Tweetakt
Inleiding
Stichting Storm organiseert Tweetakt. Tweetakt is een multidisciplinair jeugdkunstenfestival voor alle leeftijden, dat jaarlijks plaatsvindt in de stad Utrecht. Het festival presenteert een breed spectrum van kunstervaringen, met naast podiumkunsten ook beeldende kunst, installaties, shortfilm en artistieke games. De artistieke en zakelijke leiding is in handen van Petra Blok.
Het festival is opgezet vanuit de overtuiging dat kunst voor de jeugd opwindend, verrassend, verrijkend en vervullend kan zijn. Tweetakt wil belangwekkende en vernieuwende ontwikkelingen op het gebied van de jeugd(podium)kunst tonen en ondersteunen en een breed publiek betrekken bij de jeugd(podium)kunst. Tweetakt is van mening dat (podium)kunst een belangrijke functie heeft voor de verbeeldingskracht van kinderen, hun verbintenis met de wereld om hen heen en de vorming van hun identiteit en persoonlijkheid. Tweetakt spant zich in om kinderen van alle leeftijden aan te spreken. De aanvrager hanteert daarbij het uitgangspunt dat de getoonde (podium)kunst zeggingskracht moet hebben voor een jong publiek en geen uitgebreide toelichting behoeft. Ook de educatieve programma’s van Tweetakt zijn ervaringsgericht. Daarnaast participeert de aanvrager in talentontwikkeling door jonge, talentvolle makers en kunstenaars te programmeren, produceren en ondersteunen. Ook wil het festival (podium)kunstenaars verleiden werk voor een jonge doelgroep te maken. Verder beoogt het festival de uitwisseling van kennis en ervaring te vergroten, door middel van debatten en ontmoetingen tussen kunstenaars, afnemers en critici. Tweetakt ontvangt jaarlijks een grote groep buitenlandse programmeurs, die een speciaal programma met producties van nieuwe en gevestigde makers krijgen aangeboden. Dit vergroot de internationale afzetmogelijkheden van het Nederlandse en Vlaamse aanbod.
De komende periode wil Tweetakt samenwerken en coproduceren met een aantal nieuwe partners op het gebied van theater en dans en op het gebied van games, installaties en spellen. Verder gaat het festival theater- en dansproducties presenteren op Fort Ruigenhoek en wordt het beeldendekunstprogramma volledig in Tweetakt geïntegreerd. De organisatie wil daarnaast de mogelijkheid onderzoeken om in samenwerking met EKKO, RASA en Podium Hoge Woerd (educatie/muziek)voorstellingen te presenteren en in samenwerking met andere producerende instellingen het Coöperatieve Theatertalent Utrecht U.A. van de grond tillen. Voorts wil ze in samenwerking met Stadsschouwburg Utrecht schoolvoorstellingen programmeren, de educatieve projecten met professionele kunstenaars uitbreiden naar muziektheater en cabaret en meer projecten over de multiculturele samenleving opzetten. Om de aansluiting bij de jaarlijkse jeugdtheaterprijzen te verstevigen wil Tweetakt vanaf 2016, in samenwerking met de VSCD-jury voor de Gouden en Zilveren Krekels, een speciaal inhoudelijk programmagedeelte rondom een thema opzetten, waarin genomineerde voorstellingen van reguliere gezelschappen een plek kunnen krijgen.
Stichting Storm vraagt voor de periode 2017-2020 een subsidie aan in de categorie ‘groot festival’. Het gevraagde subsidiebedrag is 250.000 euro. Daarnaast vraagt de stichting een bijdrage (co)productie van 50.000 euro aan. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 300.000 euro per jaar/editie.
Historie
Stichting Storm ontvangt in de periode 2013-2016 een structurele subsidie van het Fonds Podiumkunsten in het kader van de Regeling meerjarige activiteitensubsidie 2013-2016.
Het Fonds volgt de festivals die het meerjarig subsidieert door adviseurs de festivals te laten bezoeken. In de periode 2013-2016 hebben adviseurs van het Fonds de verschillende festivaledities van Tweetakt bezocht.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed.
