Stichting Tegentijd (United Cowboys) is een live-art-gezelschap dat wordt geleid door Maarten van der Put en Pauline Roelants. Het in Eindhoven gevestigde gezelschap werkt vanuit de dans aan cross-overs met performance en beeldcultuur. In het werk van United Cowboys wordt de fysieke uitdrukkingskracht en zintuiglijkheid van de dans en van performance als artistiek uitgangspunt genomen om van daaruit te reflecteren op het hier en nu. Daarbij wordt volgens de aanvrager afstand genomen van verhaallijnen en anekdotiek om ruimte te kunnen bieden aan associatief en fysiek werk met een sterk beeldend karakter. Maarten van der Put en Pauline Roelants creëren beiden voorstellingen voor United Cowboys, waarbij de signatuur van de werken per maker verschilt. Van der Put vertrekt vanuit concept en beeld om daarin de individuele dansers tot in de kern te definiëren. In het werk van Roelants zijn dynamiek en interactie leidraad voor meer theatrale werken.

Door het wegvallen van de provinciale structurele subsidie heeft United Cowboys een verandering doorgemaakt. Onder het motto ‘wenteling door bundeling van kracht’ heeft het gezelschap de afgelopen twee jaar een transitie ingezet van producerend gezelschap louter gericht op het maken van voorstellingen, naar een flexibele, dynamische en hybride organisatie die produceert, cureert en uitwisselingen tussen kunstenaars onderling en met hun publiek arrangeert. In de periode 2017-2020 wil United Cowboys werken in continuïteit en groei realiseren door middel van twee trajecten. In het eerste traject creëert het gezelschap performatief werk, te presenteren in theaters, op festivals, in musea en op locatie. In ‘Seasoning’, het tweede traject, wordt het artistieke huis doorontwikkeld naar een interdisciplinair platform voor onderzoek, productie, presentatie en reflectie.

Vanwege het interdisciplinaire karakter van de activiteiten van United Cowboys en de diversiteit aan speellocaties bereikt het gezelschap naar eigen zeggen een breed publiek. De focus voor de periode 2017-2020 ligt op het vasthouden van deze brede publiekgroep door meer betrokkenheid te creëren. Voor de verdere positionering werkt United Cowboys samen met DansBrabant, Parktheater Eindhoven en PLAN talentontwikkeling Brabant. Daarnaast wordt er met diverse internationale partners gecoproduceerd waaronder 687performance Keulen, Koma08 Boedapest en Grec Festival Barcelona. De komende jaren investeert United Cowboys in de organisatie, waarbij het zoekt naar een balans tussen ervaren personeel en een jong aanvullend team.

Voor het traject ‘Seasoning’ wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd. Jaarlijks worden tijdens vier edities zes tot tien kunstenaars uitgenodigd die onder begeleiding van het artistieke team van United Cowboys onderzoek doen en nieuw werk creëren.

In de periode 2017-2020 speelt United Cowboys 34 voorstellingen. Het gevraagde subsidiebedrag is 117.500 euro. Daarnaast wordt een bijdrage talentontwikkeling aangevraagd van 17.500 euro. Het totaal gevraagde subsidiebedrag komt daarmee op 135.000 euro.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als voldoende.

Zij kent United Cowboys als een eigenzinnig gezelschap, dat dans verbindt met andere disciplines als muziek, tekst, video en beeldende kunst. De commissie is van mening dat het gezelschap een eigen artistieke signatuur heeft weten te ontwikkelen, die zich kenmerkt door een intrigerende, poëtische beeldtaal. Het bewegingsmateriaal in zowel de duetten als in het performancewerk noemt de commissie visueel aansprekend en getuigen van een heldere choreografische visie. Het vakmanschap van United Cowboys komt volgens de commissie tot uitdrukking in de uitvoeringskwaliteit van de producties. Zo werkt het gezelschap met krachtige dansers die opvallen door hun expressiviteit en eigenheid. Wel plaatst de commissie een kanttekening bij de ontwikkeling die het werk de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. De commissie is van mening dat de voorstellingsconcepten en de vertaling ervan naar een theatrale beeldtaal zich enigszins lijken te herhalen, waardoor het werk aan oorspronkelijkheid inboet.

