Het Jonge Harten Theaterfestival vindt jaarlijks in november plaats in Groningen. In 2017 beleeft het festival voor jongeren van 12 tot en met 29 jaar zijn twintigste editie. Het festival wordt sinds 2011 artistiek geleid door Marga Kroodsma. De organisatie beoogt mensen op jonge leeftijd te laten kennismaken en te verleiden met artistiek hoogstaande dans- en theatervoorstellingen. Naast een programmering voor een jong publiek biedt Jonge Harten Theaterfestival een podium aan jonge makers, vernieuwende theatervormen en eigentijds theater in de breedste zin van het woord. De nadruk ligt daarbij sinds 2011 op het tonen van het werk van net afgestudeerde makers. Het stelt jonge makers en interdisciplinaire kunstenaars in de gelegenheid nieuw werk te maken en het in de context van het Jonge Harten Theaterfestival te presenteren aan een jong publiek. Het Jonge Harten Theaterfestival wil een laagdrempelige context creëren voor artistiek hoogwaardige voorstellingen.

De voorstellingen die Jonge Harten programmeert, kenmerken zich volgens de organisatie door de uitdagende inhoud en vorm, het interdisciplinaire karakter, het nieuwe en onontdekte, het directe, persoonlijke of juist absurdistische. Dat sluit volgens de aanvrager aan bij het frisse en jonge van de doelgroep. Jonge Harten biedt maatwerk, waarbij de groep van 12 tot en met 17 jaar aangenaam kennismaakt met theater. Het gaat daarbij niet alleen om theatervoorstellingen die specifiek voor de jongerendoelgroep zijn gemaakt, maar ook om voorstellingen voor een 18+-publiek, die geschikt zijn - of worden gemaakt - voor de betreffende doelgroep. Specifieke voorstellingen spelen ook op andere plekken in de provincie Groningen en jongeren reizen met een bus naar de voorstellingslocatie. Hiervoor werkt het festival nauw samen met een aantal Groningse scholen. Ook verleidt het jonge makers om voorstellingen voor jongeren te maken en worden er elk jaar jongerenproducties gemaakt. In 2017 wordt bijvoorbeeld een jongerenvoorstelling gemaakt met twee jonge makers die verbonden zijn aan Tryater.

Met een contextprogrammering beoogt het Jonge Harten Theaterfestival er volgens de aanvraag alles aan te doen om de afstand tussen maker en publiek te slechten, onder andere door de dialoog tussen maker en publiek op gang te brengen. Jonge mensen zelf spelen bij een aantal onderdelen in de randprogrammering een belangrijke rol, bijvoorbeeld doordat zij een recensie voor het blog leren schrijven en festivalactiviteiten fotograferen. Tevens biedt het Jonge Harten Theaterfestival onder de noemer ‘Hartenjagers’ een interactief educatieprogramma aan middelbare scholieren aan als voorbereiding op het festivalbezoek. In het kader van het jubileum van het festival in 2017 investeert Jonge Harten eenmalig in een marketingcampagne en ontwikkelt ze twee voorstellingen specifiek voor het voortgezet onderwijs. Naast de theaterprogrammering biedt het festival een muziekprogrammering en werkt het met partners Grand Theatre, Noord Nederlands Toneel, Festival Cement en Villanella/De Studio uit Antwerpen nauw samen aan talentontwikkeling. Hierbij streeft de organisatie ernaar minimaal twee nieuwe producties en een kleinere interdisciplinaire productie mogelijk te maken.

Stichting Jonge Harten vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘klein/middelgroot festival’. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro. Daarnaast vraagt de organisatie een bijdrage (co)productie aan van 25.000 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 150.000 euro per jaar/editie.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende.

Zij constateert dat het festival zich vooral onderscheidt door de doelgroepenkeuze; jongeren en jongvolwassenen. In de afgelopen jaren heeft het festival volgens de commissie overtuigend laten zien dat de missie om een jong Gronings publiek te verleiden om artistiek hoogstaande dans- en theatervoorstellingen bij te wonen, passend is. De manier waarop het festival op maat voorstellingen kiest voor de verschillende jongerendoelgroepen, vindt zij aansluiten bij deze ambitie. Ook de keuze om geen concessies te doen aan de beoogde artistieke kwaliteit van het aanbod voor de betreffende doelgroep, kan op de waardering van de commissie rekenen. De gezelschappen die regelmatig op het festival spelen, zoals ZEP, Maas theater en dans, Kopergietery, ISH, DOX, Artemis en Toneelmakerij, passen goed bij het profiel, omdat deze groepen voorstellingen specifiek voor de betreffende doelgroep maken. Thematisch raken deze voorstellingen nauw aan de belevingswereld van jongeren, wat een grote bijdrage levert aan de zeggingskracht voor de doelgroep. Bovendien getuigt het werk van deze gezelschappen van bewezen vakmanschap en oorspronkelijkheid.

