. De manier waarop de organisatie zich bij het samenstellen van de programmering vooral baseert op de wensen en voorkeuren van het publiek, kan zowel op waardering als kritiek van de commissie rekenen. Zij vindt dat deze community-opzet in de afgelopen jaren heeft geleid tot een zeer divers aanbod, waarin aan de ene kant veel verrassende acts en ongekende talenten kwamen bovendrijven. Aan de andere kant was volgens de commissie de kwaliteit van de gepresenteerde concerten en activiteiten, juist vanwege de terughoudende artistieke sturing vanuit de organisatie, wisselend. Ook de overdaad in het aanbod heeft niet bijgedragen tot een duidelijk profiel van het festival. Daarin volgt de commissie het advies van vier jaar geleden waarin ze stelde dat de programmeurs zich soms kritischer mochten opstellen naar wat zij uit de ‘community’ kregen aangereikt. Terugkijkend op de laatste edities van het festival is de mening van de commissie hierover niet gewijzigd.

Uit de plannen voor 2017-2020 blijkt dat de missie voor de komende periode niet wezenlijk is veranderd ten opzichte van vier jaar geleden. Incubate blijft een festival dat kleinschalige, grensverleggende kunst en cultuur op een grootschalige manier aan een breed publiek presenteert. Als gevolg van productionele en financiële problemen bij de editie van 2015 heeft de organisatie wel besloten om schaalverkleining toe te passen. Het festival verwacht hiermee ook ‘korter op de bal’ te kunnen programmeren en dus beter te kunnen inspelen op de actualiteit en maatschappelijke ontwikkelingen. De commissie waardeert de zelfreflectie van het festival over de resultaten van 2015, al werd die vanwege zakelijke en productionele problemen noodgedwongen ingegeven. Ook het feit dat de organisatie lering heeft getrokken uit die ervaringen en dat vertaalt in een nieuwe opzet, vindt de commissie positief. In dat opzicht heeft de commissie begrip voor de keuze van Incubate om te snijden in de programmering en te focussen op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Minder overtuigd is zij van het voornemen om in plaats van een jaarlijkse editie het festival over vier momenten in het jaar te organiseren. De commissie mist in de plannen namelijk een heldere artistiek-inhoudelijke onderbouwing voor deze spreiding van activiteiten. Daarnaast is zij van mening dat de organisatie in de aanvraag onvoldoende stilstaat bij eventuele nadelige gevolgen van deze verandering. In de gewijzigde opzet verwacht de commissie dat het profiel namelijk eerder diffuser dan scherper wordt, dat de impact van het festival zal afnemen en de publieksbeleving minder intensief zal zijn.

In de periode 2017-2020 wil Incubate zich weer gaan richten op het presenteren van de artistieke voorhoede en de organisatie verwacht in de nieuwe opzet beter te kunnen inspelen op actuele zaken en ontwikkelingen. Welke ontwikkelingen en artiesten het festival in de komende periode wil gaan presenteren, maakt de aanvrager in het plan volgens de commissie echter onvoldoende concreet. Zo worden in de aanvraag geen namen van artiesten genoemd en worden er ook geen artistieke lijnen of thema’s uitgezet. Weliswaar geeft de aanvrager in het plan richtlijnen waaraan de programmering moet voldoen, maar door het ontbreken van concrete voorbeelden zijn het vakmanschap en de zeggingskracht op grond van voorliggend plan voor de commissie moeilijk te beoordelen. Ook vindt de commissie dat de plannen niet duidelijk maken wat het inhoudelijke concept is van de weekendedities van het festival en op welke wijze deze zullen worden vormgegeven. Op grond van de programmering van eerdere edities, en omdat de aanvrager in het plan aangeeft dat men weer scherper op de artistieke voorhoede focust, heeft de commissie wel enig vertrouwen in de kwaliteit en oorspronkelijkheid van het te verwachten programma.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als voldoende.

In het plan geeft de organisatie aan dat het festival een bijdrage levert aan de ontwikkeling van de podiumkunsten door de wijze waarop het georganiseerd wordt: een open wijze van produceren en werken met publiek, vrijwilligers en artiesten bij de totstandkoming van het festival. Door samen met het publiek het festival vorm te geven, ontstaat een inhoud die breed gedragen wordt, aldus de aanvrager. Dit zogenaamde Social Festival Model is door Incubate geïntroduceerd en heeft inmiddels enige navolging gekregen in de culturele sector. De commissie is weliswaar positief over deze manier van werken, maar door de veranderde opzet van het festival met meerdere edities per jaar, is de kans reëel dat de betrokkenheid van het publiek bij de totstandkoming van het festival versnippert en afneemt.