Hoewel de commissie het werk van United Cowboys op zich bijzonder vindt, bieden de plannen voor de periode 2017-2020 haar weinig houvast om vertrouwen te hebben in de totstandkoming van aansprekende producties. In algemene zin vindt de commissie de beoogde artistieke koers op een onsamenhangende wijze beschreven. Zij merkt op dat er in de aanvraag opvallend veel stellingen en aannames worden geponeerd die nauwelijks worden uitgelegd en beargumenteerd. Zo zouden de voorgenomen activiteiten volgens United Cowboys moeten leiden tot “versterking van de positie van de kunst in de maatschappij” en wordt het werk “altijd in een brede context geplaatst”. Op welke manier het gezelschap deze ideeën wenst te realiseren, komt volgens de commissie onvoldoende over het voetlicht.

De activiteiten die United Cowboys in de periode 2017-2020 wil realiseren zijn verdeeld over twee trajecten. De commissie stelt vast dat het eerste traject alleen in hoofdlijnen is beschreven. Hoewel zij van mening is dat de eigenzinnige signatuur van United Cowboys in de voorgenomen activiteiten zichtbaar wordt en de te ontwikkelen voorstellingen uitgaan van de typerende hallucinerende danstaal van het gezelschap, is zij van mening dat er nog weinig invulling wordt gegeven aan concrete voorstellingsconcepten en de vertaling ervan naar choreografisch materiaal. Daarnaast wordt het de commissie niet duidelijk hoe het eerste traject zich verhoudt tot ‘Seasoning’, het tweede traject. Omdat er geen beeldmateriaal is meegestuurd van eerdere edities van ‘Seasoning’ en er nog geen namen van makers worden genoemd die een bijdrage aan het project zullen leveren, krijgt de commissie ook hier geen zicht op de artistieke uitwerking van het traject. Ondanks het feit dat er inmiddels acht edities van ‘Seasoning’ hebben plaatsgevonden, merkt de commissie op dat er in het plan niet wordt gereflecteerd op de eerdere edities en er geen link wordt gelegd naar de toekomstige vormgeving van het project. Zij krijgt om die reden nog weinig zicht op de oorspronkelijkheid van de voorstellingsconcepten en de zeggingskracht van de theatrale uitwerking. Daarnaast constateert de commissie dat ‘Seasoning’ gaat over het gezamenlijk ontwikkelen van nieuwe performances die landelijk en internationaal afzet krijgen. Hoewel zij dit een mooi uitgangspunt vindt, merkt zij op dat in vorige edities vooral bestaande werken zijn geprogrammeerd. Wat de artistieke rol van United Cowboys was binnen het creatieproces van eerdere edities en zal worden in toekomstige edities van ‘Seasoning’, wordt volgens de commissie in het plan onvoldoende toegelicht.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als zwak.

Zij constateert dat United Cowboys er in de afgelopen jaren niet in is geslaagd om voldoende reserves op te bouwen, waardoor het aan een stevige en stabiele financiële basis ontbreekt.

De commissie stelt dat de plannen een forse stijging van de eigen inkomsten laten zien en dat er tegelijkertijd een sterk dalende lijn in de begrote eigeninkomstenquote (EIQ) waarneembaar is. Dit hangt samen met het feit dat United Cowboys een structurele bijdrage van het Fonds Podiumkunsten en van de provincie heeft gevraagd; dat heeft consequenties voor de verhouding van de inkomstenstructuur. Doordat de aanvrager in de plannen uitgaat van een forse bijdrage van de provincie, merkt de commissie op dat de subsidie uit publieke middelen hoog is en dat het gezelschap daarnaast een weinig ondernemende houding laat zien met betrekking tot de ontwikkeling van de publieksinkomsten. Zo mist de commissie in het plan een stevige onderbouwing voor de beoogde verdubbeling van de eigen inkomsten. Zij merkt op dat United Cowboys streeft naar een forse groei van de publieksinkomsten door meer voorstellingen in Nederland en het buitenland te gaan spelen, maar is niet overtuigd van de haalbaarheid van die inkomsten.

