Mugmetdegoudentand
Inleiding
Mugmetdegoudentand (de Mug) is een Amsterdams theatergezelschap waarvan Joan Nederlof de artistiek leider is en waarvan de artistieke kern verder wordt gevormd door Marcel Musters, Lineke Rijxman en Christiaan Klasema. De zakelijk leider is Margreet Huizing. Dit theatergezelschap heeft als missie een bijdrage te leveren aan het vitaliseren en inspireren van onze kwetsbare democratische cultuur. De Mug ziet het als haar taak om onze democratische samenleving niet alleen te beschrijven, maar zich ook over haar uit te spreken, met als onderliggende drijfveer het beschermen van de democratie zelf. Want democratie is meer dan louter de staatsvorm; het is ook een cultuur, een manier van samenleven en omgang met elkaar. Daarnaast wil de Mug ruimte bieden aan de autonome kracht van de verbeelding. Verbeelding brengt ons op terreinen waar de ratio maar moeizaam toegang heeft. Anders dan politiek, wetenschap of journalistiek, kan de verbeelding het onmogelijke voorstelbaar maken. Deze inhoudelijke uitgangspunten kunnen de toeschouwer alleen beroeren als ze een theatrale vorm hebben die verrast, die het onderwerp serieus neemt, maar ook origineel is en ruimte biedt aan humor en zelfrelativering. Mugmetdegoudentand zoekt daarom steevast naar een bijzondere samensmelting van inhoud en vorm.
Voor de periode 2017-2020 heeft Mugmetdegoudentand meerdere nieuwe producties op het programma staan. Nathan Vecht schrijft 'Factfree at Primetime', een productie waarin de gevolgen van zogenaamde ‘factfree’ politiek en journalistiek aan de orde worden gesteld. Deze vormen van politiek en journalistiek gaan niet uit van feiten, maar van populistische emoties. ‘De Eurocommisaris’ wordt een voorstelling van en met Joan Nederlof. Zonder een standpunt op te dringen, wil de voorstelling de discussie aanwakkeren over een gezamenlijk Europa in de vorm van een theatraal portret van een fictieve Eurocommissaris. Aaf Brandt Corstius schrijft 'Broer hartje Zus', over het gedeelde verleden van broers en zussen en de uiteenlopende herinneringen die men daaraan koestert. In ‘De Joodse raad’ wordt een gevoelig hoofdstuk uit de Nederlandse geschiedenis invoelbaar gemaakt voor een jongere generatie. Met jonge spelers wordt een voorstelling gemaakt, die laat zien hoe ingewikkeld en levensgevaarlijk het kan zijn om onder extreme omstandigheden moreel juiste keuzes te maken. 'Sombersongs' wordt een intieme muziektheaterproductie voor festivals rond werk van Dee Norris. Norris heeft een aantal van haar songs bewerkt voor accordeon. De voorstelling wordt een statement tegen de verglamourizering van de hedendaagse muziek. In 2019-2020 volgt 'Rijsen&Rooxman, de Dikke-Muis&Sjors' in coproductie met Female Economy als vervolg op de productie 'Hetty&George'. In 'Betermensschap' onderzoeken Claudia de Breij en Joan Nederlof het nut van zelfkennis in een energieke twowomenshow. Aaf Brandt Corstius schrijft 'Gamechanger', een toneeltekst die speelt met de mogelijkheid van gamechangers op zowel maatschappelijk als persoonlijk vlak. 'Prosecco in je onderbuik' is het derde deel van een drieluik over innerlijke patronen en hun invloed op de uiterlijke werkelijkheid. Jibbe Willems schrijft 'The Gentle Woman' over Justine Saccos, een echt bestaande en doodgewone vrouw van wie het leven wordt geterroriseerd na een ‘verkeerde’ tweet. In 'Huidhonger' vraagt Lineke Rijxman zich af wat een man van 35 jaar bezielt om in het klooster te gaan. Zij bevroeg voor deze intieme voorstelling Christiaan Klasema die jarenlang benedictijner monnik was. Met Goethes gelijknamige roman als uitgangspunt wordt 'Wahlverwandtschaften/Affiniteiten' gemaakt in samenwerking met het Vlaamse theatergezelschap De Koe. Het is een voorstelling over het conflict tussen ratio en passie.
