The Young Ones
Inleiding
The Young Ones is sinds vijf jaar een cultureel broeinest voor jong theatertalent in Overijssel en is gevestigd in Het Young Ones Theater in Zwolle. De artistieke leiding is in handen van Jeroen Kriek. Jonge, talentvolle theatermakers, schrijvers, beeldend kunstenaars, vormgevers en musici worden uitgedaagd en krijgen de ruimte zichzelf en hun talent te ontwikkelen onder professionele begeleiding en coaching op het gebied van podiumkunsten en multimedia. The Young Ones positioneert zichzelf als ontmoetingscentrum voor ‘jonge’ kunsten en als multidisciplinaire ‘maakplek’ waar ruimte is voor experiment en waar interactiviteit met de omgeving voorop staat. The Young Ones is ontstaan vanuit de behoefte om met jonge mensen theater te maken dat verdergaat dan hun eigen belevingswereld. Het gezelschap hanteert hierbij een specifieke werkwijze: spelrepetities gecombineerd met intensieve, fysieke groepstrainingen gericht op persoonlijke en inhoudelijke groei van ieder individu.
The Young Ones wil de komende jaren de werkwijze die de afgelopen jaren is beproefd, uitbouwen en aanscherpen. Basis van het programma voor de komende vier jaar is een doorlopend onderzoek van de belevingswereld van jongeren via confrontaties met grote thema’s uit de actualiteit of uit de geschiedenis. In de periode 2017-2020 staat ‘Brave New World’ op het programma: een bewerking van de beroemde sciencefictionroman uit 1932 van Aldous Huxley over de ‘ideale’ wereld in de toekomst. ‘Timeline/ten Years From NOW’ wordt een samenwerkingsproject tussen vluchtelingen en Nederlandse jongeren en Trias Jeugdhulp. In 2017 maakt The Young Ones samen met De Noorderlingen (theatervooropleiding en productiehuis in Groningen) een grote zomerfestivalproductie: ‘Talking About My Generation’. Ook de productie ‘Pusaka’ is in dat kader een gezamenlijke regie van Jeroen Kriek en Lotte Lohrengel: een documentaire-theatervoorstelling over de Nederlandse houding ten opzichte van de Molukkers in de jaren ’50 en de gewelddadige acties van de geradicaliseerde Molukse jeugd in de jaren ‘70. In 2018 staat ‘De Maria Passion’ op het programma: een modern passiespel, een beatmis anno 2018, die wordt gemaakt op basis van het apocriefe evangelie van Maria Magdalena. In ‘IKEA/Scenes uit een huwelijk’ laat The Young Ones verschillende fases van het huwelijk zien.
Voor de laatste twee jaar van de subsidieperiode staan er verschillende wensen op de productielijst: ‘Waterschapsheuvel’ naar het beroemde boek van Richard Adams, ‘Het grote gebeuren’ van de uit Rijssen afkomstige schrijver Belcampo, ‘Woeste nachten’ gebaseerd op een Overijsselse sage, ‘Cirque de la Faim 2.0’ en ‘Hotel de grote L’: een familievoorstelling voor de grote zaal op basis van het gelijknamige boek van Sjoerd Kuijpers.
In de periode 2017-2020 speelt The Young Ones 119 voorstellingen en/of concerten per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 175.000 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 35.000 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 210.000 euro.
Historie
The Young Ones ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of het Fonds Podiumkunsten.
Er is door The Young Ones beeld- en/of geluidsmateriaal opgestuurd van de voorstellingen ‘Heroin’, ‘Jeanne, de Heks van Armagnac’ en ‘Cirque de la Faim’.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als onvoldoende.
Vanuit zijn positie tussen jeugdtheaterscholen en kunstvakopleiding heeft The Young Ones zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een stadsgezelschap, waarvan de producties grotendeels door jongeren worden uitgevoerd. De focus van de intensieve trainingen en producties die de groep realiseert, ligt naast artistieke ontwikkeling eveneens op de persoonlijke en inhoudelijke groei van de individuele deelnemers. De commissie is positief over de manier waarop The Young Ones een eigen plek in de Zwolse culturele infrastructuur tot stand heeft gebracht. Bovendien vindt zij dat enkele grootschalige producties geslaagd te noemen zijn in het perspectief dat The Young Ones een ontwikkelingsplek voor jongeren is. De productie ‘Cirque de la Faim’ spreekt daarbij het meest tot de verbeelding. Het vakmanschap van Jeroen Kriek in het maken van theater met jonge spelers komt daarin overtuigend naar voren. Uit de registratie van de zogenoemde snelkookpanproductie ‘Heroin’ blijkt eveneens dat met een grote groep jongeren een aansprekende voorstelling tot stand gebracht kan worden, waarbij de energie en de omvang van de groep zeer bepalend zijn voor de zeggingskracht van het geheel. Bovendien wordt uit het spel en de taal van de acteurs duidelijk dat wordt gewerkt vanuit de authenticiteit van de deelnemende jongeren zelf en dat de dynamiek van de voorstellingen het beoogde publiek aanspreekt. Tegelijk is de commissie van mening dat de voorstellingen eerder op het terrein van cultuurparticipatie liggen. Zij zijn uit hun aard qua vakmanschap en oorspronkelijkheid onvergelijkbaar met voorstellingen die worden ontwikkeld en gespeeld door gezelschappen die door het Fonds Podiumkunsten in het kader van deze meerjarige regeling worden ondersteund. De commissie komt daarom tot een kritisch oordeel over de artistieke kwaliteit, maar tekent daarbij aan dat dit oordeel wordt gegeven binnen de context van deze subsidieregeling.
