Tromp Muziek Biënnale
Inleiding
Stichting Tromp Muziek Biënnale (TROMP) organiseerde in 1971 een eerste concours voor jong, professioneel muziektalent. In de komende periode staan de 24e en 25e editie op de agenda. TROMP is een concours voor klassiek soloslagwerk, gericht op een internationale klasse van jonge, professionele slagwerkers. Oorspronkelijk stelde de organisatie in het concours wisselende instrumenten centraal, maar sinds de editie van 2010 is soloslagwerk de enige hoofddiscipline. In de visie van TROMP biedt slagwerk bij uitstek kansen om muzikaal nieuwe impulsen te geven en nieuw elan in de concertzaal te brengen met nieuw en vernieuwend repertoire. Het hoofddoel van TROMP is de organisatie van een concours voor mondiaal slagwerktalent. Van even groot belang is dat het festival de interesse voor toptalent, slagwerk en, via slagwerk, muziek en zelf muziek maken, moet helpen bevorderen. Daarnaast is educatie een kernactiviteit, waarbij het instrument slagwerk functioneert als toegang tot de muziek in bredere zin.
De biënnale wordt internationaal in toenemende mate geprezen om de groeiende hoeveelheid activiteiten die worden georganiseerd voor laureaten, wat zowel bevorderlijk is voor de carrières van die laureaten als voor de zichtbaarheid van TROMP in de slagwerkwereld, aldus de aanvraag. Sinds 2012 organiseert TROMP de ‘Repertoire Days’: op het concoursrepertoire gerichte masterclasses in diverse internationale steden om talent te bereiken en rijp te maken voor het concours. De organisatie wil meer concertbemiddeling en algemene ondersteuning geven aan laureaten, en de zichtbaarheid van de laureaten in nieuwe producties en op het TROMP-festival vergroten. Ook wil de organisatie de Repertoire Days verdiepen, versterken en verbreden, om de internationale uitstraling te vergroten en meer nieuwe concoursdeelnemers te werven. Verder wil de biënnale het repertoire voor slagwerk vergroten en haar internationale netwerk van slagwerkprofessionals uitbreiden. Tot slot wil TROMP de wervingspromotie intensiveren in landen of gebieden waar wel talent is, maar waar de biënnale nog relatief onbekend is.
In de komende jaren wil de aanvrager de dwarsverbanden tussen het concours en het festival versterken, bijvoorbeeld door de vernieuwde inschakeling en grotere zichtbaarheid van laureaten op het festival. Daarnaast presenteert TROMP meer dan voorheen de voorhoede van het internationale slagwerkaanbod. Op alle festivaldagen plant de organisatie concerten, ook buiten de hoofdlocatie, om de zichtbaarheid van het festival te vergroten. Ze wil het publieksbereik voor het festival vergroten door muziek voor meer verschillende doelgroepen te programmeren. In de komende periode wil de aanvrager bestaand educatief aanbod voortzetten en nieuw aanbod op dit vlak introduceren. Verder worden de faciliteiten voor concoursparticipanten van het tweede niveau uitgebreid en op de rustdagen workshops en masterclasses voor de deelnemers georganiseerd. Ten slotte organiseert TROMP in 2016 een pilot-versie van een slagwerkseminar gericht op professionals en liefhebbers, dat in de edities van 2018 en 2020 een vervolg moet krijgen.
Stichting Tromp Muziek Biënnale vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘concours’. Het gevraagde subsidiebedrag is 50.000 euro. Daarnaast vraagt de stichting een bijdrage (co)productie van 10.000 euro aan. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 60.000 euro per editie.
Historie
Stichting Tromp Muziek Biënnale ontvangt in de periode 2013-2016 een structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de Regeling meerjarige activiteitensubsidie 2013-2016.
Het Fonds volgt de festivals die het meerjarig subsidieert door adviseurs de festivals te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van het Fonds de verschillende festivaledities van TROMP bezocht.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als zeer goed.
Volgens de commissie brengt TROMP elke twee jaar de meest talentvolle percussionisten in elke mogelijke vorm bij elkaar. Dat blijkt onder andere uit de kwaliteit van de laureaten, die naar haar mening hoog is; het vakmanschap bij alle kandidaten is uitstekend. Het niveau wordt volgens de commissie mede bepaald door het hoge niveau van de internationale masterclasses, de Repertoire Days, die door alle kandidaten worden gevolgd. Daarnaast is ook de samenstelling van de jury een belangrijke bepalende factor voor het aantrekken van internationaal toptalent. Ook hieraan weet het concours volgens de commissie overtuigend invulling te geven. De juryleden van TROMP hebben hun sporen op het gebied van percussie ruimschoots verdiend. Positief is de commissie ook over de diversiteit van de jurysamenstelling: van trendsetters en vernieuwers in het genre tot internationaal erkende solisten op het gebied van percussie. De samenstelling van zowel de jury als het deelnemersveld sluit bovendien goed aan bij de internationaal georiënteerde ambities van TROMP. Verder draagt ook de inbedding in de TROMP Muziek Biënnale bij aan het beeld dat de commissie heeft van het kwaliteitsniveau en de leidende positie die de organisatie neemt in het tonen van de ontwikkeling en vernieuwing in de percussie. Het festivalprogramma omvat zowel de veelbelovende talenten voor de toekomst als de internationale top.