'Mubureaucratical' wordt een inhoudelijke musical over de patstelling tussen een gigantische bureaucratische verzorgingsstaat en compleet naar binnen gerichte individualistische burgers.
In de periode 2017-2020 speelt Mugmetdegoudentand honderd voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 337.500 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 67.500 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 405.000 euro.
Historie
Mugmetdegoudentand ontvangt in de periode 2013-2016 een structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de meerjarige activiteitenregeling 2013-2016.
Het Fonds volgt de door haar meerjarig gesubsidieerde instellingen door meerdere adviseurs de voorstellingen en/of concerten te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van het Fonds tien voorstellingen van zeven verschillende producties van Mugmetdegoudentand bezocht.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed.
Mugmetdegoudentand maakt al jaren zijn eigen missie waar door voorstellingen te maken die op een aansprekende, vaak verrassende manier actuele en universele pijnpunten in de samenleving aan de orde stellen. Door het vakmanschap van de makers die de artistieke kern vormen, zijn zowel de verhalen als de personages op een intelligente en humoristische manier herkenbaar gemaakt. De commissie vindt het acteerwerk van hoog niveau: doorleefd en humorvol, uitvergroot of juist ingetogen en invoelbaar door een ver doorgevoerde oprechtheid. De teksten die doorgaans nieuw worden geschreven, laten de eigen signatuur zien van de Mugmetdegoudentand door de manier waarop vanuit een microkosmos of intieme setting wordt doorgeschakeld naar de grotere wereldproblemen die voor veel mensen herkenbaar zijn. Een goed voorbeeld daarvan is de voorstelling ‘Sinaasappelstraat’. Ook de voorstellingen ‘Fifty Fifty’ en ‘Kunsthart’ uit de afgelopen periode worden door de commissie hoog gewaardeerd. In beide producties, hoewel heel verschillend van aard, zijn het de kwaliteit van het spel en de gelaagdheid van de teksten die maken dat de voorstellingen het publiek weten te raken en tot nadenken aanzetten.
Uit de plannen van Mugmetdegoudentand voor de komende subsidieperiode spreekt in de ogen van de commissie veel engagement en bevlogenheid om vanuit kritische, maatschappelijke vragen aansprekende voorstellingen te maken voor veel verschillende mensen. De makers leggen treffend de vinger op breed gevoelde zere plekken in de samenleving van dit moment. Het gezelschap voorziet de onderwerpen in de aanvraag van prikkelende vragen en koppelt die aan vakkundige schrijvers en goede acteurs. Daarmee sluiten de plannen naadloos aan op de missie en signatuur van de Mug. De Mug reflecteert daarbij helder en realistisch op de eigen positie en kwaliteiten, op een manier die de commissie bijzonder eerlijk en duidelijk vindt. Zij waardeert de wijze waarop de groep ook zwaktes durft te benoemen en openlijk afstand doet van minder geslaagde ambities of projecten, om vervolgens op specifieke krachten verder te bouwen. De makers geven er in de nieuwe plannen blijk van precies de verworven kwaliteiten mee te nemen die het werk zeggingskracht geven. Deze keuzes geven vertrouwen in de projecten voor de toekomst. Zo wordt de samenwerking voortgezet met schrijvers als Aaf Brandt Corstius en Nathan Vecht en met acteurs als Lies Visschedijk, Eva Marie de Waal en Sieger Sloot. Uit de plannen blijkt ook een grote inzet op de ontwikkeling van en samenwerking met nieuw talent uit diverse disciplines (schrijvers, regisseurs, acteurs en vormgevers), van wie de groep nieuwe impulsen verwacht die het gezelschap mede artistiek in beweging houden. Dat de Mug de komende jaren voorstellingen zal maken die passen binnen de missie en signatuur van het gezelschap, blijkt voor de commissie overtuigend uit productieplannen als ‘Prosecco in je onderbuik’, ‘The gentle woman’, ‘Huidhonger’ en ‘Gamechanger’. In deze producties vertaalt het gezelschap een persoonlijk verhaal of fascinatie naar een bredere maatschappelijke en actuele context. Daardoor is de potentiële zeggingskracht voor veel verschillende mensen groot. De commissie vindt bovendien dat Mugmetdegoudentand met dergelijke producties een belangrijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van nieuwe theaterteksten.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als goed.
