De Stichting Rotterdam Philharmonic Festival te Rotterdam heeft tot doel jaarlijks het Gergiev Festival in Rotterdam te realiseren, waarbinnen het Rotterdams Philharmonisch Orkest een prominente plaats inneemt. Naamgever en oud chef-dirigent Valery Gergiev keert jaarlijks terug voor het festival. De continuïteit van de samenwerking met Gergiev is in ieder geval tot en met 2020 gewaarborgd.

Naar eigen zeggen presenteert het Gergiev Festival jaarlijks de artistieke top op het gebied van klassieke muziek, waarbij de nadruk ligt op het groot-symfonische repertoire. Het festival presenteert zowel gevestigde namen als talent en biedt ruimte aan experiment en innovatieve concertformats. Het festival zet de programmering op vanuit muziekhistorische thema’s of geeft aandacht aan één componist. Tot vier jaar geleden bestreek het festival een periode van ruim een week, met niet alleen voorstellingen in de Doelen, maar ook activiteiten verspreid door de hele stad. Vanwege de halvering van de gemeentelijke subsidie heeft het festival in de periode 2013-2016 gekozen voor een geconcentreerde festivalopzet en besloten terug te keren naar de oorspronkelijke kern van het festival: Valery Gergiev, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en repertoire waarin dirigent en orkest excelleren.

Voor de periode 2017-2020 wordt de huidige opzet van het festival voortgezet en verder ontwikkeld en voegt de aanvrager ook nieuwe elementen toe. Het festival bestaat uit twee weekenden. In het eerste weekend presenteert het, naast Gergiev en het Rotterdams Philharmonisch Orkest, een aantal toporkesten die nog zelden in Nederland gehoord zijn, aldus de aanvraag. Wederom wordt, in samenwerking met het Koninklijk Conservatorium en Codarts, een orkest van studenten gevormd, dat onder leiding van Gergiev een werk repeteert en uitvoert. Verder onderzoekt de organisatie of ze de educatieve activiteiten van het festival kan uitbreiden. Ook onderzoekt ze in de komende periode of het haalbaar is om weer visuele componenten op te nemen in de programmering. Met Gergiev zijn gesprekken gevoerd over de thematiek voor de komende edities. Voor 2017 wordt gedacht aan ‘De Russische Revolutie, vóór en na’. Omdat in 2018 sprake is van een jubileum, overweegt de aanvrager om een selectie van Gergiev’s grootste hits te presenteren. Voor 2019 en 2020 zijn diverse opties besproken, maar wil het festival ook de ruimte houden om te kunnen inspelen op actualiteiten.

Vanaf 2017 kent het Gergiev Festival ook een tweede weekend. Vanuit het besef dat grote groepen Nederlanders en Rotterdammers nu niet of nauwelijks door het festival of met klassieke muziek worden bereikt, zal de aanvrager jaarlijks een groot buitenspektakel op de Maasvlakte organiseren. De aanvrager organiseert dit buitenevenement in samenwerking met het Havenbedrijf en een aantal culturele partners. Het evenement is geïnspireerd op de thematiek van het eerste weekend en de nadruk ligt op de bijzondere omgeving, op kortere en herkenbare muziekstukken en op visueel spektakel. Jaarlijks wordt samengewerkt met verschillende artistieke partners. Conny Jansen Danst is als eerste benaderd voor de periode 2017-2020. Op den duur zullen korte voorstellingen, presentaties en een tentoonstelling mogelijk ook deel uitmaken van dit buitenevenement.

Stichting Rotterdam Philharmonic Festival vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘klein/middelgroot festival’. Het gevraagde subsidiebedrag is 125.000 euro per jaar/editie.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.