De commissie is positief over de plannen van TROMP om in de komende periode de Repertoire Days uit te breiden en te versterken. Zij heeft waardering voor de ambitie van de organisatie om daarmee het deelnemersveld uit te breiden en de focus te leggen op het werven van deelnemers uit landen waar het concours nog onbekend is, maar waar wel talent aanwezig is. De commissie is ook positief over de compositieopdrachten die de aanvrager uitzet. De keuze van componisten vindt zij oorspronkelijk en geeft haar het vertrouwen dat het zal leiden tot werk van hoge kwaliteit. Daarbij stelt de commissie vast dat het concours niet alleen kiest voor werken die een beroep doen op techniek en virtuositeit, maar ook voor werken waarmee laureaten expressie en spelplezier kunnen tonen. De commissie vindt dat de kwaliteiten van de laureaten binnen het concours zo op een brede manier kunnen worden beoordeeld en vindt het van belang dat bijvoorbeeld de beoordeling van de oorspronkelijkheid van de kandidaten ook onderdeel daarvan is. De beoordelingswijze is beknopt beschreven in de aanvraag, maar heeft de commissie desondanks overtuigd. TROMP toetst het muzikale vakmanschap van de deelnemers in al zijn verscheidenheid en diversiteit op een zorgvuldige manier. Tot slot heeft de commissie waardering voor de ambitie van de aanvrager om in de edities van 2018 en 2020 met het concours nog nauwer aan te sluiten bij het festival. De brede festivalprogrammering met de internationale top in slagwerk kan volgens haar de allure van het concours vergroten.
Bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als goed.
TROMP kent al een lange bestaansgeschiedenis, maar pas sinds 2010 is sprake van een concours met slagwerk als de enige hoofddiscipline. In zijn nog prille bestaan heeft het concours, in combinatie met het festival, volgens de commissie een stevige bijdrage geleverd aan de zichtbaarheid van het klassieke soloslagwerk. Een verdere uitbreiding van de Repertoire Days is in haar ogen een goede manier om die bijdrage verder uit te bouwen. Niet alleen de activiteit in Eindhoven of het winnen van het concours beïnvloeden op een positieve manier de carrières van de kandidaten. Ook deelname aan de Repertoire Days en het natraject dragen daar volgens de commissie overtuigend aan bij.
Met het verlenen van compositieopdrachten aan nationale en internationale componisten, levert TROMP volgens de commissie tevens een bijdrage aan de repertoirevorming voor soloslagwerk en aan vernieuwing binnen de discipline. Een bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten herkent zij ook in de educatieve programma’s van TROMP. De commissie vindt de plannen op dit vlak echter nog te weinig uitgewerkt. Daarbij merkt zij op dat de nadruk ligt op het basisonderwijs. Het concours laat kansen liggen in het voortgezet onderwijs. Tot slot heeft de commissie waardering voor de intentie van TROMP om een internationaal seminar gericht op alle professionals en slagwerkliefhebbers te ontwikkelen. Hiermee kan de organisatie volgens haar een betekenisvolle inhoudelijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het slagwerk.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als voldoende.
Hoewel de commissie constateert dat de financiële positie van de organisatie gezond is, blijkt uit de cijfers dat de aanvrager vanwege een negatief resultaat in 2014 de bestemmingsreserves heeft moeten aanspreken. Het tekort werd in dat jaar met name veroorzaakt door tegenvallende publieksinkomsten en lagere sponsorinkomsten. Daarnaast bracht het Muziekgebouw Eindhoven aanzienlijk hogere kosten in rekening voor zijn ondersteunende activiteiten. De commissie is van mening dat de aanvrager in de plannen te beperkt reflecteert op dit negatieve resultaat. Wel blijkt de begroting voor de komende periode bijgesteld en sluit deze volgens de commissie aan bij zowel de realisatie van 2014 als de plannen voor de komende periode.
Wat het verwerven van eigen inkomsten betreft, hoopt TROMP door een uitbreiding van het aantal activiteiten in de komende periode een groter publieksbereik te realiseren en daardoor meer publieksinkomsten te genereren. Daarnaast is in 2015 een financieel onderzoek gedaan naar de sponsormogelijkheden van het festival. Vooralsnog vindt de commissie dat nog weinig concreet, zeker daar de uitkomsten van dit onderzoek pas in de komende jaren zullen worden uitgewerkt en pas daarna hun beslag krijgen binnen de organisatie. Zij is er op grond van dit tijdspad niet van overtuigd dat TROMP een stijging aan sponsorinkomsten op korte termijn zal realiseren.
