Peter de Grote Festival
Inleiding
Het Peter de Grote Festival is een elf dagen durende concertserie, die elk jaar in de zomer wordt gepresenteerd in diverse plaatsen in Noord-Nederland. De concerten vinden volgens de aanvraag plaats op uiteenlopende en bijzondere locaties, onder andere in kerken, kloosters, musea en op rondvaartboten. Naast deze concerten maakt een ‘Summer Academy’ voor jonge musici deel uit van het programma. De concertprogramma’s laten een combinatie zien van bekende werken en minder bekende composities. De aanvrager plaatst zichzelf volgens het plan in het segment van de klassieke kamermuziek in Nederland als een hoeder van traditie en repertoire, van de ontwikkeling van talent en van de werving van publiek voor klassieke muziek. Het festival is een initiatief van het Prins Claus Conservatorium en wordt al sinds 1997 georganiseerd. De artistieke leiding van het festival is in handen van pianist Paul Komen.
De doelstellingen van het Peter de Grote Festival blijven voor de komende periode gelijk aan die van de afgelopen jaren. De concertseries vinden plaats op bijzondere locaties en worden ieder jaar thematisch geprogrammeerd. In het verleden programmeerde de organisatie onder andere aan de hand van thema’s als ‘het Ruslandjaar’, ‘Muziek en film’ en ‘Focus op percussie’. Een deel van de programmering bestaat uit reguliere concerten, maar de aanvrager brengt ook andere projecten tot stand, zoals compositieopdrachten, kameropera’s, concerten die muziek en poëzie met elkaar verbinden en concertmarathons rondom specifieke thema’s. De concerten worden vaak voorzien van ‘cultuur-toeristische’ arrangementen, zoals rondvaarten, wandeltochten, museumbezoeken, lezingen en diners.
Elk najaar voltooit de organisatie de programmering voor het daaropvolgende jaar. Over de inhoud van de programmering en de artistieke keuzes van thema’s, musici, ensembles, docenten en locaties is voor de periode 2017-2020 dan ook nog niets te zeggen, aldus de aanvrager. Wel geeft het festival aan dat er geen plannen zijn om aan de basis van het festival veel ingrijpende veranderingen door te voeren, omdat de huidige opzet succesvol is gebleken.
Het Peter de Grote Festival vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘klein/middelgroot festival’. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro per jaar/editie.
Historie
Het Peter de Grote Festival ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of het Fonds Podiumkunsten.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als onvoldoende.
Terugkijkend heeft het festival volgens de commissie een programmering laten zien die over het algemeen van gedegen kwaliteit was. Concerten vonden plaats op interessante locaties, kenden boeiende programma’s en werden uitgevoerd door kwalitatief goede musici. Binnen de programmering was er aandacht voor bijzondere bewerkingen van bekend repertoire. Ook maakte het festival soms onverwachte keuzes voor weinig gespeelde componisten of ongebruikelijke bezettingen.
De voorliggende aanvraag leunt volgens de commissie echter bijna volledig op de reputatie en de bewezen kwaliteit uit het verleden. Dit is in de ogen van de commissie niet voldoende voor een perspectief van vier jaar en zij kan op basis van voorliggend plan dan ook niet haar vertrouwen uitspreken in het vakmanschap van het festival in de toekomst. Hiervoor is het plan te summier uitgewerkt. Essentiële informatie ontbreekt waardoor de commissie eveneens geen vertrouwen krijgt in de oorspronkelijkheid en zeggingskracht van de programmering van het festival in de komende periode. Zo gaat het festival volgens het plan met dezelfde doelstellingen verder als de afgelopen jaren, met ieder jaar een nieuwe focus, nieuwe projecten en nieuwe ontdekkingen. Wat deze nieuwe focus is, welke nieuwe projecten de aanvrager ontwikkelt en wat de nieuwe ontdekkingen inhouden, wordt volgens de commissie echter niet duidelijk, omdat de aanvrager dit niet toelicht. Ook ontbreekt het aan informatie over de invulling, de thema’s en de programmering voor de periode 2017-2020. Dat komt volgens de aanvrager omdat de programmering elk jaar pas in het voorafgaande najaar tot stand komt. Voor de commissie is dergelijke informatie echter essentieel om een concreter beeld te krijgen van de plannen voor de komende periode.
Ook bij de overige informatie die de aanvraag bevat, plaatst de commissie hier en daar een kritische kanttekening. Zo vermeldt de aanvrager dat de musici en ensembles geen vrije repertoirekeuze hebben en dat zij jaarlijks een thematisch geprogrammeerd repertoire spelen. Dit vindt de commissie echter ten koste gaan van de artistieke vrijheid en eigen inbreng van de musici en de ensembles. Daarnaast vindt de commissie dat de artistiek-inhoudelijke motivatie om jaarlijks een project met een (inter)nationaal aansprekend musicus te programmeren, te summier is uitgewerkt. Al met al geeft de beperkt uitgewerkte aanvraag van het Peter de Grote Festival weinig aanknopingspunten om positief te oordelen over de artistieke ontwikkeling van het festival in de komende jaren.
Bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de Nederlandse podiumkunsten als zwak.
Hoewel het festival volgens de commissie met de Summer Academy en de Participatory Concerten mogelijk een bijdrage kan leveren aan talentontwikkeling, constateert de commissie dat de uitleg en motivatie die de aanvrager in het plan geeft, te summier is. Dat er sprake is van innovatieve presentatievormen vanwege de presentatie van klassieke kamermuziek op bijzondere locaties, beaamt de commissie niet. De aanpak die het Peter de Grote Festival hanteert, is volgens haar inmiddels een veel gebruikte methodiek om podiumkunsten te presenteren, ook in de klassieke kamermuziek. De bewering dat de formule van het festival, met name in het noordelijke deel van Nederland, navolging krijgt, betekent volgens de commissie nog niet dat het festival daarmee een bijdrage levert aan de ontwikkeling van de podiumkunsten in Nederland. Niet alleen beperkt de invloed zich tot de directe omgeving van het festival, de organisatie noemt ook geen concrete voorbeelden van initiatieven die op de leest van het Peter de Grote festival zijn geschoeid. De bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten is op grond van het voorgaande zeer beperkt, aldus de commissie.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.
Hoewel de eigen inkomsten volgens de commissie redelijk goed gespreid zijn over verschillende inkomstenbronnen en het festival meerjarig wordt ondersteund door twee provincies en de gemeente Groningen, spreekt uit het summiere plan geen ondernemende houding. De commissie heeft op basis van de ingediende plannen, de jaarrekening en de begroting dan ook weinig vertrouwen in de bedrijfsvoering en het ondernemerschap van het Peter de Grote Festival. De sponsorinkomsten dalen aanzienlijk ten opzichte van eerdere jaren en hoewel de overige directe inkomsten licht stijgen ten opzichte van 2015, heeft dit geen positief effect op het totaal aan eigen inkomsten. Hier is de commissie dan ook kritisch over.
De begroting van het Peter de Grote Festival laat een forse daling van het beoogde totaal aan eigen inkomsten zien ten opzichte van de realisatie in de afgelopen jaren. Dit vindt de commissie weinig ondernemend en zij stelt vast dat een toelichting bij deze ontwikkeling in het plan ontbreekt. De commissie is eveneens kritisch over het feit dat de aanvrager niet ingaat op belangrijke risico’s in de begroting en dat in het plan een strategie ontbreekt om eventuele tegenvallers in de toekomst op te vangen.
Tot slot vindt de commissie dat het gebruik van de gebruikelijke marketingmiddelen, zoals folders, posters, social media, de website en nieuwsbrieven, weinig overtuigend is. Omdat de aanvrager geen doelgroepen onderscheidt, zet deze de marketingmiddelen in zijn algemeenheid in voor een heel brede doelgroep. Met name voor het realiseren van de ambitie om een nieuw publiek voor het festival aan te spreken, is een doelgerichte aanpak in de publieksbenadering volgens de commissie nodig. Het enkele feit dat er wordt geprogrammeerd op locaties waar vanzelfsprekend bepaalde publieksgroepen aanwezig zijn, geeft haar onvoldoende aanleiding om te veronderstellen dat het festival daadwerkelijk een nieuw publiek zal bereiken.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de pluriformiteit als neutraal.
Het Peter de Grote festival is een festival op het gebied van klassieke muziek. Dit soort aanbod wordt ook veel op andere podia en festivals in Nederland aangeboden. De commissie oordeelt daarom dat het festival geen bijzondere bijdrage aan de pluriformiteit levert.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als zeer goed.
Het festival vindt plaats op verschillende locaties in de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. Hiermee levert het festival een grote bijdrage aan de spreiding van het podiumkunstenaanbod in Nederland. Het festival speelt in regio’s waar geen door het Fonds gesubsidieerde festivals aanwezig zijn.
Aanwezigheid financiële bijdrage provincie of gemeente
De financiële bijdrage van de provincie of gemeente is ruim voldoende.
Het Peter de Grote Festival wordt meerjarig ondersteund door de provincies Groningen en Drenthe en door de gemeente Groningen. Voor de komende periode verwacht de organisatie een bijdrage van 30.000 euro per jaar van de gemeente Groningen en een bedrag van gemiddeld 40.000 euro per jaar van de beide provincies samen. Hiermee is sprake van een beperkte lokale bijdrage.
Bijdrage (co)productie
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Stichting Peter de Grote Festival niet te honoreren.
Aangevraagd bedrag per editie
125.000
Geadviseerd bedrag per editie
0
Toegekend bedrag per editie
0
Aangevraagd bedrag per editie
125.000
Geadviseerd bedrag per editie
0
Toegekend bedrag per editie
0