In de plannen voor de komende jaren vormen grootschalige producties weer een belangrijk onderdeel van de activiteiten. De hiervoor gemaakte kanttekening geldt op vergelijkbare manier voor deze producties. Daarbij is uit de voorliggende plannen en uit de eerdere producties het beeld ontstaan, dat de grote producties in hun vorm een gekend format hebben. Een verdere ontwikkeling van het voorstellingsconcept komt in de plannen niet duidelijk naar voren. De commissie vindt dat de oorspronkelijkheid van de voorstellingen daardoor beperkt blijft. Zij merkt verder op dat de keuze van de teksten en stukken wordt gekenmerkt door een vrij zware, sombere thematiek, zoals in ‘Brave New World’ en ‘Waterschapsheuvel’. Hoe deze artistiek ambitieuze vertrekpunten aansluiten bij de huidige maatschappelijke hectiek waarin jongeren leven, wordt in de aanvraag kort aangestipt, maar niet duidelijk gemotiveerd of uitgewerkt. De beoogde interpretatie blijft in de plannen onderbelicht, waardoor de commissie niet overtuigd is van de zeggingskracht voor de doelgroep. De commissie is overigens positief over de samenwerking in de noordelijke regio’s met collega-instellingen op het gebied van talentontwikkeling van jongeren. De productie ‘Pusaka’, waarvoor wordt samengewerkt met De Noordelingen, kent een interessant uitgangspunt qua inhoud en thematiek. In dit plan is de beoogde documentairevorm echter nog nauwelijks uitgewerkt. Mogelijk is dat inherent aan de langer lopende researchperiode, waarbij de jongeren nadrukkelijk worden betrokken. De stevige artistiek-inhoudelijke ambities van The Young Ones zijn ook in dit productieplan nog niet uitgewerkt naar een aansprekende vorm, waardoor de potentiële zeggingskracht voor de doelgroep moeilijk te beoordelen is.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.
The Young Ones wil zich van een organisatie die tot nu toe hoofdzakelijk op vrijwilligers draait, ontwikkelen naar een organisatie die wordt gerund door professionele medewerkers, met ondersteuning van vrijwilligers. Daarmee wil het gezelschap meer deelnemers bereiken en meer eigen inkomsten realiseren.
The Young Ones beschrijft in de aanvraag met betrekking tot het ondernemerschap een kip-ei-situatie: het is volgens de organisatie noodzakelijk om eerst een professionaliseringsslag te maken teneinde ondernemender te kunnen worden en de eigen inkomsten te kunnen vergroten. Die slag voorziet voornamelijk in een forse uitbreiding van het aantal betaalde uren van de professionele medewerkers binnen de organisatie. De financiële dekking voor deze professionaliseringsslag komt hoofdzakelijk uit publieke middelen. Naar het oordeel van de commissie is het begrijpelijk dat instellingen die zich specifiek richten op talentontwikkeling meer risico dragen als het gaat om publieksinkomsten. Maar de voorgestelde investering die The Young Ones met meer subsidie wil doen, ziet de commissie onvoldoende renderen. Weliswaar stijgen de eigen inkomsten, maar niet in een redelijke verhouding tot de stijging die past bij de uitbreiding van de organisatie. De totale begroting neemt fors toe, terwijl het aantal activiteiten en bezoekers op een min of meer vergelijkbaar niveau blijft als het gemiddelde van de afgelopen drie jaar. Daarnaast plaatst de commissie bij enkele begrote inkomstenposten die fors gaan stijgen kanttekeningen over de realiseerbaarheid. Dit geldt onder andere voor de inzet op bijdragen uit private fondsen. De commissie verwacht dat er private fondsen te vinden zijn die geïnteresseerd zijn om activiteiten van instellingen als The Young Ones te ondersteunen, maar in de aanvraag ontbreken een gedegen onderbouwing en een plan van aanpak om de begrote financiële ondersteuning te genereren. Door de beschreven samenwerkingen in de stad en regio met diverse partners is de commissie positief over de positie die The Young Ones inneemt in de lokale en regionale culturele infrastructuur. Tegelijkertijd stelt zij vast dat die positie maar in beperkte mate wordt vertaald naar de begroting. The Young Ones beschrijft weliswaar aan het begin van een traject te staan om het bedrijfsleven als strategische partner bij zijn werk te betrekken, maar de groep maakt niet inzichtelijk welke concrete doelstelling voor de komende jaren hij daarbij heeft. Ook een visie op wat het benaderen van private partijen betekent of kan opleveren, wordt niet gegeven. Verder stelt de commissie vast dat de financiële positie van de instelling onder druk staat. Een plan van aanpak om die positie in de komende jaren te verbeteren, ontbreekt. Gegeven het feit dat veel inkomsten uit publieke en private fondsen en van overheden vaak zijn gekoppeld aan concrete activiteiten, is de inzet om de bijdragen van de deelnemende jongeren te verlagen geen logische. Die bijdragen kunnen een basis leggen om de eigen financiële positie te versterken.