Voor de publieksbenadering benoemt TROMP in het plan vijf doelgroepen, die in de ogen van de commissie goed aansluiten bij het concours, het festival en de educatieve activiteiten. Verder is zij positief over het publieksonderzoek dat in 2014 is afgenomen en over de nieuwe campagne, waarmee de organisatie sinds 2016 een nieuwe lichting cultureel creatieven in Eindhoven aanspreekt en verbindt aan de TROMP-laureaten. Ook de inzet van oud-kandidaten als ambassadeur van het festival is volgens de commissie een kansrijk instrument, vooral in de werving van nieuwe kandidaten voor het concours. Ondanks voorgenoemde inspanningen lijkt de publieksbenadering van TROMP volgens de commissie geen hoge prioriteit te hebben. De aanvrager lijkt zich vooral op een publiek van liefhebbers en professionals te richten en presenteert naar de mening van de commissie beperkt plannen om een meer algemeen publiek voor het concours te bereiken. Zo geeft TROMP, evenals vier jaar geleden, aan dat het een jonger publiek wil bereiken. De commissie is echter kritisch over de vrij technische uitwerking hiervan in het plan en het ontbreken van een concrete invulling van deze ambitie. Zij is in dit licht wel positief over de plannen van de aanvrager om in samenwerking met diverse culturele instellingen ook buiten de hoofdlocatie Muziekgebouw Eindhoven activiteiten te organiseren. Hiermee kan volgens de commissie de zichtbaarheid van de biënnale in Eindhoven worden vergroot, wat mogelijk leidt tot een aanwas van nieuw publiek.
Pluriformiteit
De bijdrage aan de pluriformiteit van het Nederlands podiumkunstenaanbod beoordeelt de commissie als ruim voldoende.
TROMP is in Nederland het enige festival op het gebied van slagwerk. Alhoewel slagwerk in zijn algemeenheid ook op andere podia en festivals wordt gepresenteerd, onderscheidt TROMP zich door de slagwerker als soloartiest centraal te stellen. Daarbij richt de organisatie zich niet alleen op klassiek slagwerk, maar presenteert ze ook hedendaags slagwerk, al of niet in combinatie met andere podiumkunsten.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de spreiding als ruim voldoende.
Het festival vindt plaats in Eindhoven. De commissie vindt dat het hiermee een redelijke bijdrage levert aan de spreiding. Tegelijkertijd merkt de commissie op dat in Eindhoven, anders dan in sommige andere regio’s in Nederland, vergelijkbaar aanbod niet geheel ontbreekt. In Eindhoven en omgeving vinden ook andere festivals plaats en de stad kent een goede culturele infrastructuur op het gebied van de podiumkunsten.
Aanwezigheid financiële bijdrage provincie of gemeente
De financiële bijdrage van de provincie of gemeente is zeer goed.
In de afgelopen periode heeft TROMP per editie ruim 110.000 euro ontvangen van de gemeente en circa 30.000 euro van de provincie. Naar verwachting zullen zowel de gemeente als de provincie de komende periode vergelijkbare bedragen verstrekken. Daarmee is sprake van een stevige lokale bijdrage.
Bijdrage (co)productie
De commissie adviseert een bijdrage (co)productie toe te kennen.
TROMP wil een nieuw programmaonderdeel toevoegen aan het festival, waarbij laureaten niet alleen worden ingezet als uitvoerend muzikant, maar ook als medebedenker en producent van een concertprogramma. In dit leertraject krijgen prijswinnaars de gelegenheid via de contacten van TROMP en het Muziekgebouw Eindhoven aansluiting te zoeken met de internationale muziekwereld en verbindingen te leggen in samenwerkingsprojecten.
De commissie vindt dat in de aanvraag helder staat beschreven wat voor ervaring TROMP heeft met coproduceren. Ook omschrijft de aanvrager duidelijk wat de meerwaarde is van een dergelijke project voor het festival, de makers en het publiek. De commissie is positief over de concrete plannen voor de editie van 2018, waarbij de winnaar van TROMP 2014 de gelegenheid krijgt om een nieuwe invulling te geven aan het zogenaamde World Drummers-concept. In dat kader wordt een aantal aansprekende percussionisten en slagwerkers genoemd, die in samenwerking met een aantal interessante laptopartiesten het World Drummers Ensemble nieuw leven zullen inblazen. De commissie is ervan overtuigd dat de te maken (co)productie zal bijdragen aan de pluriformiteit van het podiumkunstenlandschap.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van de TROMP te honoreren.
Aangevraagd bedrag per editie
60.000
Geadviseerd bedrag per editie
bedrag per editie
50.000
Bijdrage (co)productie
10.000
Totaal per editie
60.000
Toegekend bedrag per editie
60.000
Aangevraagd bedrag per editie
60.000
bedrag per editie
50.000
Bijdrage (co)productie
10.000
Totaal per editie
60.000
Toegekend bedrag per editie
60.000