De commissie stelt vast dat het festival in de periode 2017-2020 voornamelijk doorgaat op de ingeslagen weg. Naast de voorstellingen specifiek gemaakt voor jongeren wil het festival voorstellingen die niet specifiek voor deze doelgroep gemaakt zijn onder de aandacht brengen bij diezelfde doelgroep. Op zichzelf vindt de commissie dat een goede keuze, maar de aanvraag geeft weinig zicht op de overwegingen die het festival maakt om uit het volwassenenaanbod te kiezen. Wat de ene voorstelling wel en de andere niet geschikt maakt voor jongeren, wordt volgens haar onvoldoende helder onderbouwd. Dat het festival daarnaast blijft putten uit de voorstellingen van de gerenommeerde jongerentheatergezelschappen, vindt de commissie logisch. Met de inhoudelijke context die het festival biedt bij een voorstellingsbezoek, draagt Jonge Harten bij aan het vergroten van de zeggingskracht van het gepresenteerde werk. De commissie stelt wel vast dat het merendeel van het getoonde jongerentheateraanbod ook op andere podia in Nederland te zien is, wat deze programmakeuzes weinig oorspronkelijk maakt. Oorspronkelijkheid vindt de commissie wel in het door het festival zelf geproduceerde werk en het geselecteerde werk van jonge makers. De commissie is het echter niet a priori eens met de aanvrager dat het werk van jonge makers vanzelfsprekend aansluiting vindt bij de jonge doelgroep. Zij had ook hierbij meer inzicht willen hebben in de specifieke vragen die het festival stelt aan die makers en in de keuze voor de genoemde makers. Bovendien vindt de commissie dat het festival, door de waarde die het aan het werk van jonge makers verleent, zich nadrukkelijker als nieuwe-makersfestival lijkt te profileren. Dit maakt volgens haar het artistieke profiel van het festival als jongerentheaterfestival diffuser.

De bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten beoordeelt de commissie als ruim voldoende.

Door te experimenteren met presentatievormen en contextprogramma’s, waarin jongeren zelf vaak een belangrijke rol vervullen, kan het festival een voorbeeld zijn voor podia die ook verbinding willen maken met de jongerendoelgroep. Deze voorbeeldfunctie wordt in het plan echter summier uitgewerkt. In het plan focust de aanvrager vooral op de bijdrage voor (jonge) makers en de invloed die het festival heeft op het creëren van nieuw werk voor de jonge doelgroep. Het motiveren van jonge makers om zich in hun werk te verhouden tot jonge mensen, draagt volgens de commissie zeker bij aan het produceren van nieuw aanbod voor deze publieksgroep. Zij heeft vanwege de jarenlange ervaring van het festival ook vertrouwen in de overdracht van inzichten in het specifieke karakter van de doelgroep aan de betreffende makers. Hoe dit zal leiden tot effecten die verder reiken dan dat nieuwe werk bij het Jonge Harten Theaterfestival te zien zal zijn, is echter onduidelijk. De commissie kan uit de aanvraag niet opmaken of de Jonge Harten-producties ook op andere podia in het land te zien zullen zijn. Voorbeelden ter illustratie van deze spin-off hadden niet misstaan in de aanvraag.

Het ondernemerschap beoordeelt de commissie als ruim voldoende.

Vanwege een beperkt eigen vermogen is de financiële positie van het festival niet heel sterk. Daar staat tegenover dat de commissie positief is over het brede pakket van inkomstenbronnen en het voornemen van de organisatie om de eigen inkomsten in de komende jaren te vergroten. Zij constateert echter ook dat deze voornemens slechts beperkt worden vertaald in de begroting voor 2017-2020. Zo is het voorgestelde streven van de organisatie om de recette-inkomsten met 20 procent te doen stijgen, niet terug te vinden in de begroting. De focus van Jonge Harten om het bedrijfsleven te verbinden weet de commissie te waarderen, maar ook deze ambitie is in financieel opzicht zeer bescheiden vertaald in extra te verwachten inkomsten. Wat het aandeel uit private fondsen betreft, vindt de commissie de onderbouwing waarom het plafond daarin is bereikt aannemelijk. Al met al leunt de verhoging van de totale begroting voornamelijk op extra structurele ondersteuning van publieke middelen, waarmee de verhouding van de eigen inkomsten ten opzichte van de totale begroting in de komende jaren flink zal dalen.

