Orkater is een in Amsterdam gevestigd, nationaal en internationaal opererend gezelschap van makers, dat nieuw geschreven en nieuw gecomponeerde muziek en theater en de meest uiteenlopende mengvormen daarvan ontwikkelt, produceert en presenteert. De dagelijkse leiding wordt gevormd door directeur Marc van Warmerdam, zakelijk leider Nicolien Luttels en hoofd techniek/lichtontwerper Stefan Dijkman. Orkater heeft als missie om het meest toonaangevende muziektheatergezelschap in zijn soort te zijn. Het gezelschap bindt gerenommeerde en nieuwe makers aan zich waarbij de eigenheid en artistieke onafhankelijkheid van de maker hoog in het vaandel staan. De voorstellingen kennen een veelheid aan vormen en muziekstijlen, van musical tot groot gemonteerde voorstellingen met barokmuziek of kleinschalig muziektheater met een sterke fysieke component. Met grote en kleine, complexe en niet-complexe producties speelt Orkater voor een groot en gevarieerd publiek in schouwburgen, op locatie, in vlakkevloertheaters en op festivals door het hele land. Het gezelschap werkt nauw samen met diverse producerende en presenterende instellingen. Daarnaast wil Orkater een geëngageerde en actieve pleitbezorger zijn voor de collectieve belangen van de culturele sector in het algemeen en de podiumkunsten in het bijzonder. Ook op sociaal-maatschappelijk terrein is de aanvrager actief. Om invulling te geven aan het streven om nieuwe muziektheatermakers internationaal te presenteren werd Maarten Verhoef aangetrokken; deze stap begint inmiddels zijn vruchten af te werpen, aldus de aanvraag.

Voor de komende periode zoekt Orkater naar artistieke uitdagingen door nieuwe wegen in te slaan met bestaande partners en door nieuwe samenwerkingen aan te gaan. Zo zal onder meer worden samengewerkt met Amsterdam Sinfonietta, het Amsterdamse Bostheater en met relatief nieuwe gezelschappen als Goldmund en Nineties Productions. De projecten die de makers in het kader van de aanvraag bij Muziektheater voor ogen staan, betreffen onder meer een grootschalige locatievoorstelling gebaseerd op ‘Candide’ van Voltaire, een coproductie met het Bijlmerparktheater over de Surinaamse bandleider Max Woiski en een coproductie met Amsterdam Sinfonietta met klassieke muziek. Ook staan twee coproducties met Via Berlin en een nieuw geschreven muziektheaterstuk van Micha Hamel op het programma. De bijdrage voor talentontwikkeling wordt aangewend voor het programma ‘De Nieuwkomers’, waarin net afgestudeerde musici en acteurs worden begeleid bij het maken van muziektheater. Vaste makers van Orkater zijn nauw betrokken bij dit proces en diverse podia en festivals zijn als alliantiepartner betrokken bij het traject. In het kader van Orkater/De Nieuwkomers worden er per seizoen gemiddeld twee muziektheaterproducties uitgebracht.

In de periode 2017-2020 speelt Orkater 55 voorstellingen per jaar op kleine/middelgrote en grote podia. Het gevraagde subsidiebedrag is 363.500 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 72.700 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 436.200 euro.

Orkater ontvangt in de periode 2013-2016 structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de regeling meerjarige activiteitensubsidie 2013-2016.

Het Fonds volgt de door haar meerjarig gesubsidieerde instellingen door meerdere adviseurs de voorstellingen en/of concerten te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van de afdeling muziektheater van het Fonds vier voorstellingen van twee verschillende producties van Orkater bezocht.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende.

Zij heeft vertrouwen in het vakmanschap van de verschillende artistieke teams die aan de basis staan van het werk van de aanvrager. Daarbij heeft zij waardering voor de constante output aan degelijk gemaakte voorstellingen, die een grote variëteit kennen. Tegelijkertijd signaleert zij dat door de enorme diversiteit van het aanbod de herkenbaarheid van de artistieke signatuur van Orkater onder druk komt te staan. De commissie constateert dat de muziektheaterproducties van de afgelopen periode opvielen door een wisselende kwaliteit, zowel in de artistieke aanpak als wat de uitvoeringskwaliteit betreft. Zo roemt zij het acteerwerk in ‘Een pure Formaliteit’, maar is de voorstelling in zijn geheel in haar ogen ook enigszins behoudend. Ook de andere grotezaalvoorstellingen noemt de commissie degelijk, maar weinig verrassend. Daarnaast is de commissie van mening dat de dramaturgie niet altijd even overtuigend is uitgewerkt in de producties, waardoor deze soms gelaagdheid ontberen. Alhoewel de commissie het muzikale uitvoeringsniveau van de voorstellingen doorgaans hoog noemt, plaatst zij kanttekeningen bij de soms ondergeschikte rol van muziek in de producties en vindt zij de integratie van muziek en theater niet altijd even geslaagd. Dit gaat soms ten koste van de zeggingskracht van de voorstellingen. Wel is de commissie positief over de kwaliteit van de vormgeving, die origineel is en vaak sterke toneelbeelden oplevert.

