Stichting Silbersee omschrijft zichzelf als een productiekern voor avontuurlijk interdisciplinair muziektheater. Naast artistiek leider Romain Bischoff maken dramaturg Wouter van Tongeren en zakelijk leider Katrien Sitters deel uit van de kernorganisatie. Silbersee werd dertien jaar geleden opgericht onder de naam VocaalLAB en is sinds 2016 gevestigd in Muziekgebouw aan ‘t IJ. Het gezelschap heeft als missie om een beweeglijke en muzikale kunstvorm te creëren, dicht op de huid van het publiek. Het werk van Silbersee onderscheidt zich naar eigen zeggen binnen het overige muziektheateraanbod vanwege de verregaande integratie van diverse disciplines. Muziek bepaalt de dramaturgie, waarbij de menselijke stem leidend is. Silbersee beschouwt zichzelf als aanjager bij het (co)creëren van uiteenlopende producties die gericht zijn op verschillenden circuits en waarmee de makers een zeer divers publiek willen bereiken, van jeugd en jongeren tot festivalbezoekers, van operapubliek tot hiphopliefhebbers. Zo werd in het verleden samengewerkt met urban dansgezelschap ISH, De Nationale Opera, jeugdgezelschap Sonnevanck, dansgroep Guy & Roni en Project Wildeman, maar ook met buitenlandse gezelschappen als het Vlaamse LOD. De performers die bij de voorstellingen worden betrokken zijn veelzijdige kunstenaars die de opgedane expertise meenemen naar andere projecten buiten Silbersee, aldus de aanvraag. Voor de komende periode zet Silbersee deze lijn voort door met een grote verscheidenheid aan makers en performers een breed scala aan voorstellingen te ontwikkelen, waarbij de verbindende thematiek het “wonder van de mens” is. Zo gaat het gezelschap een drietal dansopera’s creëren in samenwerking met onder andere NBprojects, BackBone en Danstheater AYA. Voor de concertzalen worden onder meer een nieuwe passie, gecomponeerd door Willem Jeths en een stuk over de verwevenheid van mens en machine met muziek van Yannis Kyriakides ontwikkeld. Met beeldend theatermakers Ulrike Quade en Gienke Deuten worden voorstellingen voor het theatercircuit gemaakt, onder meer over het ontstaan van het Nederlands landschap. Daarnaast zet Silbersee ook de lijn voort om jeugdtheater te maken met een gezongen variant op het verhaal van Kaïn en Abel en de reprise van ‘Wij gaan op berenjacht’, een coproductie met Sonnevanck. Ten slotte staan ook producties voor het festivalcircuit op het programma, zoals een “oer-opera” op Oerol. Van een groot deel van de producties heeft Silbersee de eindverantwoordelijkheid; coproducenten zijn onder meer Orgel Vreten, LOD en Calefax. De bijdrage talentontwikkeling wordt aangevraagd voor ‘Spritz!’, een traject voor excellerende jonge makers, performers en componisten, dat Silbersee samen met Dansmakers Amsterdam en Muziekgebouw aan ’t IJ wil opzetten. Hiermee wil de aanvrager tegemoetkomen aan de lacune op het gebied van ontwikkelingsplekken voor jonge kunstenaars die genre-overstijgend willen werken. Naast het bieden van een interdisciplinair onderzoekslab, gaan de begeleidende instanties de makers ook coachen om hun voorstellingen te presenteren aan programmeurs en subsidiënten. Op deze wijze moet ‘Spritz!’ een schakel worden tussen opleidingen, productiehuizen en producerende instellingen.

In de periode 2017-2020 speelt Silbersee 120 voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 564.800 euro. Daarnaast is een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 92.000 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 656.800 euro.

Silbersee ontvangt in de periode 2013-2016 een structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de regeling meerjarige activiteitensubsidie 2013-2016.

Het Fonds volgt de door haar meerjarig gesubsidieerde instellingen door meerdere adviseurs de voorstellingen en/of concerten te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van het Fonds vijftien voorstellingen van elf verschillende producties van Silbersee bezocht.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed.

