Touki Delphine
Inleiding
Stichting Delphine (Touki Delphine) is een muziektheatercollectief uit Amsterdam en bestaat uit Rik Elstgeest, John van Oostrum en Bo Koek. Saskia Heerkens is sinds 2016 verantwoordelijk voor de zakelijke leiding. Het collectief maakt popart-theater, een hybride vorm van muziektheater die hoge en lage cultuur en alle mogelijke genres daarbinnen met elkaar combineert. Zo staat de instelling met één been in de academische praktijk en met het ander in de popcultuur, aldus de aanvraag. Door invloeden uit beide werelden te verenigen en die te verbinden met theater, beeldende kunst en alledaagse thema’s verlegt het gezelschap naar eigen zeggen de grenzen van het hedendaagse muziektheater. Touki Delphine vermeldt uniek te zijn in het gebruik van beeldende installaties als decor. Dit zijn autonome ‘medespelers’ gelijkwaardig aan acteurs en muzikanten. De manier van werken kenmerkt zich door het maken van acts en improvisatie binnen een streng concept. Taal voert hierbij niet de boventoon, waardoor alle disciplines gelijkwaardig aan elkaar zijn.
De instelling wil in de periode 2017-2020 vier grote en vier kleine producties maken. Hierbij zal er veel samengewerkt worden met partners en coproducenten als De Veenfabriek, De Warme Winkel, Club Gewalt en Wunderbaum. De voorstellingen worden gespeeld in theaterzalen, op festivals en op locatie. Amsterdam, Rotterdam, Leiden en het festival Oerol zijn de plaatsen waar Touki Delphine het meest te zien zal zijn. Het gezelschap wil met twee reizende locatieprojecten en met de kleine producties een grotere geografische spreiding dan voorheen realiseren. Het gezelschap spreekt naar eigen zeggen een unieke publiekscombinatie aan: zowel de wat oudere liefhebber van klassieke of hedendaags gecomponeerde muziek, als nieuwe generaties die meer hebben met games, film, samplen en popcultuur. Het gezelschap geeft aan zich de komende vier jaar voornamelijk te gaan richten op de leeftijdsgroep 18 tot en met 40 jaar. Alles voor de Kunsten is verantwoordelijk voor de verkoop.
In de periode 2017-2020 speelt Touki Delphine 47 voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 215.000 euro.
Historie
Touki Dephine ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen of het Fonds Podiumkunsten.
Er is door Touki Delphine beeld- en/of geluidsmateriaal opgestuurd van de voorstellingen ‘Songs at the End of the World’, ‘One Hot Minute’ en ‘Bam! Kunst is geen kast’.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende.
Zij spreekt haar vertrouwen uit in het vakmanschap van Touki Delphine. Het collectief heeft in haar ogen een eigen signatuur, waarbij de voorstellingen niet alleen door tekst en muziek, maar ook door beeldcultuur gedreven worden. De commissie stelt vast dat het gezelschap popart in de breedste zin van het woord maakt, waardoor de producties toegankelijk zijn voor een grote doelgroep. De commissie is positief over de kwaliteit van de gezelschappen waarmee Touki Delphine in de afgelopen jaren heeft samengewerkt. Dit leidde soms tot aansprekende voorstellingen, zoals ‘One Hot Minute’, waarin de eigen artistieke identiteit van het gezelschap goed naar voren kwam. In andere coproducties, zoals ‘Bam! Kunst is geen kast’, was dit minder het geval en kwam de eigenheid van Touki Delphine naar de mening van de commissie onvoldoende tot uitdrukking. De commissie vindt de thematische uitgangspunten waarmee de aanvrager werkt oorspronkelijk. Zo zijn er binnen het muziektheater niet veel gezelschappen die vanuit beeld werken. Daarbij spreekt de commissie haar waardering uit voor de schitterende en ook geestige scenografie in de voorstellingen van het gezelschap. Een kleine kanttekening is dat de commissie in een enkel geval het beeld te dominerend vindt. Hoewel de commissie de muziek in de voorstellingen van Touki Delphine van vakmanschap vindt getuigen, vindt zij deze niet altijd even origineel. De popliedjes zijn weliswaar degelijk en liggen lekker in het gehoor, maar zijn weinig verrassend. Ook vindt zij de dramaturgische functionaliteit van de muziek niet altijd helder. De commissie constateert bovendien dat de voorstellingen van Touki Delphine naar haar idee soms uit te veel elementen bestaan. Dit gaat in haar ogen ten koste van de coherentie en de spanningsopbouw. Hoewel zij waardering heeft voor de absurde humor waarmee de thematiek van de voorstellingen wordt behandeld, stelt zij tegelijkertijd vast dat de groep hierbij soms doorschiet in banale humor. De commissie vindt de zeggingskracht van de voorstellingen dan ook wisselend.