De plannen voor 2017-2020 worden opnieuw gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan thema’s, vormen en stijlen. De commissie vindt de gekozen onderwerpen op zich aansprekend. Zij ziet echter weinig samenhang tussen de projecten en mist in dit opzicht een scherp geformuleerde artistieke visie. De aanvraag bevat weliswaar een uitgebreide toelichting op de missie van Orkater, maar de commissie vindt deze tamelijk algemeen verwoord en leest de missie bovendien niet altijd terug in de voorgestelde projecten. Alhoewel de aanvrager de ambitie heeft om het meest toonaangevende muziektheatergezelschap in zijn soort te zijn, getuigen de muzikale concepten in de ogen van de commissie niet van een sterke visie. Zo worden de muzikale keuzes voor de coproductie met Amsterdam Sinfonietta niet onderbouwd en zijn de muziekstijlen die bij ‘Woiski’ genoemd worden tamelijk voor de hand liggend en weinig oorspronkelijk. Het plan voor ‘Candide’ is naar de mening van de commissie nogal schetsmatig uitgewerkt. Hoewel de muziek daarin volgens de aanvraag een “prominente rol” gaat spelen, wordt deze niet verder toegelicht en is de componist nog niet bekend. Bovendien worden geen beoogde uitvoerenden genoemd, waardoor de commissie geen zicht heeft op de te verwachten uitvoeringskwaliteit. Van de projecten, waarvan de uitvoerende musici en acteurs wel bekend zijn, heeft de commissie op basis van het vakmanschap en de reputatie van de ensembles en solisten, zoals Isabelle van Keulen, Harald Austbø, Ariane Schluter en Amsterdam Sinfonietta, de verwachting dat het uitvoeringsniveau hoog zal zijn. Ten slotte leest de commissie de ambitie van Orkater om beeldende kunst een grotere rol toe te bedelen in de producties niet terug in de projectbeschrijvingen. De commissie spreekt opnieuw haar vertrouwen uit in het vakmanschap van de (beoogde) makers en de samenwerkingspartners. Op grond van de weinig oorspronkelijke en enigszins oppervlakkig uitgewerkte plannen, is zij echter niet zonder meer overtuigd van de potentiële zeggingskracht van de producties.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als goed.

Zij kent het gezelschap als een solide en stabiele bedrijfsmatige organisatie, die in de afgelopen jaren in continuïteit in diverse circuits en op festivals een groot aantal producties heeft uitgebracht. Volgens de commissie is er sprake van goed en slim ondernemerschap. Zo streeft Orkater naar collectieve samenwerking met podia en is hiertoe op continue basis in dialoog met theaters en andere stakeholders. De bedrijfsvoering laat door de jaren heen een gezonde financiële situatie zien en Orkater heeft in de afgelopen periode een hoog percentage eigen inkomsten weten te behalen. De commissie is bovendien positief over de aanzienlijke publieksinkomsten die het gezelschap doorgaans weet te genereren.

