Tango Extremo
Inleiding
Stichting Música Extrema is de rechtspersoon waaronder het ensemble Tango Extremo zijn activiteiten uitvoert. Tanya Schaap is artistiek leider en Ben van den Dungen is zakelijk leider. De missie van de organisatie is om Tango Extremo een hoogwaardige plek in het Nederlandse muziekbestel en de internationale markt te doen verwerven. Hiertoe werkt de stichting aan promotie, verkoop, (inter)nationale samenwerkingen, marketing en de realisatie van de artistieke ideeën van Tango Extremo. Als artistiek uitgangspunt combineert Tango Extremo de tango nuevo- muziek met allerlei andere muziekstijlen en genres. Het ensemble heeft een naar eigen zeggen unieke plek in de fusie van jazz- en wereldmuziek. Tango Extremo onderzoekt de mogelijkheden om Europese muziektradities te combineren met tango en verschillende andere Zuid-Amerikaanse muziektradities. Daaraan voegt het ensemble een improviserend element toe.
Voor de komende periode staan verschillende activiteiten gepland. In de periode 2017-2018 brengt Tango Extremo drie nieuwe programma’s: in het project ‘Ragtime’ wordt early jazz vanuit een tangoperspectief vermengd met Amerikaanse muziekstijlen; ‘Drie, drie en nog eens drie’ gaat over de verschillende vormen waarin de driekwartsmaat aanwezig is in verschillende Zuid-Amerikaanse muziekstijlen en voorts wil Tango Extremo met ‘Russia 2’ de Russische melancholie overbrengen naar de tango nuevo. Voor de daaropvolgende termijn van 2019 en 2020 voorziet de aanvrager de productie ‘Brieven aan Don Juan’, een muzikale synthese tussen Argentijnse en Spaanse folklore in combinatie met tango nuevo en klassieke muziek. In ‘Shakespeare’ wordt de Nederlandse vertaling van de sonnetten van Shakespeare door Peter Faber op muziek gezet. En in ‘Radio Europa’ wordt populaire muziek uit de tweede helft van de 20e eeuw in Europa bekeken vanuit een tango nuevo- perspectief. Tango Extremo heeft de ambitie om dit project uit te voeren met een strijkorkest.
In de periode 2017-2020 speelt Tango Extremo 45 voorstellingen en/of concerten per jaar op kleine/middelgrote en grote podia. Het gevraagde subsidiebedrag is 131.500 euro.
Historie
Stichting Música Extrema ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of het Fonds Podiumkunsten.
Er is door Tango Extremo beeld- en/of geluidsmateriaal opgestuurd van verschillende voorstellingen en/of concerten.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zwak.
Evenals in haar advies van vier jaar geleden is de commissie kritisch in haar oordeel ten aanzien van de uitvoeringskwaliteit van Tango Extremo. De individuele spelers van het ensemble beschikken volgens haar over vakmanschap, maar zij is kritisch ten aanzien van de manier waarop wordt samengespeeld in verschillende bezettingen. In een vernieuwend tango-idioom, waarop de aanvrager zich baseert, verwacht de commissie gedrevenheid in de muzikale uitvoering, met scherpte in timing en gevoel voor ritme. Dit komt naar haar mening echter te weinig tot uiting in het spel van Tango Extremo; de muziek mist hierdoor spanning en komt eenvormig over. De door het ensemble beoogde interessante vermenging van stijlen, komt volgens de commissie ook niet overtuigend tot uitdrukking. Er wordt in diverse programma’s uitgegaan van een overkoepelende thematiek die als koppeling fungeert tussen uiteenlopende muziektradities, maar in deze werkwijze ziet zij weinig ontwikkeling. Zo is al een aantal jaren sprake van een herhaling van de combinatie van de dramatiek uit de Russische muziek met tango nuevo. Verder ziet de commissie bij de enscenering van de theaterconcerten weinig oorspronkelijkheid in het podiumbeeld.
Daar waar de commissie gematigd positief was over de plannen die vier jaar geleden werden beschreven, is zij kritisch over het perspectief dat in de voorliggende aanvraag wordt geschetst voor de periode 2017-2020. Het Nederlandse muzieklandschap is inmiddels veranderd en de commissie is van mening dat de aanvrager zich daar in de plannen niet toe verhoudt. De beschreven producties laten een ongewijzigde artistieke koers zien, zonder dat in de onderbouwing van de plannen wordt gereflecteerd op de resultaten in de afgelopen jaren of ontwikkelingen binnen de podiumkunsten. De commissie mist een overkoepelende artistieke visie op de ontwikkeling van het ensemble, die ten grondslag ligt aan de verschillende programma’s. Hierdoor komen de plannen weinig oorspronkelijk over en ontbreekt het aan een artistieke verdieping van het repertoire. De commissie merkt op dat in het plan een veelheid aan historische ontwikkelingen en stijlen wordt genoemd, maar dat hun directe relatie met de voorgenomen producties niet helder is toegelicht. Zo wordt bij ‘Ragtime’ niet duidelijk wat voor rol de novelty piano of de ritmiek van de clave zal spelen. Dit geldt eveneens voor de opsomming van Argentijnse en andere ritmes uit Zuid-Amerika in het programma ‘Drie, drie en nog eens drie’. De commissie is op basis van de aanvraag niet overtuigd dat de verschillende elementen op een aansprekende manier samengebracht zullen worden.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als voldoende.
