Stichting ’s-Hertogenbosch Muziekstad heeft in 1954 het Internationaal Vocalisten Concours (IVC) opgericht. Het IVC behoort naar eigen zeggen tot de meest gerenommeerde concoursen ter wereld. Kernactiviteit is het tweejaarlijkse Internationaal Vocalisten Concours, dat tot doel heeft jong zangtalent te ontdekken, te ontwikkelen en te begeleiden en over te dragen aan de markt. Daarnaast wil het IVC klassieke vocale muziek bij een breed publiek onder de aandacht brengen. De artistieke en zakelijke leiding is in handen van Annett Andriesen. De internationale jury’s bestaan uit gerenommeerde musici en zangers.

De hoofddoelen en concoursactiviteiten van het IVC voor de komende periode veranderen niet veel ten opzichte van de afgelopen periode. In de even jaren vindt in Theater aan de Parade in ’s-Hertogenbosch het Internationaal Vocalisten Concours plaats voor twee categorieën: ‘Opera|Oratorium’ en ‘Lied Duo’. In de oneven jaren vinden de (inter)nationale audities plaats, zowel live als via YouTube. Verder biedt IVC een programma aan van masterclasses, workshops, een ‘Summer School’, mediatraining, auditietraining en cursussen. Ook organiseert het in de oneven jaren een discussieforum over de toekomst van liedkunst en opera. IVC ziet zichzelf als een voice center, waar iedereen die werkzaam is in de vocale muziekwereld terecht kan met vragen over zang, repertoire, studiemogelijkheden, carrièreperspectief en audities. Om het klassieke zingen uit zijn isolement te halen, zal IVC sterker dan voorheen inzetten op de veranderde omgeving van de zanger, zodat talent van nu ook in de toekomst beslagen ten ijs zal komen. Verder zullen zangers zich ondernemender moeten opstellen en het initiatief moeten nemen om nieuwe inhoud en presentatievormen te maken, aldus de aanvraag. IVC zal niet alleen stem, stemtechniek, muzikaliteit, expressie, tekstbesef en presentatie beoordelen, maar ook de nadruk leggen op de keuze van het gezongene, zeggingskracht en context. Dat moet duidelijk worden in de presentatie en de samenstelling van het concoursprogramma en moet steeds meer een rol gaan spelen. In de komende periode zal het IVC het accent, behalve op het concours, echter ook leggen op de ontwikkeling van een digitaal platform, IVC2.0. Dat moet onder meer een rol gaan spelen bij de auditering, de ontsluiting van de IVC-archieven, de verbreding van het publieke draagvlak voor klassieke vocale muziek en het aanbieden van digitale cursussen via de ‘Global Voices Academy’. Ook talentontwikkeling, internationalisering en het werven van nieuw publiek krijgen de komende periode prioriteit.

Stichting ’s-Hertogenbosch Muziekstad vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘concours’. Het gevraagde subsidiebedrag is 50.000 euro per editie.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende.

De commissie kent het Internationaal Vocalisten Concours (IVC) als een belangrijke hoeder van de zangcultuur in Nederland, dat onder een deskundige artistieke leiding al jarenlang van betekenis is binnen de sector. Het concours is volgens haar degelijk van opzet en de vakmatige kwaliteit van zowel de jury’s als de deelnemers staat niet ter discussie. De jury’s zijn samengesteld uit vakmensen van hoog niveau, die niet alleen beoordelen, maar hun vakmanschap ook via masterclasses overdragen aan de deelnemers. De deelnemers aan het concours worden internationaal geworven en hoewel het IVC geen echte wereldtoppers meer aflevert, is het concours voor veel vocalisten een belangrijke stap in hun carrière.

Het IVC ziet zichzelf als een belangrijke schakel tussen de vakopleidingen en de uitvoeringspraktijk. De commissie vindt dat het IVC in de plannen voor de komende periode goed reflecteert op de ontwikkelingen in de vocalistenpraktijk. De organisatie constateert niet alleen dat de liedkunst door de wisselwerking met andere kunstdisciplines wordt verrijkt, maar ook dat bijvoorbeeld authenticiteit een belangrijke factor is voor de zeggingskracht van hedendaagse zang. De commissie is in dat licht positief over de keuze van de aanvrager om in zowel de samenstelling als de presentatie van het concoursprogramma elementen als authenticiteit en zeggingskracht steeds meer een rol te laten spelen. Zij waardeert de intentie van het concours om met zijn tijd mee te gaan, evenals zijn voornemens om de beoordelingskaders te verbreden. Zo stelt de commissie vast dat de aanvrager binnen de masterclasses een bredere insteek hanteert en nu ook enige aandacht heeft voor bijvoorbeeld regie en vormgeving. Daarnaast zijn de jury’s breder van samenstelling dan voorheen. Voorts is de commissie positief over het inzetten van repertoire uit de twintigste eeuw als onderdeel van de beoordeling.

Dit gezegd hebbende stelt de commissie vast dat de veranderingen in de opzet van het concours vooralsnog beperkt zijn. Zo constateert de commissie dat de nadruk blijft liggen op het beoordelen van de concertante uitvoering van zangkunst en dat de meer ‘scenische’ uitvoeringen niet of nauwelijks deel uitmaken van het IVC. Tevens vindt de commissie dat er sprake is van smalle en traditionele beoordelingskaders en dat deze nog maar beperkt worden opgerekt. Ook de aanpak blijft grotendeels gelijk: deelnemers volgen een serie masterclasses en dienen verplicht repertoirewerk voor te bereiden. De commissie komt tot de conclusie dat het IVC de vernieuwing binnen de wereld van de zangkunst wel waarneemt, maar dat het de voorgenomen wijzigingen in de opzet en beoordelingskaders van het concours slechts mondjesmaat zichtbaar maakt.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als ruim voldoende.