Tweetakt is een van de weinige festivals in Nederland die zich in de volle breedte richten op de presentatie van (podium)kunsten aan de jeugd. Het festival staat volgens de commissie onder leiding van een vakkundig artistiek team, dat vanuit een heldere visie jaarlijks een aansprekend en kwalitatief sterk programma op het gebied van (podium)kunsten samenstelt. De programmering is zeer omvangrijk en omvat meerdere disciplines, die in goede samenhang met elkaar worden gepresenteerd. De commissie is positief over het getoonde brede spectrum van actuele ontwikkelingen op het gebied van (podium)kunst voor de jeugd. Dat geldt ook voor de ruimte die het festival biedt aan zowel gerenommeerde makers als jonge talenten om zich aan het publiek te presenteren. Zij is ook te spreken over de kwaliteit van de uitvoeringen; de voorstellingen tonen een groot vakmanschap en de samenstelling van het programma is oorspronkelijk en veelzijdig. Het festival hanteert volgens de commissie duidelijke uitgangspunten bij de presentatie van cultuur aan kinderen en jongeren. De doelgroepen serieus nemen en aansluiten bij hun verschillende leefwerelden, zonder daarbij concessies te doen aan de artistieke kwaliteit van de voorstellingen, is volgens haar een goed onderbouwde leidraad. De commissie vindt dat het festival zeggingskracht heeft, zonder in te grijpen in de artistieke boodschap.
De commissie is ook positief over de plannen voor de komende periode. Daaruit blijkt volgens haar dat Tweetakt onverminderd bovenop de actuele ontwikkelingen in de podiumkunsten voor de jeugd zit. De genoemde namen van makers en gezelschappen waaraan het festival zich in de komende jaren verbindt en voorstellingen van zal presenteren, bieden de commissie vertrouwen in de artistieke kwaliteit van het aanbod in de komende jaren. De intentie om meer maatschappelijke verbinding te maken via actuele thema’s die (ook) kinderen en jongeren aangaan, zal de zeggingskracht van het festival vergroten. Hierbij merkt de commissie wel op dat een verdere uitwerking van deze ambitie noodzakelijk is om werkelijk van maatschappelijke betekenis te zijn. Ook in de concrete uitwerking hiervan geeft de aanvrager slechts enkele doorkijkjes. Daarnaast vindt de commissie dat een aantal aspecten in de aanvraag te beperkt zijn uitgewerkt, zoals de ambities op het gebied van jeugddans en de keuzes die de organisatie maakt binnen de muziekprogrammering van het festival. De commissie verwacht op basis van de gerealiseerde programmering echter dat Tweetakt ook in deze disciplines en genres binnen de podiumkunsten voor de jeugd de komende jaren een aansprekend aanbod zal weten te programmeren.
Tot slot vindt de commissie de integratie van alle activiteiten op Fort Ruigenhoek met Tweetakt in het algemeen vanaf 2016 een goede ontwikkeling. Het draagt volgens haar bij aan de originaliteit van het festival en het kan van toegevoegde waarde zijn voor de beleving en de ontwikkeling van zowel de podiumkunsten als de beeldende kunst voor de jeugd. Wel constateert de commissie dat dit voor een behoorlijke verlenging van de duur van het festival zorgt. Ook lijkt van een werkelijke integratie vooralsnog slechts beperkt sprake. Volgens de commissie is er nog een duidelijke waterscheiding tussen de presentatie van podiumkunsten in de binnenstad en op Fort Ruigenhoek, waar overwegend beeldende kunst en installaties worden getoond. In het plan mist de commissie een stappenplan, waarmee de aanvrager in de komende jaren de twee onderdelen inhoudelijk meer met elkaar zal verenigen.
Bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als goed.
Jaarlijks presenteert het festival inspirerende nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de (podium)kunst voor de jeugd. Zo programmeert het uit het buitenland, met name België, voorstellingen die op een vernieuwende manier jongeren betrekken bij de voorstellingen. Van gevestigde Nederlandse gezelschappen worden voorstellingen geprogrammeerd die inhoudelijk en artistiek van bijzondere kwaliteit zijn. Ook interessant is dat het festival gevestigde (podium)kunstenaars verleidt om werk voor een jonge doelgroep te maken. Tweetakt is volgens de commissie, niet in de laatste plaats vanwege die uitgebreide presentatie van de stand van zaken, een belangrijke ontmoetingsplek voor vakgenoten en trekt jaarlijks veel programmeurs uit binnen- en buitenland. Naast de mogelijkheid om voorstellingen bij te wonen, biedt het festival via debatten en speeddates tussen programmeurs en kunstenaars ruimte om kennis en ervaring over de ontwikkelingen van de podiumkunsten voor de jeugd uit te wisselen.