Zij is van oordeel dat Silbersee er in de afgelopen periode overtuigend in is geslaagd om zich als initiator van interessante muziektheaterprojecten op de kaart te zetten. Daarbij noemt zij de hoge kwaliteit van de uitvoeringen en het grote vakmanschap van de zangers van het gezelschap een belangrijke constante factor. De commissie vindt de keuzes voor de geëngageerde componisten en makers weloverwogen en zij is overtuigd van het vakmanschap van de artistieke partners. Dat geldt ook voor de gezelschappen uit binnen- en buitenland waarmee Silbersee samenwerkingsverbanden aangaat. In de voorstellingen staan interessante en relevante thema’s centraal, die een sterke vertaling krijgen in met name de muzikale concepten. Een goed voorbeeld hiervan noemt de commissie het project ‘Woyzeck’, waar de klankwerelden van de vier performers en de zangeressen op overtuigende wijze tegenover elkaar geplaatst worden. De vergaande integratie van soms zeer uiteenlopende stijlen en disciplines noemt de commissie oorspronkelijk. Het feit dat het bewegingsaspect een nadrukkelijker plek heeft gekregen in het werk van de aanvrager draagt volgens haar bij aan de verdere ontwikkeling van de artistieke signatuur van Silbersee. Een kanttekening plaatst de commissie bij het feit dat sommige voorstellingen, zoals ‘DJ Mozart’, gebukt gaan onder een overdaad aan ideeën en invalshoeken, waardoor de dramatische lijn wat ondergesneeuwd raakt en de voorstellingen aan zeggingskracht inboeten.

De plannen van Silbersee borduren naar de mening van de commissie op overtuigende wijze voort op de in de afgelopen periode ingezette artistieke koers. De voorgenomen producties worden opnieuw gekenmerkt door een grote diversiteit aan (muziek)stijlen, vormen, disciplines en middelen. De thema’s en onderwerpen die aan de voorstellingen ten grondslag liggen zijn interessant en helder gekoppeld aan het overkoepelende Leitmotiv, het wonder of de maakbaarheid van de mens. Ook de concertserie ‘Mise-en-scène’ vindt de commissie goed onderbouwd en passend binnen het totale programma. De voorgenomen projecten vindt de commissie duidelijk beschreven en de keuzes voor coproducenten, speelcircuit, doelgroepen en makers worden in het algemeen goed gemotiveerd. Op grond van het bewezen vakmanschap van alle betrokken regisseurs, vormgevers, componisten, choreografen, dansers, musici en overige uitvoerenden, heeft zij bovendien het vertrouwen dat het uitvoeringsniveau over de hele linie hoog zal zijn. Een kanttekening plaatst de commissie bij de profilering van het gezelschap. Alhoewel zij van mening is dat binnen de coproducties van de afgelopen jaren het gezelschap herkenbaar is, vindt zij niettemin dat door het grote aantal coproducties met zeer uiteenlopende partners het risico bestaat dat de eigen artistieke signatuur van de aanvrager enigszins ondergesneeuwd raakt.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap van Silbersee als ruim voldoende.

Zij stelt vast dat Silbersee de lat hoog heeft gelegd voor zichzelf als het gaat om de aantallen voorgenomen producties en activiteiten en dat het gezelschap er tegelijkertijd in is geslaagd om een gezonde financiële basis op te bouwen. De commissie constateert dat de aanvrager opnieuw een aanzienlijke groei voor ogen staat. Dit vertaalt zich met name in de begroting, die bijna verdubbelt ten opzichte van de vorige periode. Silbersee geeft aan dat dit komt door de grote financiële verantwoordelijkheid die het gezelschap heeft binnen de geplande coproducties. Daarnaast wil het gezelschap zijn vaste team uitbreiden. De commissie kan zich ten dele vinden in deze onderbouwing, maar stelt tegelijkertijd vast dat de stijging van de gemiddelde jaarbegroting niet goed in verhouding staat tot de beperkte groei van het geplande aantal activiteiten. Daarbij is de commissie van mening dat de begroting sterk leunt op een forse stijging van de overheidsgelden, wat zij als een risico ervaart. Ook vindt zij de begrote groei van de eigen inkomsten niet over de hele linie goed onderbouwd. Zij merkt in dit verband op dat Silbersee in het verleden weinig inkomsten heeft behaald uit vriendenclubs, het bedrijfsleven of particuliere fondsen, waardoor zij de plannen op dit gebied niet zonder meer aannemelijk acht. Zo zijn de inkomsten uit het geven van cursussen in het bedrijfsleven naar haar mening onvoldoende toegelicht. Daarnaast wordt op zeer hoge uitkoopsommen gerekend voor de voorstellingen in het buitenland; gezien het grillige karakter van de buitenlandse afzetmarkt acht de commissie deze niet op voorhand voor de hele periode realistisch. Hierdoor acht zij de begrote uitbreiding van de publieksinkomsten niet geheel aannemelijk. Desondanks is de commissie positief over de financieringsmix in het dekkingsplan, waarbij er naast inkomsten uit overheidsgelden en publieksinkomsten wordt gerekend op forse bijdragen van coproducenten. Alhoewel het veelvuldig coproduceren een risico met zich meebrengt, constateert de commissie dat een deel van deze coproducties al is vastgelegd, waardoor er een behoorlijke zekerheid is omtrent deze financiering. Daarnaast kan het produceren in verschillende circuits, zoals de aanvrager voor ogen staat, eventuele tegenslagen opvangen. Al met al is de commissie van mening dat Silbersee een zeer ambitieus plan voorlegt dat veel vraagt van de relatief kleine organisatie. Alhoewel de aanvrager reflecteert op eventuele risico’s in de bedrijfsvoering, mist de commissie een overtuigende onderbouwing op de risico’s in meer algemene zin.

