Stichting Julius Leeft! is een in Amsterdam gevestigde instelling die onder de artistieke leiding van John Leerdam inmiddels tien jaar theaterproducties maakt en presenteert in de diverse delen van het Koninkrijk. Stichting Julius Leeft! wil bijdragen aan een samenleving waarin mensen zich - ongeacht hun culturele achtergrond – welkom, gekend en vertegenwoordigd voelen. Hiertoe maakt zij voorstellingen (theater en muziektheater) en ontplooit zij aanverwante activiteiten. Deze vestigen de aandacht op de multiculturele samenleving en op maatschappelijke ontwikkelingen die al dan niet bijdragen aan ieders welbevinden daarin. Dit engagement komt tot uitdrukking in de keuze van de thema's voor de voorstellingen en festivals, in de keuze van de medewerkers op het podium en achter de schermen en in de wens om een breed cultureel divers publiek aan te spreken. De kernactiviteiten van de stichting zijn het ontwikkelen en presenteren van theatraal aanbod waarin de cultureel diverse samenleving zich herkent. Als randprogrammering wil zij de dialoog en het debat over politiek maatschappelijke onderwerpen voeden. Daarnaast ontwikkelt de stichting artistieke, zakelijke en productionele talenten.

In de periode 2017-2020 wil Julius Leeft! in de eerste plaats grotezaalproducties maken en presenteren in de vorm van muzikale, geënsceneerde readings waarin (pijnlijke) onderwerpen uit het Nederlandse koloniale verleden centraal staan. Aan deze producties koppelt zij voor- en/of nagesprekken en een educatief programma voor scholen.

De voorstellingen worden uitgevoerd door professionele acteurs, zangers, dansers en musici. De meeste mensen op het podium hebben hun roots in (een van) de voormalige koloniën. In iedere stad waar Julius Leeft! speelt, wordt de professionele kern aangevuld met landelijke en vooral lokale politici en andere lokale coryfeeën. In 2017 staat een tournee van de productie ‘Juliana’ gepland, die in december 2015 haar première beleefde. In 2018 staat de nieuwe productie ‘Johan’ op het programma. Deze gaat over Johan Ferrier, de laatste gouverneur en de eerste president van de republiek Suriname. Hij werd gedwongen zijn geliefde land te verlaten na de coup van februari 1980. De productie voor 2019 is ‘Betico’ over Betico Croes, de Arubaanse politicus en voorvechter van de status aparte voor dit eiland, die aan de gevolgen van een verkeersongeluk overleed. Met alles wat in hem zat, wilde hij de autonomie van Aruba bevechten om los te komen van het juk van het kolonialisme. Voor 2020 is er het productieplan voor ‘Soekarno’, naar de biografie van Lambert Giebels over de eerste president van de republiek Indonesië. Als laatste in de reeks staat ‘Winnie’ gepland, over Winnie Madikizela, de ex-echtgenote van Nelson Mandela.

Het thema van de jaarlijkse kleine zaalvoorstellingen is 'migratie'. Uitgangspunt voor de voorstelling kan een bestaande tekst zijn of de winnende tekst van het Hollandse Nieuwe 3.0 Festival. In 2017 staat ‘Race’ van David Mamet op het programma. Voorafgaand aan het Hollandse Nieuwe 3.0 Festival wordt er een schrijfcursus voor maximaal tien schrijvers georganiseerd vanuit het centrale thema ‘migratie’. De uitkomsten van de schrijfcursus worden in de vorm van geënsceneerde readings gepresenteerd tijdens het jaarlijkse Hollandse Nieuwe 3.0 Festival. In 2019 wil Julius Leeft! het European Urban Theater Festival organiseren in samenwerking met de European Cultural Foundation en De Balie, een driedaags festival met presentaties op het gebied van alle podiumkunstdisciplines, een tweedaagse conferentie, debatten, en (in)formele ontmoetingen over de veranderende samenleving onder invloed van migratiestromen in Europa.

In de periode 2017-2020 speelt Julius Leeft! 82 voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 342.500 euro.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.