Op het gebied van talentontwikkeling biedt Tweetakt jonge, talentvolle makers niet alleen een podium om zich te presenteren, maar krijgen zij volgens het plan ook de gelegenheid en ruimte om te experimenteren met nieuwe podiumkunst- en presentatievormen. Ook onderhoudt het festival goede contacten met de verschillende kunstopleidingen en zet het in samenwerking met studenten van deze opleidingen projecten op. De commissie vindt dat Tweetakt zijn rol op het gebied van talentontwikkeling hiermee serieus oppakt. In de plannen voor de komende periode maakt Tweetakt volgens de commissie echter onvoldoende expliciet duidelijk hoe jonge makers kunnen doorstromen naar de (jeugd)theatergezelschappen en welke rol het festival daarbij speelt. Vooralsnog wordt ook niet duidelijk welke aanvullende functie de Coöperatieve Theatertalent Utrecht U.A., waarin Tweetakt participeert, zal hebben op het gebied van talentontwikkeling.
Een meer algemene bijdrage van Tweetakt op het vlak van de ontwikkeling van de podiumkunsten ziet de commissie in het neerzetten van podiumkunsten voor de jeugd in alle vormen als volwaardige disciplines. Het festival slecht volgens haar harde grenzen, doet niet aan hokjesdenken, kent een breed en open karakter en draagt daarmee overtuigend bij aan de ontwikkeling van het podiumkunstenlandschap.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.
De financiële positie van het festival is stabiel. Verder constateert de commissie dat het festival in de afgelopen periode duurzame investeringen heeft gedaan in de horeca, sponsoring en infrastructuur, vooral om de eigen inkomsten te vergroten. Naar verwachting zal de aanvrager in de komende periode voldoen aan de eigeninkomstennorm van vijftig procent. Voor de komende periode kent het festival meer dagen en rekent het op meer betalende bezoekers en daarom ook op meer recettes. Ook verwacht de aanvrager meer inkomsten uit samenwerking. Ondanks de goede inspanningen blijven de recettes in verhouding tot andere festivals laag. Weliswaar onderkent de commissie dat de verdiencapaciteit in de jeugdpodiumkunsten beperkt is, maar de gemiddelde opbrengst per (betalende) bezoeker vindt zij laag. Ook houdt de toename van de horeca-inkomsten geen gelijke tred met de verwachte toename van het aantal bezoekers. Daarnaast constateert de commissie dat in het plan een verklaring ontbreekt waarom de kosten voor marketing hoger zijn dan de recettes. Dat vindt zij in het algemeen namelijk een onwenselijke verhouding.
De commissie vindt de ontwikkeling van de begroting in balans met de gepresenteerde plannen. Het festival wordt groter, zowel in dagen als in het aantal activiteiten. Om de druk op de organisatie te verlichten, vraagt de organisatie een extra bijdrage aan bij de gemeente Utrecht. De commissie vindt het positief dat het festival in de afgelopen jaren een reserve heeft opgebouwd om tegenvallers te kunnen opvangen. Dat geldt ook voor de risicoanalyse, die voorafgaand aan elke editie een vertaling krijgt in de begroting. Ook zet de aanvrager sponsorbijdragen pas in als er definitieve afspraken zijn gemaakt. De bedrijfsvoering wordt geborgd, onder andere door de processen, planningen en taakomschrijvingen vast te leggen binnen de organisatie en door een archief bij te houden. Ook het aangaan van partnerships voor coproducties is volgens de commissie een goede manier om financiële risico’s te delen.
Tweetakt is volgens de commissie stevig ingebed in Utrecht en zij is positief over de samenwerking met het lokale onderwijs op het gebied van educatie. Daarnaast onderhoudt het festival vele inhoudelijke samenwerkingsverbanden met relevante partners, zowel nationaal als internationaal. In de aanvraag beschrijft de organisatie ook duidelijk hoe Tweetakt zichzelf positioneert in het nationale festivallandschap.