Tango Extremo heeft de afgelopen periode met weinig middelen, waaronder projectsubsidies van het Fonds, zijn activiteiten weten te realiseren. Daaruit blijkt dat de organisatie efficiënt en kostenbewust te werk is gegaan. De commissie constateert dat de organisatie beschikt over een redelijke solvabiliteit en liquiditeit. Er is echter geen sprake van een stevige financiële basis: het eigen vermogen is weliswaar stabiel, maar beperkt in omvang.
De commissie vindt het positief dat de organisatie in 2015 het negatieve exploitatieresultaat over de voorgaande jaren heeft weten om te zetten naar een positief resultaat. Hier ligt volgens haar met name het succes van de verkoop van de Mattheus Passie aan ten grondslag, die ook in de komende periode nog zal doorspelen. Tango Extremo laat de inkomsten van deze concerten voor de periode 2017-2020 buiten beschouwing in de voorliggende begroting, waardoor geen compleet beeld wordt gegeven van de totale publieksinkomsten voor de aankomende periode. De commissie vindt dat weinig transparant. Het vertroebelt bovendien het beeld van het ondernemerschap. De ontwikkeling van de begroting voor de komende beleidsperiode laat zien dat Tango Extremo uitgaat van aanzienlijk hogere kosten. De commissie begrijpt dat de organisatie een professionaliseringsslag wil maken, maar ziet deze niet vertaald in een verhoging van de begrote eigen inkomsten. Ook is volgens haar niet gemotiveerd waarom wordt uitgegaan van een daling van het aantal concerten. De afgelopen jaren is dit aantal redelijk stabiel gebleken. Met betrekking tot de spreiding van inkomstenbronnen is de commissie kritisch over het lage ambitieniveau op dit punt. Tango Extremo zet nauwelijks in op bijdragen uit private middelen en uit de aanvraag blijkt niet dat wordt gezocht naar mogelijke bijdragen van de lokale overheid of vanuit het bedrijfsleven. De aanvrager stelt dat bij tegenvallende inkomsten de producties opnieuw worden gebudgetteerd, waarbij een eventueel verlies gedragen kan worden door de winst van andere optredens. De commissie staat hier in algemene zin positief tegenover, maar merkt ook op dat de aanvrager op dit punt niet consequent is door juist de succesvolle producties buiten het plan te laten. Er is daardoor binnen de context van de aanvraag geen goede balans tussen de ambities van de organisatie en de daarmee gepaard gaande risico’s.
Met betrekking tot de publieksbenadering vindt de commissie het een goed uitgangspunt dat Tango Extremo de doelgroepen in twee segmenten onderverdeelt. Zo benoemt de organisatie een jong en grootstedelijk publiek dat via nieuwe media bereikt wordt en anderzijds een ouder, regionaal publiek waarvoor traditionele marketingmiddelen ingezet worden. De commissie waardeert de uitwerking van de verschillende communicatiemiddelen en de verantwoordelijkheid die de aanvrager hierin neemt naar de theaters toe. De beschreven visie op de positie in het muzikale landschap behoeft volgens de commissie echter een verdere aanscherping. Het ensemble ziet voor zichzelf een onderscheidende positie weggelegd, van waaruit het ook een ander publiek wil aanspreken dan de bestaande doelgroepen van tango-, jazz- en wereldmuziekliefhebbers. Met het oog op de producties van Tango Extremo heeft de commissie echter niet de indruk dat het ensemble hiermee een unieke positie inneemt binnen het podiumcircuit, zoals in de aanvraag wordt gesteld.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als neutraal.
Tango Extremo combineert Zuid-Amerikaanse muziekstijlen met Europese muziektradities en improvisatie. Cross-overs tussen verschillende muziekstijlen zijn inmiddels onderdeel van de reguliere speelpraktijk van veel ensembles en muziekgroepen. In het popcircuit, maar ook op de jazzpodia in Nederland, zijn deze groepen te horen met een combinatie van stijlen. Ook in de kleinere theaters en in het niet-gesubsidieerde circuit zijn concerten met dit soort cross-overs regelmatig te beluisteren. Tango Extremo levert in de ogen van de commissie geen bijzondere bijdage aan de pluriformiteit van het podiumkunstenaanbod in Nederland.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.
De organisatie is gevestigd in Den Haag, waar het podiumkunstenaanbod zeer groot is. Verder constateert de commissie dat Stichting Música Extrema in de periode 2013-2015 weinig heeft gespeeld in Amsterdam. Het aandeel concerten dat in andere steden en regio’s is gespeeld, is in relatie tot andere podiumkunstinstellingen groot. In de komende periode staat de aanvrager een vergelijkbare spreiding van de voorstellingen voor ogen. De commissie vindt dat Tango Extremo een redelijke bijdrage levert aan de spreiding binnen Nederland.
Bijdrage talentontwikkeling
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Tango Extremo niet te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
131.500
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0
Aangevraagd bedrag per jaar
131.500
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0