Matangi Quartet
Inleiding
Matangi Quartet is gevestigd in Den Haag en de artistieke leiding wordt gevoerd door de vier leden van het ensemble. Dit zijn Maria-Paula Majoor, Daniel Torrico Menacho, Karsten Kleijer en Arno van der Vuurst. De zakelijke leiding is in handen van Caecilia van Stigt. De missie van het kwartet is het bevorderen van musiceren in het algemeen en binnen een strijkkwartet in het bijzonder. Dit wil het ensemble aan een zo groot mogelijk publiek presenteren. Enerzijds door sprankelende klassieke uitvoeringen van hoge kwaliteit met een frisse podiumpresentatie te realiseren en anderzijds door te zoeken naar raakvlakken met andere muziek- en kunstvormen. Naast de reguliere uitvoeringen op kleine en grote podia in binnen- en buitenland, heeft Matangi het doel om jaarlijks twee tot vier projecten met een specifiek thema en voor een specifiek publiek te realiseren. Dit kunnen zowel traditioneel klassieke als grensoverschrijdende projecten zijn, waarbij vaak de samenwerking wordt aangegaan met andere musici, kunstenaars, organisaties en/of locaties. Er worden verbanden gelegd met de actualiteit zonder de artistieke inhoud uit het oog te verliezen. Naar eigen zeggen loopt Matangi sinds de oprichting in 1999 voorop in de ontwikkelingen van de nieuwe trends en concertvormen in de wereld van de klassieke muziek. De leden zijn op zoek naar nieuwe en prikkelende concertvormen waardoor een intensere concertbeleving bij het publiek plaatsvindt. Door de toevoeging van beeld, licht en het initiëren van cross-overs wordt nieuw publiek gezocht. De komende jaren wil het Matangi Quartet zich richten op het ontwikkelen van de artistiek-inhoudelijke kant van het klassieke concert en dan met name op de artistieke vrijheid van de herscheppende musicus en diens communicatie met het publiek.
Voor de periode 2017-2020 worden de volgende projecten beschreven in de aanvraag: ‘By a slow river... Sounds of the inner self’, een project met muziek van Wolfert Brederode geïnspireerd op de roman ‘Grijze zielen’ van Philippe Claudel; ‘Música de Feria’, Latijns-Amerikaanse stijlen in samenwerking met gitarist Izhar Elias; een muziektheatervoorstelling met zanger en componist Fernando Lameirinhas getiteld ‘Babel’ en ‘Back to the Future’, muziek uit de barok verenigd met hedendaagse muziek. Verder realiseert het Matangi Quartet ‘Trippel Trappel’, een jeugdmuziekproductie voor kinderen vanaf 6 jaar, ‘Who wrote the book of Love’, met muziek van Jonathan Dove in samenwerking met bariton Martijn Cornet, ‘Pick up the Pieces’, een avondvullende muziekvoorstelling geregisseerd door Ruut Weissman en tot slot presenteert het Matangi Quartet de ‘Beethoven Kamikaze’. Ter gelegenheid van zijn 250e geboortedag worden in drie dagen alle zestien strijkkwartetten van Beethoven uitgevoerd.
Stichting Matangi vraagt een bijdrage talentontwikkeling aan. Er wordt een samenwerking aangegaan met de School voor Jong Talent van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en er wordt een programma opgezet met studenten compositie aan ArtEZ.
In de periode 2017-2020 speelt het Matangi Quartet tachtig voorstellingen en/of concerten per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 95.000 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 8.000 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 103.000 euro.
Historie
Stichting Matangi Strijkkwartet ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of het Fonds Podiumkunsten.
Er is door het Matangi Quartet beeld- en/of geluidsmateriaal opgestuurd van verschillende voorstellingen en/of concerten.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.
De commissie is in het algemeen positief over het vakmanschap van het kwartet. De investering in de spelkwaliteit, die het kwartet zich vier jaar geleden voornam, heeft volgens de commissie vooralsnog niet tot een hogere uitvoeringskwaliteit geleid. Binnen het klassieke repertoire mist de commissie een excellentie die Matangi onderscheidt van andere strijkkwartetten. Zo mist zij voldoende verdieping bij de uitvoeringen van Beethovens strijkkwartetten. De missie die het kwartet wil uitdragen – sprankelende klassieke uitvoeringen van hoge kwaliteit met een frisse podiumpresentatie – wordt volgens de commissie vooralsnog niet waargemaakt. Hierdoor vindt zij de zeggingskracht die tijdens de concerten naar voren komt beperkt. De commissie is positief over de uitvoeringen van genreoverschrijdende producties. Daarin klinkt Matangi energiek en fantasierijk en heeft het kwartet een aansprekende podiumpresentatie. De kracht van Matangi ligt volgens de commissie in cross-overrepertoire en grensverleggende producties. Het kwartet heeft een onmiskenbare rol gespeeld in het openbreken van de klassieke uitvoeringspraktijk. De laatste jaren is dit echter gemeengoed geworden in de speelpraktijk van veel ensembles. De commissie vindt dat de positie van het kwartet daardoor minder bijzonder is.
De voorgenomen producties voor de periode 2017-2020 bestaan voor een groot deel uit samenwerkingen met musici uit zeer uiteenlopende muzikale genres. Door de summiere inhoudelijke onderbouwing lijken de projecten echter in mindere mate gevoed door een overkoepelende artistieke visie. De commissie vindt dat er bijvoorbeeld in een programma als ‘By a slow river’ mogelijk sprake kan zijn van een interessante muzikale cross-over. Maar zij mist een artistieke onderbouwing hoe de muzikale tegenstelling van het strijkkwartet en het duo Brederode en Lijbaart geïntegreerd wordt tot één geheel, waarbij evengoed wel duidelijk is wat de inbreng van Matangi is. Ditzelfde vindt zij van de overige samenwerkingen, waardoor zij niet overtuigd is dat er sprake zal zijn van een hoge mate van oorspronkelijkheid in deze producties.