Historisch gezien heeft het IVC een aantal grote zangers voortgebracht. Ook voor de carrières van de huidige deelnemers is het concours van belang, aldus de commissie. Zij vindt dat het concours veel tijd en energie steekt in de begeleiding van de deelnemers en dat het de carrièremogelijkheden van de deelnemers daarmee vergroot. De concrete uitwerking in een concertreeks die de laureaten krijgen aangeboden, kan ook op waardering van de commissie rekenen. Daarnaast biedt het IVC een programma van masterclasses en cursussen gericht op de ontwikkeling van de deelnemers in de meest brede zin van het woord. Zo biedt de organisatie naast de inhoudelijke begeleiding onder andere mediatraining, auditietraining en repertoireadviezen. Hiermee geeft het IVC volgens de commissie overtuigend vorm aan de intensieve en brede begeleiding die het concours aan de deelnemers beoogt te verlenen. Verder organiseert het IVC in de niet-concoursjaren naast de audities ook een discussieforum over de toekomst van liedkunst en opera. In het algemeen is de commissie positief over alle hierboven opgesomde initiatieven en randactiviteiten, maar zij is wel van oordeel dat deze vrij kleinschalig zijn opgezet en vooral zijn gericht op de eigen achterban. Het IVC levert volgens de commissie daarom vooral een bijdrage aan de ontwikkeling van de zangkunst en in mindere mate aan de ontwikkeling van de podiumkunsten in bredere zin.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als voldoende.

Op grond van de cijfers is de financiële positie van de instelling volgens de commissie in de basis gezond; alleen de liquiditeit geeft aanleiding tot enige zorg. Omdat het begrotingsformulier van de aanvraag niet goed is ingevuld, kan de commissie een vergelijking met de realisaties van eerdere edities van het concours moeilijk maken. Op basis van de toelichting in de aanvraag krijgt zij de indruk dat het concours de komende periode met grotendeels dezelfde begroting zal worden gerealiseerd. Vergeleken met de realisatie van 2014, een jaar waarin het concours plaatsvond, nemen de eigen inkomsten licht toe, met name vanwege hogere sponsorinkomsten. Dat lijkt volgens de commissie enigszins in tegenspraak met de uitspraak van de aanvrager dat sponsoring behoudend is begroot, gezien de teruglopende resultaten op dit vlak in de voorbije jaren.

De commissie is positief over de ontwikkeling van IVC2.0, een digitaal platform waarbij ook betrokkenheid van het bedrijfsleven wordt verwacht. Zij is er van overtuigd dat dit digitale platform in de toekomst een rol zou kunnen spelen bij het auditeren, het ontsluiten van de IVC-archieven en het aanbieden van digitale cursussen. Op den duur zou IVC2.0 ook een verdienmodel kunnen opleveren en van belang kunnen zijn binnen de marketing en het publieksbereik van het concours. De commissie stelt echter vast dat IVC2.0 op het moment van aanvragen nog in de kinderschoenen staat en ook geen integraal onderdeel lijkt te zijn van de rest van de plannen. De aanpak van het IVC om de risico’s in te perken door zowel het beleid als de financiën in tranches op te bouwen, waarbij plannen pas na vastgestelde haalbaarheid van begrotingen zullen worden uitgevoerd, kan op waardering van de commissie rekenen. Zij mist in de plannen daarentegen een strategie voor de omgang met eventuele tegenvallers.

Tot slot stelt de commissie vast dat het IVC in de afgelopen jaren meer publiek heeft weten te bereiken. Verder heeft het concours een aantal duidelijke doelgroepen voor ogen, die volgens de commissie ook goed aansluiten bij de aard en omvang van de activiteiten. De plannen om een jonger publiek te bereiken, vindt de commissie erg vrijblijvend geformuleerd en nog weinig concreet. De aanpak overtuigt haar onvoldoende om erop te vertrouwen dat dit tot de gewenste verjonging en publieksaanwas zal leiden.

De bijdrage aan de pluriformiteit van het Nederlands podiumkunstenaanbod beoordeelt de commissie als neutraal.

Het Internationaal Vocalisten Concours presenteert aanbod dat voornamelijk dient te worden aangemerkt als liedkunst en opera. Op het gebied van liedkunst en opera is echter ook veel aanbod te zien op andere Nederlandse festivals en podia. Het concours levert daarom geen bijzondere bijdrage aan de pluriformiteit.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de spreiding als ruim voldoende.

Het Internationaal Vocalisten Concours vindt plaats in ’s-Hertogenbosch. Zij vindt dat hiermee een redelijke bijdrage wordt geleverd aan de spreiding. Tegelijkertijd merkt de commissie op dat in ’s-Hertogenbosch, anders dan in bepaalde andere regio’s, vergelijkbaar aanbod niet geheel ontbreekt. In de Brabantse hoofdstad en omgeving vinden ook andere festivals plaats en de stad kent een goede culturele infrastructuur op het gebied van de podiumkunsten.

De financiële bijdrage van de provincie of gemeente is zeer goed.

In de afgelopen periode ontving het concours per jaar een bedrag van circa 170.000 euro aan subsidie van de gemeente ’s-Hertogenbosch en 35.000 euro aan subsidie van de provincie. Voor de komende periode zijn vergelijkbare bedragen aangevraagd bij zowel de gemeente als de provincie. Hiermee is sprake van een stevige lokale bijdrage.