Volgens het plan biedt Incubate daarnaast aan artiesten, kunstenaars, publiek en partners een meerwaarde door de grote diversiteit van het programma en de verbindingen die het festival tot stand brengt tussen de verschillende groepen in het veld. Welke bijdrage het daarmee aan de ontwikkeling van de podiumkunsten levert, maakt de aanvrager volgens de commissie in de aanvraag echter onvoldoende concreet. Ook wordt niet uitgewerkt welke ontwikkelingen binnen de hedendaagse kunst en cultuur het festival wil tonen. Hoewel het aan concretiseringen in het plan ontbreekt, biedt het verleden voor de commissie wel aanknopingspunten om erop te vertrouwen dat het festival met een state of the art programmering van nieuwe, onafhankelijk geproduceerde muziek enige bijdrage zal leveren aan de ontwikkeling van de podiumkunsten.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.

Het festival is in 2015 afgesloten met een tekort, dat door extra bijdragen van de gemeente en de provincie is gedekt. Hoewel het festival mede daardoor besloten heeft om zijn opzet te veranderen en om een zakelijk leider aan te stellen, mist de commissie in het plan een goede analyse van de oorzaken van de ontstane situatie en de stappen die de organisatie onderneemt om dergelijke problemen in de toekomst te voorkomen. De commissie vindt het wel positief dat het festival in de komende periode een meer gefaseerde groei nastreeft, waardoor risico’s beter gespreid lijken te worden.

De realisatie over 2014 lijkt de aanvrager als uitgangspunt te hebben gehanteerd voor de begroting van de komende jaren. Op grond daarvan stelt de commissie vast dat in de komende periode het aandeel eigen inkomsten binnen het totaal aan inkomsten zal afnemen en de afhankelijkheid van het festival van subsidies en bijdragen zal toenemen. Verder geeft Stichting Incubate in het plan aan dat ze in de komende periode circa 120.000 euro per jaar zal reserveren als buffer voor tegenvallende fondsenwerving en/of onvoorziene kostenstijgingen. De commissie vindt het plan om op deze wijze een weerstandsreserve op te bouwen een realistische en aannemelijke strategie om tegenvallers op te vangen. Ze is echter wel van mening dat deze reserve vooral gebaseerd moet zijn op de eigen inkomsten en niet via een toename van de overheidsinkomsten.

Het festival is voornemens om het betaald publieksbereik in de komende periode te vergroten. Hoewel de commissie positief is over deze ambitie, is het volgens haar, vanwege een nieuwe registratiemethodiek om bezoekersaantallen te bepalen, niet mogelijk om een vergelijking te maken met het geprognosticeerde publieksbereik voor de periode 2017-2020. De verschillen zijn van dien aard dat de commissie graag een heldere toelichting hierop had gekregen. Daarnaast stelt de commissie vast dat, ondanks een afname van het aantal activiteiten, het bedrag aan uitkoopsommen en gages in de komende periode zal toenemen. Verder constateert de commissie dat de marketingkosten van het festival hoger zijn dan de publieksinkomsten. Zij beoordeelt deze scheve verhouding als onwenselijk.

Ten slotte vindt de commissie dat de publieksbenadering en marketing van het festival vrij globaal in de plannen is beschreven. Zo heeft de nieuwe opzet van het festival blijkbaar geen invloed op de manier waarop het festival in de markt gezet zal worden. Online en social media blijven van belang binnen de marketing van Incubate, maar het festival biedt in de nieuwe opzet volgens de aanvrager ook kansen voor een nieuwe manier van communiceren met publiek, artiesten en zijn community. Daarover en over de ideeën van de nieuwe marketeer had de commissie graag meer in de plannen willen teruglezen.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.

Het festival presenteert multidisciplinair aanbod, voornamelijk voortkomend uit de populaire cultuur. Ondanks de beperkte toelichting in de aanvraag heeft de commissie er vertrouwen in dat Incubate een onderscheidende programmering van cutting edge kunst en cultuur zal weten te presenteren, die slechts in beperkte mate ook op andere podia en festivals in Nederland is te zien. De commissie vindt dat de activiteiten van Incubate een aanzienlijke bijdrage leveren aan de pluriformiteit van het landschap.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de spreiding als ruim voldoende.

Het festival vindt plaats in Tilburg. De commissie vindt dat het hiermee een redelijke bijdrage levert aan de spreiding van podiumkunsten. Tegelijkertijd merkt de commissie op dat in Tilburg vergelijkbaar aanbod niet geheel ontbreekt, zoals in bepaalde andere regio’s in Nederland wel het geval is. In Tilburg en omgeving vinden ook andere festivals plaats. De stad kent ook een goede culturele infrastructuur op het gebied van de podiumkunsten.

De financiële bijdrage van de provincie of gemeente is ruim voldoende.

Incubate heeft in de afgelopen periode jaarlijks een bijdrage van ruim 120.000 euro ontvangen van de gemeente Tilburg en vraagt voor de periode 2017-2020 een vergelijkbaar bedrag aan. Van de provincie ontving het festival in de afgelopen periode 150.000 euro per jaar; voor 2017-2020 vraagt het een vergelijkbaar bedrag aan. Er is daarmee sprake van een beperkte lokale bijdrage.