De commissie kan zich vinden in de analyse van de aanvrager dat de flexibele inzet van personeel een kwetsbare factor is voor de continuïteit van de organisatie. Zij vindt het dan ook begrijpelijk dat Jonge Harten ervoor kiest te investeren in de beheerslasten voor personeel, al vindt zij dat deze verhoging niet geheel moet worden gefinancierd uit publieke middelen. Ook de toename van de programmeringskosten sluit aan bij de inhoudelijke ambities van het festival voor de komende jaren. Een klein kritiekpunt heeft de commissie op de stijging van de marketingkosten, die volgens de begroting nauwelijks tot extra inkomsten uit kaartverkoop zullen leiden. Volgens de aanvrager is het festival als platform voor vernieuwing en ontwikkeling uniek in het veld vanwege de specifieke doelgroep van jongeren en jongvolwassenen. De commissie vindt dit maar ten dele waar, omdat er in haar optiek ook andere festivals zijn die zich geheel of gedeeltelijk richten op de betreffende doelgroepen. Bovendien beperkt de uitstraling van het Jonge Harten Theaterfestival zich vooral tot de stad en de provincie Groningen en is de commissie er niet van overtuigd dat de doelgroep over de hele breedte de genoemde platformfunctie als zodanig ervaart. De inbedding in de lokale context vindt zij overigens goed, gezien de vele samenwerkingsverbanden en de financiële ondersteuning die het festival lokaal en regionaal ontvangt.

De commissie is positief over de publieksbenadering van Jonge Harten. Niet alleen is zij ervan overtuigd dat het festival met de maatwerkaanpak de juiste doelgroepen aan het juiste aanbod weet te verbinden, ook de actieve betrokkenheid van de doelgroep komt goed uit de verf. De inzet van een communitymanager en de website als personal coach om jongeren te helpen bij het maken van keuzes, kan op positieve respons van de commissie rekenen. Er spreekt niet alleen veel enthousiasme en bevlogenheid uit de aanpak, de commissie vindt de strategie vooral overtuigend als het gaat om het effectief benaderen van het beoogde publiek. De uitwerking van de publieksbenadering van Jonge Harten geeft volgens de commissie de indruk dat de organisatie de doelgroep goed kent en de juiste ingangen bij de gewenste groepen weet te vinden. Tot slot is de commissie positief over de keuze van het festival om avondkaarten in plaats van voorstellingskaarten te verkopen. Dit wordt volgens haar goed onderbouwd met de resultaten van een publieksonderzoek. Dat wees uit dat jongeren vooral kiezen voor een tijdstip om het festival te bezoeken en in mindere mate voor een specifieke voorstelling.

De bijdrage aan de pluriformiteit van het Nederlandse podiumkunstenaanbod beoordeelt de commissie als neutraal.

Het festival presenteert een multidisciplinair aanbod voor jongeren. Zij merkt op dat het festival zich niet kenmerkt door nieuw of wezenlijk andersoortig aanbod dat niet ook elders op festivals en podia te zien is of was. Omdat de commissie op grond van de aanvraag ook niet kan vaststellen of er sprake is van een substantieel aandeel van een cultureel divers aanbod, beoordeelt zij de programmering van het Jonge Harten Theaterfestival als niet onderscheidend van wat er in Nederland nog meer te zien is.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.

Het festival vindt plaats in Groningen. Zij vindt dat hiermee een redelijke bijdrage wordt geleverd aan de spreiding. Tegelijkertijd merkt de commissie op dat in de stad Groningen, zoals in bepaalde andere regio’s, geen sprake is van het geheel ontbreken van vergelijkbaar aanbod. In Groningen vinden ook andere festivals plaats en de stad kent een goede culturele infrastructuur op het gebied van podiumkunsten.

De financiële bijdrage van de provincie en gemeente is ruim voldoende.

In de periode 2013-2015 heeft de instelling een gemiddelde structurele subsidie van 73.000 euro van de gemeente Groningen ontvangen. Daarnaast verkrijgt de aanvrager ook een bedrag van 17.000 euro van de provincie Groningen. Voor de komende periode rekent het festival op een gemiddelde jaarlijkse structurele bijdrage van 80.000 euro van de gemeente en 20.000 euro van de provincie. Dit is ten opzichte van de totale begroting een beperkte lokale bijdrage.

De commissie adviseert de (co)productiebijdrage toe te kennen.

De organisatie wil jaarlijks twee tot vier voorstellingen met jonge makers (co)produceren. Daarnaast ontwikkelt zij interdisciplinaire projecten. Ondanks vraagtekens die de commissie heeft geplaatst bij de motivatie van de betreffende makers en de impact van de doelgroep op het werk van die makers, biedt het plan voldoende aanknopingspunten om te vertrouwen op een goed resultaat. De aanvrager noemt concrete namen in het plan en er is sprake van een meerjarige investering in makers. Het vertrouwen van de commissie in de plannen wordt versterkt door de voorgestelde samenwerking met het Grand Theatre, dat daarmee de juiste voorzieningen en extra inhoudelijke begeleiding aan de projecten kan bieden.