United Cowboys is goed ingebed in de zuidelijke regio en in Eindhoven in het bijzonder, maar heeft de afgelopen jaren niet gespeeld buiten de regio Zuid. Zij mist in het plan dan ook een overtuigende onderbouwing voor de manier waarop de “geborgde lokale en provinciale afzet” door United Cowboys naar een meer landelijke afzet zal worden vergroot. Ook maakt de aanvrager niet duidelijk waarom het aanneemt dat er landelijk voldoende publieke belangstelling zal zijn voor de producties. Hierdoor heeft de commissie er onvoldoende vertrouwen in dat United Cowboys de beoogde publieksinkomsten daadwerkelijk zal realiseren.

Hoewel de commissie positief is over de samenwerkingen die United Cowboys met diverse nationale en internationale partners wil aangaan, is zij kritisch over de nog summiere uitwerking van de manier waarop de samenwerking tussen United Cowboys en onder andere Parktheater Eindhoven en DansBrabant concreet zal worden vormgegeven. De commissie is positief over het voornemen van United Cowboys om met de verscheidenheid van het werk verschillende publieksgroepen te bereiken en samen te brengen. Het plan getuigt volgens haar echter van een weinig geloofwaardige visie op het bereiken van deze (nieuwe) publieksgroepen. Zo stelt het gezelschap dat het publiek de voorstellingen over zich heen moet laten komen en dat het werk daarom toegankelijk is voor een breed publiek. Deze brede doelgroep vindt de commissie nog weinig specifiek beschreven. Hoewel United Cowboys een goed besef heeft van zijn positie binnen de culturele infrastructuur van de provincie Noord-Brabant en de stad Eindhoven, mist zij een beschrijving van de manier waarop het gezelschap zich in zowel artistiek als zakelijk opzicht wil positioneren. Volgens de commissie weet United Cowboys onvoldoende duidelijk te maken wat hen onderscheidt van andere gezelschappen die zich richten op performancekunst en wordt niet duidelijk hoe het gezelschap zich, in het verlengde daarvan, wil verhouden tot het Nederlandse danslandschap. De marketingplannen vindt de commissie tot slot nog standaard en weinig creatief uitgewerkt. Zij acht de beschreven marketingaanpak onvoldoende overtuigend in relatie tot de ambities van United Cowboys om zijn publieksbereik te vergroten.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.

De voorstellingen van dansgezelschap United Cowboys deelt de commissie in binnen het genre hedendaagse/moderne/conceptuele dans dat in Nederland ruim vertegenwoordigd is. Zij kent United Cowboys als een gezelschap dat dans verbindt met andere disciplines als muziek, tekst, video en beeldende kunst. Deze presentatievorm is niet veelvoorkomend in Nederlands. Op grond hiervan oordeelt de commissie dat United Cowboys een aanzienlijke bijdrage levert aan de pluriformiteit van het danslandschap, maar hierin niet uniek is, aangezien ook andere makers voorstellingen produceren binnen dit genre.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.

United Cowboys is gevestigd in Eindhoven en voert daar met zeer grote regelmaat activiteiten uit. De commissie stelt vast dat het podiumkunstenaanbod in Eindhoven en omgeving in vergelijking met de grote steden in de Randstad minder groot is. Tegelijkertijd merkt zij op dat in Eindhoven, anders dan in bepaalde andere regio’s, vergelijkbaar aanbod geheel ontbreekt.

Verder constateert de commissie dat United Cowboys in de periode 2013-2015 in Nederland geen voorstellingen heeft gespeeld buiten de regio Zuid. In de komende periode stelt de commissie vast dat United Cowboys een substantieel aantal voorstellingen wil spelen in de overige regio’s en in de grote steden. Gezien het feit United Cowboys nog weinig landelijke bekendheid heeft, noemt de commissie de voorgenomen spreiding nog weinig realistisch. Om die reden vindt zij dat United Cowboys een redelijke bijdrage levert aan de spreiding.