Mugmetdegoudentand kent al jaren een stabiele bedrijfsmatige organisatie. De financiële positie is solide. De groep heeft een groot netwerk, niet alleen in het theater, maar ook in de journalistiek en de media. Dit geeft niet alleen artistieke impulsen, maar ook een stevige basis voor eigen inkomsten en naamsbekendheid van de makers bij een breed publiek. De commissie merkt verder op dat de organisatie actief is door veel te spelen en dat zij een goede relatie heeft met theaters en podia. De Mug speelt veel met een variëteit aan producties en zet daar ook voor de komende jaren op in. Mugmetdegoudentand schat, naar de mening van de commissie, de financiële risico’s daarbij realistisch in.
Voor de komende jaren toont de groep stabiliteit en realisme door een begroting te maken die gelijke tred houdt met het gemiddelde van de afgelopen jaren. De commissie vindt dat de Mug ten aanzien van de diversiteit aan inkomstenbronnen een ondernemende en tegelijkertijd behoedzame houding aan de dag legt die vertrouwen wekt. In de toekomst wil de Mug de financieringsmix verbreden door meer coproducties aan te gaan, meer sponsors te vinden, in grotere zalen te spelen en op andersoortige plekken. Ook is de Mug van plan meer voorstellingen voor televisie te gaan bewerken. Voor het eerst zoekt de groep ook financiële ondersteuning bij de Europese Gemeenschap. De commissie ziet dit als een ondernemende, nieuwe stap die bovendien concreet wordt voorbereid binnen de organisatie. Wat de daadwerkelijke opbrengsten zijn uit deze aanvraag en ook uit de overige directe inkomsten is niet uit de begroting te lezen. Daardoor is het niet goed vast te stellen of de inschattingen realistisch zijn. De commissie constateert dat de financiële beleidsdoelstellingen heel helder verwoord zijn in de plannen, maar dat de toelichting bij de begroting op sommige onderdelen nog geen duidelijk inzicht biedt in de aard van verschillende eigen inkomstenbronnen. Bepaalde posten zijn niet helder toegelicht. Hierdoor is niet duidelijk in hoeverre die posten aansluiten op de plannen en is het niet aannemelijk dat de bedragen zullen worden gerealiseerd. Dit geldt voor de coproductiebijdragen en de overige directe inkomsten. De commissie heeft wel het vertrouwen dat de Mug gezonde risico’s neemt, die bij tegenvallende resultaten goed kunnen worden opgevangen met een stevige financiële reserve en de mogelijkheid tot het hernemen van succesvolle producties.