Julius Leeft! heeft de afgelopen jaren een naam opgebouwd met de ontwikkeling en presentatie van geënsceneerde theatrale readings waarin – het leven van – bekende personen uit de Nederlandse geschiedenis centraal staan. De commissie vindt de producties van Julius Leeft! uit de afgelopen jaren wisselend van kwaliteit. Vooral bij het vakmanschap van de acteurs plaatst zij kritische kanttekeningen. Door de werkwijze van Julius Leeft!, waarbij in korte tijd een productie wordt gemaakt, waarin de cast een mix is van professionele en onervaren acteurs, is de kwaliteit van het spel niet optimaal. De commissie vindt dat de professionele acteurs niet altijd goed tot hun recht komen en voor de onervaren bekende Nederlanders is de voorbereidingstijd eigenlijk te kort. De thema’s die werden gekozen beoordeelt de commissie als relevant en goed passend bij het cultureel diverse publiek dat de aanvrager wil bereiken. De commissie vindt ook dat de grotezaalproducties van de afgelopen jaren, veelal gebaseerd op belangrijke personen uit de vaderlandse en wereldgeschiedenis, Julius Leeft! een eigen signatuur hebben gegeven. Dit ondanks het geringe aantal uitvoeringen. Die signatuur is echter sterker gebaseerd op de oorspronkelijkheid van de gekozen inhoud dan op de kwaliteit en inventiviteit van de uitwerking. De vorm van een geënsceneerde reading spreekt weinig tot de verbeelding, waardoor de zeggingskracht van de productie zelf beperkt blijft.
In de plannen voor de komende jaren vormen de grotezaalproducties een belangrijk onderdeel. De inhoudelijke vertrekpunten worden in de meeste gevallen gevormd door - het leven van - politici uit de Nederlandse koloniale geschiedenis. Deze keuzes zijn in de ogen van de commissie oorspronkelijk en goed passend bij de signatuur van Julius Leeft! Met de gekozen historische figuren zijn verhalen te vertellen die veel mensen uit de beoogde doelgroepen zullen aanspreken. De commissie ziet ook wel hoe de geschiedenis van deze personen zeggingskracht kan hebben voor een publiek vandaag de dag, maar vindt de actualisering mager toegelicht in de aanvraag. Daarmee is de noodzaak om juist deze verhalen vandaag de dag te vertellen niet overtuigend gebracht. Daarbij stelt de commissie vast dat de producties opnieuw als een geënsceneerde reading op het podium zullen worden gebracht. De commissie vindt dat dit de zeggingskracht beperkt, aangezien in haar ogen deze vorm niet altijd aansprekend is voor mensen die weinig naar theater gaan. Voor de kleinezaalproducties heeft de stichting ook actuele en relevante onderwerpen en teksten gekozen. De tekst en voorstudie van ‘Race’ van David Mamet bieden in de ogen van de commissie een stevig fundament voor een aansprekende voorstelling. De commissie mist in de aanvraag wel een toelichting op hoe de eerdere versie zich zal ontwikkelen en welke vorm de productie zal krijgen. Over de daaropvolgende producties meldt Stichting Julius Leeft! in de aanvraag alleen dat het centrale thema ‘migratie’ zal zijn. Dit thema moet onder andere tot uiting komen in een productie over gastarbeiders anno nu. Een nadere uitwerking ontbreekt. Ook de makers zijn (nog) niet bekend. De commissie kan daardoor geen positief oordeel over de te verwachten artistieke kwaliteit van de voorstellingen formuleren. Datzelfde geldt volgens de commissie voor het ‘Hollandse Nieuwe 3.0 Festival’. De commissie is positief over de uitgangspunten van dit festival en ziet het als waardevol voor het theaterveld. Uit de aanvraag blijkt echter nog niet wie de schrijvers en theatermakers zijn die de inhoud en vorm van het festival gaan bepalen. Zonder inzicht in de mogelijke schrijvers is de te verwachten kwaliteit van de teksten ook niet goed in te schatten. De beschreven uitgangspunten voor het ‘European Urban Theater Festival’ dat Julius Leeft! vanaf 2019 tweejaarlijks wil organiseren zijn op zichzelf interessant en belangwekkend. Toch is de commissie ook hier kritisch over de uitwerking, die vooralsnog alleen in algemene uitgangspunten wordt beschreven. De commissie vindt het plan heel algemeen geformuleerd, waardoor ze niet overtuigd is dat Julius Leeft! de ambitie van de programmering en organisatie van een internationaal festival kan waarmaken.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.