Ten aanzien van publieksontwikkeling wil The Young Ones inzetten op meer spreiding van de speelbeurten en op een vergroting van de naamsbekendheid van de organisatie. Naar het oordeel van de commissie mist in het plan een duidelijke plaatsbepaling in het landelijke veld. De commissie vindt verder dat The Young Ones geen duidelijk beeld geeft van welke publieksgroepen hij in de huidige situatie bereikt en waar het gezelschap in de komende jaren op wil inzetten. De organisatie beschrijft vooral de inzet op de regio en de regionale spreiding van het publiek, maar een indruk van bijvoorbeeld leeftijd of in hoeverre er een directe connectie is met de deelnemende jongeren ontbreekt. Het spelen op publiekstrekkende festivals als Oerol of de Parade zal zeker tot een algemener publiek kunnen leiden, maar een beter inzicht in de publiekssamenstelling kan helpen bij het gerichter inzetten van marketingmiddelen. Dit is ook van belang bij het voornemen van The Young Ones om binnen de marketingactiviteiten meer wegen dan enkel online kanalen te gaan bewandelen. De aanvrager specificeert in de plannen niet welke middelen hij voor welke doelgroepen gaat inzetten. Voor de commissie ontbreekt een visie op en een concrete uitwerking van de beoogde nieuwe publiciteits- en marketingwegen om haar ervan te overtuigen dat de beoogde vergroting van de zichtbaarheid daadwerkelijk zal worden gerealiseerd. De commissie is er wel van overtuigd dat de inzet van de (oud-)spelers als ambassadeurs vruchten gaat afwerpen voor de naamsbekendheid van de groep en voor het duurzaam binden van het publiek. Ondanks deze groeiende inzet stijgt het aantal toeschouwers in de komende jaren niet ten opzichte van het gemiddeld aantal in de afgelopen jaren. De commissie is daarom kritisch over de ambitie ten aanzien van het publieksbereik van The Young Ones.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.
Zij rekent het werk van The Young Ones tot het jeugdtheater. Daarvan wordt veel geproduceerd en gepresenteerd op de Nederlandse podia en festivals. De producties van The Young Ones kenmerken zich veelal door de aanwezigheid van (een grote groep) jonge spelers en richten zich voor een groot deel op een jongerenpubliek. The Young Ones is echter niet de enige instelling die dat doet. Dit maakt de producties naar het oordeel van de commissie onderscheidend, maar niet uniek. De commissie vindt dat het gezelschap een aanzienlijke bijdrage levert aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als goed.
The Young Ones is gevestigd in Zwolle en voert regelmatig activiteiten in die stad en in de eigen regio uit. Het podiumkunstenaanbod in Zwolle is in vergelijking met andere grote steden klein. Naast de eigen regio speelde de instelling in de periode 2013-2015 voornamelijk in de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. In de komende periode wil The Young Ones een substantieel aandeel van haar activiteiten uitvoeren in andere steden en de verschillende regio’s. Op basis van de aanvraag ziet de commissie mogelijkheden om die spreiding waar te maken. Zij vindt dat The Young Ones daarmee een grote bijdrage levert aan de spreiding.
Bijdrage talentontwikkeling
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van The Young Ones niet te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
210.000
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0
Aangevraagd bedrag per jaar
210.000
Geadviseerd bedrag per jaar
0
Toegekend bedrag per jaar
0