Voor de periode 2017-2020 staat Orkater een stijging van de totale begroting voor ogen, waarbij een hoger bedrag wordt aangevraagd bij de afdeling Muziektheater van het Fonds Podiumkunsten dan in de vorige periode. De commissie acht deze stijging in lijn met de voorgenomen groei van het aantal activiteiten in de komende jaren. De financiering van de diverse activiteiten ligt in het verlengde van de voorgaande periode en laat een goede spreiding zien over verschillende inkomstenbronnen. De aanvrager geeft aan dat er vanwege teruglopende sponsorinkomsten meer zal worden ingezet op het verkrijgen van financiering uit private fondsen, maar dit wordt niet heel concreet gemaakt. Op de begroting staat verder een bedrag van bijna 50.000 euro aan “overige publieke middelen”, maar dit wordt niet verder gespecificeerd. Hoewel de commissie de toelichting op de begroting en het dekkingsplan tamelijk summier vindt, heeft zij op grond van de ervaring van het gezelschap en het bewezen ondernemerschap voldoende vertrouwen in de financiële onderbouwing van de plannen. Bovendien vindt de commissie dat de aanvraag op geloofwaardige wijze beschrijft hoe het gezelschap ambities en risico’s tegen elkaar afweegt. Zo worden financiële risico's beperkt gehouden door onder meer veel te investeren in samenwerkingsverbanden, de beschikking over een eigen huis, dat ook deels wordt geëxploiteerd, en een scherpe afweging van kosten en baten. Daarbij maakt ook het feit dat Orkater zowel klein- als grootschalige producties voor verschillende circuits ontwikkelt, dat er sprake is van een goede spreiding van de inkomsten.

Orkater is al sinds geruime tijd een stevige, constante factor in het (muziek)theaterveld, waarbij het gezelschap een divers publiek weet te bereiken, onder meer door het grote aantal uiteenlopende producties die het gezelschap jaarlijks uitbrengt. Zo wordt in de muziektheaterproducties een breed scala aan muziekstijlen verwerkt en wordt veel gewerkt met cross-overs, al is dit volgens de commissie geen uniek gegeven meer in het muziektheaterlandschap. De commissie plaatst echter ook een kanttekening bij de ambities van het gezelschap. Zij stelt dat door de veelheid aan uiteenlopende activiteiten het ‘merk’ Orkater enigszins diffuus is geworden, zoals de aanvrager zelf ook erkent. Hierdoor is de herkenbaarheid voor het publiek afgenomen. Temeer daar de publieksaantallen in de afgelopen periode gedaald zijn, is de commissie er niet van overtuigd dat alleen een hoge productie garant zal staan voor de beoogde groei van 10 procent van de publieksaantallen in de komende jaren. In dit kader vindt de commissie de plannen voor de publieksbenadering weinig scherp geformuleerd. Zo worden geen concrete doelgroepen genoemd, ook niet bij de uitwerking van de individuele projecten, en wordt de thematiek van de voorstellingen in haar ogen ten onrechte niet benoemd als marketingmiddel. Wel is de commissie positief over de goed beschreven collectieve promotie en het publieksonderzoek dat de aanvrager wil gaan verrichten.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.

Orkater vraagt aan voor muziektheater op basis van popmuziek, nieuw gecomponeerde muziek of, in mindere mate, met klassieke muziek. Dit aanbod wordt met enige regelmaat, maar niet veelvuldig, gepresenteerd op de Nederlandse podia en festivals. Het gegeven dat Orkater niet alleen in het kleinezalencircuit te zien is, maar daarnaast veelvuldig de grote zalen bespeelt, is een onderscheidend element. Dit maakt het aanbod volgens de commissie echter niet uniek. De commissie is van mening dat Orkater een aanzienlijke bijdrage levert aan de pluriformiteit van de podiumkunsten in Nederland.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.

Orkater is gevestigd in Amsterdam, waar het aanbod aan podiumkunsten zeer groot is. In de afgelopen periode heeft Orkater in relatie tot andere podiumkunstinstellingen een substantieel aandeel voorstellingen gespeeld in de verschillende regio’s en in de stad Utrecht. De ambities voor de komende periode liggen iets hoger; de voornemens laten een gelijkmatige spreiding over het land zien. Op basis van de plannen acht de commissie deze ambitie geloofwaardig en vindt zij dat Orkater een redelijke bijdrage levert aan de geografische spreiding.

De commissie adviseert de bijdrage voor talentontwikkeling toe te kennen.

De talentontwikkeling staat bij Orkater hoog in het vaandel en onderscheidt zich daadwerkelijk van de reguliere activiteiten; onder de titel ‘Nieuwkomers’ mogen nieuwe makers in een apart traject zelf plannen ontwikkelen waarvan enkele als volwaardige producties worden uitgebracht. Daarnaast wordt ook onderzoek verricht en worden libretto’s en teksten geschreven en is er begeleiding op het gebied van ondernemerschap. De commissie heeft veel waardering voor de activiteiten die Orkater op dit vlak ontplooit, wel vindt zij de plannen voor de komende periode nog weinig concreet beschreven. De hoogte van het gevraagde bedrag wordt wel met percentages, maar niet inhoudelijk onderbouwd.