De stichting zet voor de komende jaren in op een sterke groei van de activiteiten, waarbij het noodzakelijk wordt om de huidige ad-hocprojectorganisatie een steviger basis te geven. Ook voor het opbouwen van een netwerk van speelplekken is het nodig om zichtbaarder te zijn. In de ogen van de commissie gaat de stichting in de aanvraag te veel voorbij aan de productionele eisen die bij de voorgestelde groeiambitie passen. De beoogde uitbreiding van het aantal activiteiten van Julius Leeft! is ten opzichte van de resultaten in de afgelopen jaren dermate fors dat de commissie er niet van overtuigd is dat de stichting deze ambitie wel kan waarmaken. Met name de afzet van de grote- en kleinezaalproducties vereist een gedegen netwerk en een concrete onderbouwing waaruit blijkt dat het geplande aantal activiteiten kan worden gerealiseerd en verkocht. Die onderbouwing ontbreekt in de aanvraag. Zo constateert de commissie dat het gezelschap een tournee plant van de grotezaalproductie ‘Juliana – moeder van het volk’, maar dat deze ten tijde van de aanvraag nog niet is verkocht. Dit roept bij de commissie vragen op over de haalbaarheid van de tournee in verband met de seizoensplanning van de theaters. Ook bij ‘Race’, waarvoor de tournee in het komende seizoen staat gepland, ontbreekt een overtuigende onderbouwing dat het aantal voorstellingen kan worden gerealiseerd. Bij de kleinezaalproductie ‘Saida – de liefde overleeft’ sluit het aantal geplande speelbeurten niet aan op de ambitie van het gezelschap binnen dit speelcircuit. De in de aanvraag geschetste groei van de activiteiten zorgt tevens voor een forse groei van de exploitatie, waardoor de financiële risico’s toenemen. Gezien de fragiele financiële positie van eind 2015, verwacht de commissie echter dat de stichting tegenvallers moeilijk op kan vangen. Wel zet de stichting in de begroting in op een redelijke spreiding van de inkomsten, al wordt daarbij in de ogen van de commissie erg sterk geleund op de subsidies uit publieke middelen. Over het realiteitsgehalte van de geprognosticeerde eigen inkomsten is de commissie ook kritisch. De stijging van de publieksinkomsten is door de toename van het aantal activiteiten niet goed te vergelijken met de publieksinkomsten van de afgelopen jaren. Inzicht in afspraken met speelplekken over uitkoopsommen of garantieafspraken is niet gegeven, waardoor niet aannemelijk is dat deze inkomsten kunnen worden gerealiseerd. Ook ten aanzien van onder meer sponsoring, bijdragen van particulieren en private fondsen ontbreekt een onderbouwing die de commissie het vertrouwen geeft dat de begrote bedragen realistisch zijn.

De onderwerpen van de producties in combinatie met de cultureel diverse cast bieden goede mogelijkheden om een ander, nieuw publiek naar de theaters te trekken. De aanvrager richt zich blijkens de beschrijving in het plan bij iedere productie op een specifieke bevolkingsgroep. In de aanvraag ontbreekt echter een plan van aanpak voor de benadering van deze specifieke publieksgroepen. Bovendien geeft de aanvraag geen helder zicht op de speelplekken waar Julius Leeft! dit publiek verwacht te vinden. Aangezien de groep de komende jaren veel meer voorstellingen wil spelen voor veel meer publiek op veel meer plekken, is dat in de ogen van de commissie een gemis. Zij is op basis van de voorliggende plannen niet overtuigd dat het zal lukken voldoende publiek te bereiken voor de voorstellingen.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.

Het werk van Julius Leeft! rekent de commissie tot het teksttheater. Aan teksttheater bestaat reeds een ruim aanbod in Nederland, zowel in het gesubsidieerde als vrije circuit. Het werk van Stichting Julius Leeft! onderscheidt zich echter van dit brede aanbod door de keuze van cultureel diverse onderwerpen voor producties waarmee een divers publiek kan worden aangesproken. Daarin is het werk van Julius Leeft! echter niet uniek. De commissie vindt dat er sprake is van een aanzienlijke bijdrage aan de pluriformiteit.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als voldoende.

Julius Leeft! is gevestigd in Amsterdam, waar het podiumkunstenaanbod zeer groot is. In de periode 2013-2015 heeft Julius Leeft! haar speelbeurten hoofdzakelijk gerealiseerd in de vier grote steden, met de nadruk op Amsterdam. Voor de komende jaren voorziet de aanvrager dat een substantieel aandeel voorstellingen gerealiseerd gaat worden in de overige regio’s. De commissie is er echter niet van overtuigd dat die beoogde spreiding daadwerkelijk kan worden gerealiseerd, als zij kijkt naar de voornemens in de aanvraag. De commissie vindt dat een beperkte bijdrage aan de spreiding wordt geleverd.