Het Gergiev Festival was ooit een succesformule, maar acht jaar na het vertrek van Valery Gergiev bij het Rotterdam Philharmonisch Orkest is de glans er volgens de commissie wel een beetje af. Het vakmanschap van de dirigent en de deelnemende orkesten staat buiten kijf. Gergiev is een energieke en passievolle dirigent, die volgens de commissie de deelnemende orkesten op de toppen van hun kunnen laat spelen. Tevens is zij positief over de kwaliteit van het Rotterdam Philharmonisch Orkest. Volgens haar komt de klank van het orkest, vooral binnen het repertoire dat op het festivalprogramma staat, volledig tot zijn recht. De artistieke kwaliteit van het festival zit met name in het hoogwaardige niveau van de uitvoerenden. Mede daarom is het festival volgens de commissie nog steeds een belevenis, die grote zeggingskracht heeft voor het publiek. De artistieke uitgangspunten voor het organiseren van dit festival zijn naar de mening van de commissie echter beperkt. Zij vindt dat er sprake is van een conservatief concept en dat in de aanvraag een vrij klassieke visie op de rol van een symfonieorkest wordt geformuleerd. Weliswaar is het festival een mooi podium om het Rotterdam Philharmonisch Orkest voor het voetlicht te brengen, maar een belangrijk deel van de activiteiten beschouwt de commissie als reguliere werkzaamheden van het orkest. De festivalvorm lijkt hierbij nauwelijks van toegevoegde waarde te zijn. Dat komt mede omdat het festival volgens de commissie onvoldoende een eigen, uitgesproken artistiek profiel heeft.

De commissie vindt de voorgenomen plannen voor 2017-2020 weinig inspirerend en onvoldoende concreet uitgewerkt. Zo is de programmering voor de komende edities op het moment van aanvragen nog beperkt ingevuld; de aanvrager geeft slechts globaal invulling aan thema’s en programmering voor de komende edities van het festival. Die thema’s zijn in de ogen van de commissie erg ruim gedefinieerd en inhoudelijk van weinig meerwaarde. Ook mist zij in de aanvraag een overkoepelende visie die samenhang zou kunnen aanbrengen. De keuzes van de uitvoerenden vindt de commissie weinig oorspronkelijk. Zo neemt Gergiev zijn eigen orkesten mee. Ook de bijdragen van de winnaars van het Tsjaikovski Concours in het festival noemt de commissie weinig verrassend. Zij vindt daarnaast dat de ambitie van het festival om opera- en balletvoorstellingen weer op te nemen - als visuele component - enigszins onzeker wordt vertaald in een onderzoek naar de haalbaarheid van deze intentie. Ook het voornemen om op den duur korte voorstellingen, presentaties en een tentoonstelling onderdeel te laten zijn van het buitenevent op de Maasvlakte, vindt de commissie onvoldoende uitgewerkt in de aanvraag. Over de plannen inzake dat buitenevent op de Maasvlakte laat de commissie zich kritisch uit. Zij mist een artistiek-inhoudelijke motivatie voor het opzetten van dit extra event. Op zich is de bijdrage van het Havenbedrijf een logische aanleiding voor een dergelijk project, maar een inhoudelijke en artistieke onderbouwing hiervoor ontbreekt volgens de commissie.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als zwak.

Volgens de commissie was er ooit sprake van een vernieuwend concept, maar is dat momenteel niet echt meer van toepassing. In het plan geeft de aanvrager aan dat in de afgelopen jaren diverse, nieuwe concertformats zijn ontwikkeld en dat het festival in de komende periode daarmee verder wil gaan. De commissie stelt vast dat daarbij in beperkte mate sprake is van vernieuwing en dat de aanvrager voor de komende periode geen nieuwe formats ontwikkelt. Voorts constateert zij dat het festival op het gebied van educatie geen eigen beleid en aanbod heeft en daarvoor afhankelijk is van de bijdragen van het Rotterdam Philharmonisch Orkest. De opmerking dat ‘in de jaren 2017-2020 waar mogelijk jaarlijks een educatief onderdeel deel zal uitmaken van het festival’, vindt de commissie nog weinig concreet.