De plannen voor de periode 2017-2020 liggen naar de mening van de commissie in het verlengde van het werk van de afgelopen jaren. In de daarin beschreven projecten richt het gezelschap zich thematisch opnieuw op de hedendaagse mens en zijn behoefte aan zingeving. Daarnaast werkt Touki Delphine volgens de commissie de komende periode ook samen met interessante samenwerkingspartners, zoals vormgever Theun Mosk, De Veenfabriek en Club Gewalt. Desondanks noemt de commissie de uitwerking van de plannen voor de te realiseren producties matig. Hierdoor krijgt zij onvoldoende beeld van de muziektheatrale uitwerking die het gezelschap voor ogen staat. Ook is zij er hierdoor niet van overtuigd dat het gezelschap in staat zal zijn om een steviger eigen stempel te drukken op de diverse coproducties. Het plan gaat hier nauwelijks op in. Ondanks deze kritiekpunten heeft de commissie vertrouwen in de totstandkoming van aansprekend werk. Dit komt voort uit de prikkelende beschrijving van de uitgangspunten van de voorstellingen en de originele locaties waar deze gemaakt en gespeeld zullen worden.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als voldoende.
Zij kent Touki Delphine als een kleine organisatie, die in de afgelopen jaren, onder de vleugels van de Veenfabriek, voornamelijk met behulp van projectsubsidies heeft geproduceerd. De commissie constateert dat de instelling er daardoor in de afgelopen jaren nog niet in geslaagd is om een solide financiële basis op te bouwen.
De commissie stelt vast dat Touki Delphine de komende jaren wil doorgroeien naar een grotere mate van zelfstandigheid en daartoe de eigen organisatie wil verstevigen. Hoewel zij dit een positieve ontwikkeling vindt en begrip heeft voor het feit dat dit een stijging van de kosten tot gevolg heeft, is de commissie kritisch over de manier waarop het gezelschap deze kostenstijging wil opvangen. Zij constateert dat het gezelschap de komende jaren meer voorstellingen wil spelen en daarmee meer bezoekers wil trekken, maar dat de publieksinkomsten geen navenante stijging laten zien. De commissie heeft wel vertrouwen in de verschillende samenwerkingsverbanden, die door hun gerichtheid op publieksvergroting en coproductie in principe zicht bieden op een positieve bijdrage aan het verdienmodel van het gezelschap. Toch plaatst zij een kritische kanttekening bij het beperkte financiële dekkingsplan, dat zij om die reden enigszins risicovol acht. Zo wordt er geen bijdrage van de provincie of de gemeente aangevraagd en is de afhankelijkheid van het subsidie van het Fonds Podiumkunsten redelijk groot. Daarbij stelt de commissie vast dat in de aanvraag nauwelijks wordt ingegaan op een strategie bij eventuele tegenvallers. De commissie had dat wel logisch gevonden, zeker gezien het feit dat het eigen vermogen niet toereikend is om als buffer te dienen indien voorstellingen minder goed lopen dan voorzien. Wel constateert zij dat de risico’s gespreid worden over meerdere producties per jaar, wat de commissie op zich een verstandige werkwijze vindt.
De commissie merkt op dat Touki Delphine haar positie in het veld niet duidelijk heeft benoemd. Wel vindt zij dat het gezelschap de afgelopen jaren is uitgegroeid tot een bijzondere festivalact. De commissie vindt het positief dat de relatie met het publiek als gevolg hiervan dan ook gestaag is gegroeid. Desondanks vindt de commissie de doelgroepen tamelijk algemeen omschreven. Ook maken de plannen niet duidelijk hoe deze doelgroepen bereikt gaan worden. De aanvraag bevat verder wel een opsomming van de doelstellingen die Touki Delphine op het gebied van positionering en publieksbereik voor ogen heeft, maar de commissie mist een visie op hoe deze doelstellingen in de praktijk moeten worden geconcretiseerd. De commissie is er daarom niet van overtuigd dat de aanvrager zijn ambities zal weten te realiseren.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.
Zij rekent het aanbod tot muziektheater dat gebaseerd is op het gebruik van popmuziek, klassieke muziek en hedendaags gecomponeerde muziek. De commissie constateert dat dit aanbod op de Nederlandse podia niet heel groot is. Het gebruik van beeldende elementen noemt zij weliswaar een onderscheidend aspect, maar dit maakt het werk niet uniek. De commissie oordeelt dat het werk van Touki Delphine een aanzienlijke bijdrage levert aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als voldoende.
De instelling is gevestigd in Amsterdam, waar het podiumkunstenaanbod zeer groot is. Verder constateert zij dat Touki Delphine in de periode 2013-2015 regelmatig heeft gespeeld in Amsterdam. Touki Delphine heeft in vergelijking met andere podiumkunstinstellingen echter ook een substantieel aandeel voorstellingen in andere regio’s gespeeld. In de komende periode heeft de aanvrager een vergelijkbare spreiding van de voorstellingen voor ogen. De commissie vindt dat Touki Delphine een beperkte bijdrage levert aan de geografische spreiding.
Bijdrage talentontwikkeling
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Touki Delphine te honoreren voor zover het budget dat toelaat.
Aangevraagd bedrag per jaar
215.000
Geadviseerd bedrag per jaar
gemiddeld aantal uitvoeringen per jaar
bedrag per uitvoering
Circuit klein/middel
38
2.500
95.000
Circuit groot
9
5.000
45.000
Basisbedrag
75.000
Bijdrage talentontwikkeling
0
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
215.000
Toegekend bedrag per jaar
215.000
Aangevraagd bedrag per jaar
215.000
Circuit klein/middel
95.000
Circuit groot
45.000
Basisbedrag
75.000
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
215.000
Toegekend bedrag per jaar
215.000
** Alsnog toegekend in 2017