Enkele kritische kanttekeningen plaatst de commissie bij de publieksbenadering van het festival. Zo worden er naar haar mening erg veel doelgroepen in het plan beschreven. De commissie vindt dat het festival wel over de juiste marketinginstrumenten beschikt, maar dat een goed uitgewerkte strategie per doelgroep ontbreekt. Op grond daarvan zet de commissie een vraagteken bij de voorgenomen publieksgroei van het podiumkunstenfestival in de komende periode met ruim 7.000 bezoekers. De commissie is wel positief over de publiekswerving via de scholen. Daarnaast kunnen het onlangs geïntroduceerde CRM-systeem en de jaarlijkse publieksonderzoeken een belangrijke rol spelen bij de ambitie van het festival om herhaalbezoek te stimuleren.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de pluriformiteit als zeer goed.
Het festival programmeert een multidisciplinair podiumkunstenaanbod voor de jeugd. Op de reguliere podia en festivals wordt veelvuldig jeugdtheater geprogrammeerd. Voor wat betreft een internationaal aanbod van jeugdtheater en -dans is dat volgens haar minder het geval. In de overige disciplines en mengvormen van podiumkunsten en beeldende kunst noemt de commissie het aanbod van Tweetakt uniek en onderscheidend ten opzichte van het overige jeugdaanbod op podia en festivals in Nederland. Op grond daarvan levert de aanvrager volgens de commissie een zeer belangrijke bijdrage aan de pluriformiteit van het podiumkunstenlandschap.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de geografische spreiding als neutraal.
Het festival vindt plaats in Utrecht. In Utrecht is een ruim aanbod aan podiumkunsten aanwezig, zowel gepresenteerd op podia als op festivals. Hierdoor levert Tweetakt geen bijzondere bijdrage aan de geografische spreiding.
Aanwezigheid financiële bijdrage provincie of gemeente
De financiële bijdrage van de provincie of gemeente is zeer goed.
Tweetakt heeft in de afgelopen periode jaarlijks een bijdrage van ruim 196.000 euro ontvangen van de gemeente Utrecht en vraagt voor de periode 2017-2020 een bedrag van 250.000 euro aan. Van de provincie ontving Tweetakt de afgelopen periode ruim 130.000 euro per jaar. Voor 2017-2020 vraagt het festival een vergelijkbaar bedrag aan. Hiermee is er sprake van een stevige lokale en regionale bijdrage.
Bijdrage (co)productie
De commissie adviseert een bijdrage (co)productie toe te kennen.
Tweetakt vraagt een bijdrage (co)productie aan om jaarlijks met een aantal talentvolle, jonge makers speciaal voor het festival een jeugdproductie te maken. Het streven is om deze jonge talenten meer dan één keer voor een productie te vragen, zodat ze hun ervaring op en met Tweetakt ook bij een volgende productie kunnen gebruiken. De commissie vindt dat in de aanvraag helder staat beschreven welke ervaring het festival met coproduceren heeft. Ook motiveert Tweetakt overtuigend waarom het langere samenwerkingsverbanden wil aangaan met makers. De plannen voor de editie van 2017 zijn redelijk concreet uitgewerkt en de commissie is met name positief over de intentie om op het gebied van jeugddans en jeugdmuziektheater (eigen) producties te ontwikkelen. Verder is de commissie ook positief over de plannen van Tweetakt om de komende periode structureel te gaan coproduceren met een aantal Vlaamse instellingen, zoals HETPALEIS, de Kopergietery en fABULEUS. Zij vindt dat deze Vlaamse instellingen kinderen op een bijzondere manier als speler en medemaker betrekken bij artistiek hoogwaardig theater. De commissie is positief over het feit dat Nederlandse kinderen via deze coproducties daar ook ervaring mee kunnen opdoen.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van Tweetakt te honoreren.
Aangevraagd bedrag per editie
300.000
Geadviseerd bedrag per editie
bedrag per editie
250.000
Bijdrage (co)productie
50.000
Totaal per editie
300.000
Toegekend bedrag per editie
300.000
Aangevraagd bedrag per editie
300.000
bedrag per editie
250.000
Bijdrage (co)productie
50.000
Totaal per editie
300.000
Toegekend bedrag per editie
300.000