Silbersee positioneert zichzelf tussen de theater- en muziekpraktijk. De commissie vindt dat door de veelheid aan activiteiten de profilering niet altijd helder is. Zij onderkent dat het gezelschap zich beter heeft weten te profileren in de afgelopen periode, maar stelt tevens vast dat de positionering onder meer vanwege het grote aantal coproducties dat wordt ontwikkeld, nog verdere aanscherping behoeft. Uit de aanvraag blijkt dat Silbersee een redelijk goed besef van de eigen doelgroepen heeft; er wordt bewust ingezet op verschillende circuits en verschillende soorten aanbod, waarmee het gezelschap een divers publiek weet te bereiken. Ook bij de beschrijving van alle individuele projecten voor de komende jaren worden de doelgroepen helder benoemd. De commissie is verder positief over de communicatiemiddelen die worden beschreven. Zo noemt zij het inzetten op direct contact met het publiek via social media en dit kanaal te beschouwen als een platform, vooruitstrevend. De wijze waarop de aanvrager zijn bestaande publiek wil behouden en nieuw publiek wil aanboren, wordt overtuigend geformuleerd. Daarnaast kunnen ook de vele samenwerkingsverbanden die Silbersee aangaat bijdragen aan de vergroting van het publieksbereik.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als zeer goed.

Silbersee maakt hedendaags muziektheater met klassieke muziek of nieuw gecomponeerde muziek als basis. Dit aanbod is niet ruim vertegenwoordigd op de Nederlandse podia. Daarbij onderscheidt Silbersee zich door de vergaande integratie van zeer uiteenlopende muziekstijlen en andere kunstdisciplines. Daarnaast streeft de aanvrager er in zijn beleid naar om een betere afspiegeling van de multiculturele samenleving te zijn, wat zich vertaalt in de gekozen onderwerpen en de performers, waarmee het werk van de aanvrager zich onderscheidt van ander aanbod op het gebied van nieuw muziektheater. De commissie vindt dat het werk van Silbersee een zeer belangrijke bijdrage levert aan de pluriformiteit.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als voldoende.

Silbersee is gevestigd in Amsterdam, waar het aanbod aan podiumkunsten zeer groot is. Voorts stelt de commissie vast dat het gezelschap in de periode 2013-2015 een redelijke spreiding van zijn speelbeurten heeft weten te realiseren in Utrecht, Rotterdam en Den Haag. Het aandeel voorstellingen dat Silbersee in andere steden en regio’s heeft gespeeld is in vergelijking met andere podiumkunstinstellingen substantieel. Voor de komende periode staat de aanvrager een vergelijkbare spreiding van de voorstellingen voor ogen. De commissie vindt dat Silbersee hiermee een beperkte bijdrage levert aan de geografische spreiding.

De commissie adviseert om de bijdrage talentontwikkeling toe te kennen.

Zij is van oordeel dat de plannen op dit vlak goed onderbouwd zijn en mooi in het verlengde liggen van het artistieke beleid van de aanvrager. Ook blijkt volgens de commissie uit de voorgestelde activiteiten dat het gezelschap zich goed bewust is van de eisen die aan de toekomstige generatie makers gesteld gaan worden. De activiteiten waarvoor de bijdrage wordt aangevraagd staan op zichzelf binnen de plannen van Silbersee. Het feit dat het initiatief door drie instanties gedragen wordt, vormt volgens de commissie een solide basis voor het traject. Wel vindt de commissie dat de financiering van het traject onevenredig zwaar leunt op een bijdrage van het Fonds Podiumkunsten. Anderzijds stelt zij vast dat de financiële onderbouwing van het traject zeer inzichtelijk wordt gemaakt en in overeenstemming is met de voorgenomen activiteiten. Gelet op de beperkte middelen adviseert de commissie niet het gehele bedrag toe te kennen, maar 80.000 euro.