Verder vindt de commissie het streven naar een inkijk tussen het heden en verleden bij de productie ‘Back tot the Future’ interessant, maar wat de eigen artistieke visie op dit gegeven is wordt niet duidelijk. De commissie vindt het goed dat Matangi Quartet zich wil richten op de communicatie met het publiek, maar vindt in de plannen niet terug hoe dit tot uiting komt tijdens de concerten. Zij verwacht evenals vier jaar geleden dat de integrale uitvoering van de strijkkwartetten van Beethoven niet zal leiden tot het loslaten van de klassieke uitvoeringspraktijk op de wijze zoals Matangi die beoogt. Tot slot is de commissie er niet van overtuigd dat met een culinair randprogramma en lezingen over deze composities, concerten met een sterke zeggingskracht ontstaan.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als voldoende.
De commissie vindt het goed doordacht dat er via de constructie van een vennootschap onder firma (vof) en een stichting een balans gezocht wordt tussen reguliere concerten en de meer gecompliceerde producties. De baten en lasten van beide zijn opgenomen in de begroting. Op basis van de jaarrekeningen over 2015 kan geconstateerd worden dat de financiële situatie van het kwartet stabiel is.
Matangi Quartet verwacht in de periode 2017-2020 fors meer eigen inkomsten te genereren door hogere uitkoopsommen en uit bijdragen van private fondsen en vrienden. De commissie vindt deze ambitie positief en vindt het een stap in de goede richting om een nieuwe zakelijk leider aan te stellen. Hierdoor kan de organisatie volgens haar professionaliseren en wordt er veel productioneel werk uit handen van de musici genomen. De commissie is er echter niet volledig van overtuigd dat de beoogde stijging aan eigen inkomsten zal worden gerealiseerd. De beoogde stijging wordt niet onderbouwd met een strategie. Ook vindt de commissie de begrote eigen inkomsten niet aansluiten op de cijfers van voorgaande jaren. Daarnaast mist de commissie informatie over het beoogde circuit van zalen, waardoor niet kan worden vastgesteld in hoeverre het publieksbereik en de stijging van publieksinkomsten realistisch zijn.
De commissie merkt verder op dat de activiteiten in de standplaats Den Haag buiten beschouwing zijn gelaten. Door deze activiteiten buiten de begroting en de gepresenteerde plannen te houden, krijgt de commissie geen compleet beeld. Ook de spreiding van inkomstenbronnen kan zij op basis van de begroting hierdoor niet goed inschatten. De commissie constateert voorts dat Matangi aangeeft dat er een efficiënte financiële huishouding wordt gevoerd, waardoor de organisatie kostenbesparende veranderingen niet nodig acht. De commissie vindt deze redenering voorbijgaan aan tegenvallende bezoekersaantallen en mist in de plannen een strategie bij risicovolle producties.
De commissie vindt dat Matangi zich onvoldoende positioneert binnen het veranderde culturele veld. Zij is het eens met de aanvrager dat het kwartet een pioniersrol heeft vervuld als het gaat om het toegankelijk maken van klassiek repertoire voor een publiek dat niet snel in aanraking komt met dit genre. Matangi toont zich in de aanvraag bewust van de concurrentie op het gebied van cross-overproducties tussen verschillende muziekstijlen en andere disciplines, maar weet hier geen toekomstvisie aan te verbinden. Ook vindt de commissie dat de organisatie haar doelgroepen in onvoldoende mate in beeld heeft. Op basis van de beschreven doelgroepen kan de organisatie moeilijk een strategie ontwikkelen die leidt tot behoud van het bestaande publiek en bereik van nieuw publiek. Dit heeft zijn weerslag op de totale publieksbenadering. De commissie acht de doelstelling om nieuw en jong publiek te bereiken daarom weinig realistisch. Zij vindt het positief dat Matangi Quartet de ambitie heeft om de grenzen tussen verschillende doelgroepen te doen vervagen, maar tegelijkertijd vindt zij deze ambitie maar ten dele aannemelijk gemaakt in de plannen.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als neutraal.
Zij plaatst het aanbod van Matangi Quartet binnen de klassieke muziek, een genre dat ruim vertegenwoordigd is op de Nederlandse podia. Daarnaast maakt het kwartet cross-overs met andere muziekstijlen. Daarmee behoort het ensemble tot een relatief omvangrijke groep van muziekensembles met een min of meer vergelijkbaar aanbod aan muzikale stijlen en combinaties van repertoire. De commissie vindt dat het Matangi Quartet hierdoor geen bijzondere bijdrage levert aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.
Zij overweegt daarbij dat Matangi Quartet is gevestigd in Den Haag, waar het podiumkunstenaanbod goed vertegenwoordigd is. Verder constateert de commissie dat Matangi in de periode 2013-2015 regelmatig heeft gespeeld in Amsterdam. Het aandeel concerten dat in andere regio’s en steden is gespeeld, is in relatie tot andere podiumkunstinstellingen groot. Hetzelfde geldt voor de spreiding van uitvoeringen voor de komende periode. De commissie vindt daarom dat Matangi Quartet een redelijke bijdrage levert aan de spreiding.
Bijdrage talentontwikkeling
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Matangi Quartet niet te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
103.000
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0
Aangevraagd bedrag per jaar
103.000
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0