De commissie is wel positief over de samenwerking van het festival met het Koninklijk Conservatorium en met Codarts en over de opzet van een symfonieorkest van studenten, onder leiding van Gergiev. Vanwege de jeugdige bezetting zou een concert van dit orkest een ander, jonger publiek kunnen aanspreken, aldus de commissie. Wel vindt zij het jammer dat de activiteiten van het festival op dit gebied een éénmalig en daardoor weinig permanent karakter hebben. Omdat het festival ook geen activiteiten voor vakgenoten organiseert, een beperkt verdiepend randprogramma heeft en geen state of the art op het gebied van klassieke muziek presenteert, is de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten van het Gergiev Festival volgens de commissie zeer beperkt.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.

Op organisatorisch vlak werkt het festival intensief samen met de organisatie van het Rotterdam Philharmonisch Orkest. Zo maakt het festival onder meer gebruik van de financiële afdeling en de sponsorafdeling van het orkest. Zowel bij de festivalorganisatie als bij de organisatie van het orkest is kennis over bedrijfsvoering volop aanwezig. Mede vanwege de samenwerking met de organisatie van het orkest is de financiële positie van het festival goed. Op grond van het voorgaande en uit het oogpunt van efficiëntie is de commissie positief over de samenwerking tussen beide organisaties. Tevens stelt zij vast dat het festival voortdurend streeft naar verbetering van de organisatiestructuur en verhoging van de efficiëntie. Zo formuleert de organisatie bij elke editie doelen op het gebied van recettes, sponsoring en marketing, die tussentijds en na afloop worden gemonitord.

Het festival kent volgens de commissie een goed percentage aan eigen inkomsten. Door de verwachte toename van het aantal betalende bezoekers nemen de recettes in de komende periode enigszins toe. Daarnaast is een forse toename van de sponsorinkomsten begroot, mede vanwege het organiseren van het nieuwe buitenevent op de Maasvlakte. Omdat de aanvrager in de komende periode extra en nieuwe activiteiten zal realiseren, groeit de begroting fors. Deze kostentoename zal de aanvrager naar eigen zeggen vooral moeten dekken door de gevraagde bijdrage bij het Fonds Podiumkunsten en door een extra bijdrage van de gemeente. De commissie constateert dat de aanvrager amper extra publieksinkomsten uit deze activiteiten realiseert. Zo worden de investeringen op de Maasvlakte weliswaar voor een belangrijk deel gedekt door het Havenbedrijf, maar genereert de aanvrager vanwege de gratis toegankelijkheid geen recettes. De commissie vindt dat Stichting Rotterdam Philharmonic Festival in de aanvraag onvoldoende reflecteert op de financiële risico’s die het organiseren van een dergelijk event met zich meebrengt, ook door het ontbreken van publieksinkomsten.

De commissie is positief over het goede publieksbereik van het Gergiev festival. De komende periode streeft Stichting Rotterdam Philharmonic Festival naar verbreding en vergroting van het publieksbereik. Om het vaste publiek te bereiken zal zij de databases van zowel het festival als het orkest inzetten. In de aanvraag onderbouwt de organisatie volgens de commissie daarentegen niet overtuigend hoe het festival een aantal nieuwe doelgroepen via marketing wil bereiken. Echter, door het grote en gratis toegankelijke evenement op de Maasvlakte te organiseren, zal het festival wel een zekere vergroting en verbreding van het publieksbereik weten te realiseren, verwacht de commissie.

De bijdrage aan de pluriformiteit van het Nederlands podiumkunstenaanbod beoordeelt de commissie als neutraal.

Het festival presenteert aanbod dat dient te worden aangemerkt als klassieke muziek, waarbij de nadruk ligt op het groot-symfonische repertoire. Aan klassieke muziek bestaat reeds een ruim aanbod op Nederlandse podia en festivals. De commissie vindt dat de activiteiten van het Gergiev Festival geen bijzondere bijdrage leveren aan de pluriformiteit van het landschap.