Mugmetdegoudentand bereikt in de ogen van de commissie een groot en gevarieerd publiek. De specifieke doelgroepen die de organisatie benoemt, zijn vooral theaterliefhebbers en niet nader geduide doelgroepen die specifiek passen bij een bepaalde productie. De groep wil de komende jaren extra aandacht besteden aan jonge theaterliefhebbers. Zij wil dit doen door meer op festivals te gaan spelen, door marketingacties via hogescholen/universiteiten te ontwikkelen en door te werken met jonge ambassadeurs. Verder verwacht de Mug nieuwe publieksgroepen te vinden via acties richting doelgroepen die meer inhoudelijk/thematisch op de voorstellingen aansluiten en via de (bekende) acteurs met wie de groep werkt. De commissie vindt dat het gezelschap met betrekking tot publiekbenadering nog kansen laat liggen, door alleen in algemene termen te spreken en te werken met gekende communicatiemiddelen. Juist bij een thema als de democratie zijn vele samenwerkingspartners te bedenken die een bredere publieksopbouw kunnen helpen realiseren.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als neutraal.
Theatergezelschap Mugmetdegoudentand maakt teksttheater. De commissie constateert dat er behalve de Mug veel instellingen zijn in Nederland die zich bezighouden met teksttheater, zowel binnen de Basisinfrastructuur als het ongesubsidieerd circuit. In genre en presentatievorm overlapt het werk van de Mug met dit bestaande aanbod. De commissie oordeelt dat het werk van de Mugmetdegoudentand geen bijzondere bijdrage aan de pluriformiteit levert.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als voldoende.
Mugmetdegoudentand is gevestigd in Amsterdam, waar het podiumkunstenaanbod zeer groot is. Verder constateert de commissie dat de Mug in de periode 2013-2015 regelmatig heeft gespeeld in Amsterdam. Het gezelschap heeft echter ook een substantieel aandeel aan voorstellingen in andere steden en regio’s gespeeld. In de komende periode staat de aanvrager een vergelijkbare spreiding van de voorstellingen voor ogen. Mugmetdegoudentand levert daarmee een beperkte bijdrage aan de spreiding.
Bijdrage talentontwikkeling
De commissie adviseert de bijdrage talentontwikkeling te honoreren.
In de huidige kunstenplanperiode heeft de Mug onder de noemer Mugmetdevuurvliegen tweemaal een aantal beginnende schrijvers begeleid. Het gezelschap reflecteert in de nieuwe aanvraag voor een bijdrage talentontwikkeling op de ervaringen. Voor de periode 2017-2020 komt de Mug met een nieuw plan ‘Vuurvliegen 2.0’ waarin vijf beginnende en verwante makers, talenten op het gebied van regie, vormgeving en schrijven in hun eigen discipline afzonderlijk begeleid gaan worden en een zelfstandig werk gaan maken. De vuurvliegen voor 2017-2020 zijn: Liliane Brakema (regie), Sanne Nouws (regie en tekst), Eamonn Harnett (vormgeving), Joris Lam (interactive design) en Niña Weijers (tekst). De commissie is positief over de manier waarop het gezelschap reflecteert en op basis van eerdere ervaringen een plan heeft uitgewerkt dat overtuigend is en interessante mogelijkheden biedt voor talenten uit diverse disciplines. De Mug heeft aansprekende makers gekozen met talenten waarin de commissie vertrouwen heeft. Daarbij beschouwt de commissie de Mug als een inspirerende organisatie om talenten te kunnen ontwikkelen, omdat begeleiding zal worden geboden op hoog vakmatig en oorspronkelijk niveau. Voor deze talenten is bovendien een evenwichtige verdeling mogelijk tussen het meewerken binnen de groep en het zelfstandig realiseren van projecten.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Mugmetdegoudentand te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
405.000
Geadviseerd bedrag per jaar
gemiddeld aantal uitvoeringen per jaar
bedrag per uitvoering
Circuit klein/middel
95
2.500
237.500
Circuit groot
5
5.000
25.000
Basisbedrag
75.000
Bijdrage talentontwikkeling
67.500
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
405.000
Toegekend bedrag per jaar
405.000
Aangevraagd bedrag per jaar
405.000
Circuit klein/middel
237.500
Circuit groot
25.000
Basisbedrag
75.000
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
405.000
Toegekend bedrag per jaar
405.000