Stichting Via Berlin typeert zichzelf als een landelijk opererend gezelschap dat een volstrekt eigen vorm van muziektheater maakt, waarbij de interdisciplinariteit ver wordt doorgevoerd. Artistiek leiders zijn schrijver-acteur Dagmar Slagmolen en violiste-actrice Rosa Arnold. Daarnaast behoren regisseur Ria Marks, muzikaal dramaturg Sytze Pruiksma en vormgevers Dieuweke van Reij en Michiel Voet tot de artistieke kern. De makers willen grote universele thema's aansnijden en deze presenteren als persoonlijke, herkenbare verhalen. De paradox van de mens die systemen creëert die ons tegelijkertijd vernietigen staat daarbij vaak centraal. Klassieke muziek uitgevoerd door klassiek opgeleide musici vormt veelal de basis voor het muzikale concept; daarnaast wordt er met hedendaagse muziek gewerkt. Vanaf de oprichting in 2008 heeft het gezelschap naar eigen zeggen een groot en divers publiek aan zich weten te binden, van jong tot oud, van ervaren kijkers tot bezoekers die nog onbekend zijn met klassieke muziek. De komende jaren wil Via Berlin de eigen signatuur verder ontwikkelen, onder meer door zich nog meer te verdiepen in de gekozen thema's en het aanscherpen van de eigen werkwijze. Het zelf selecteren en monteren van nieuwe of bestaande tekst- en muziekfragmenten is een wezenlijk onderdeel van deze werkwijze. Ook samenwerkingsverbanden met componisten, toneelauteurs en andere gezelschappen dragen bij aan de artistieke ontwikkeling. Daarnaast streeft het gezelschap ernaar om een breder publiek te bereiken. Hierbij speelt randprogrammering in de vorm van inleidingen en nagesprekken een belangrijke rol. Voor de komende periode staan zeven nieuwe producties gepland en één reprise. Alle voorstellingen betreffen coproducties, met onder meer het Ragazze Quartet, het Berlage Saxophone Quartet, Cello8ctet Amsterdam, Silbersee en Bambie. Vier voorstellingen worden uitgebracht onder het thema 'Addicts and Maniacs'. Deze gaan over de westerse mens die zichzelf klem zet door middel van verslavende driften als sekslust, drankzucht en bezitsdrang.

In de periode 2017-2020 speelt Via Berlin 64 voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 215.000 euro.

De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als goed.

De commissie is van mening dat Via Berlin er de afgelopen periode goed in is geslaagd om een eigen signatuur te ontwikkelen. De thema’s die de makers aansnijden noemt de commissie actueel en relevant en de commissie proeft een grote persoonlijke betrokkenheid bij de gekozen onderwerpen. Het werk getuigt van oorspronkelijkheid en de commissie noemt het produceren van een serie voorstellingen rond één thema, zoals het drieluik rond oorlog, een sterk inhoudelijk uitgangspunt. Aan de producties gaat telkens gedegen onderzoek vooraf en de thematiek vindt tevens zijn beslag in een uitgebreide randprogrammering, waarbij het publiek een actieve rol krijgt toebedeeld. In de voorstellingen worden muziek, tekst en beeld naar het oordeel van de commissie vaak op een overtuigende wijze geïntegreerd. In een enkel geval acht zij de muziektheatrale vertaling van de uitgangspunten minder geslaagd en gaat de complexe aanpak met de ver doorgevoerde integratie van de verschillende disciplines ten koste van de zeggingskracht of de spanningsboog van de producties. Met regisseur Ria Marks, muzikaal dramaturg Sytze Pruiksma en vormgevers Dieuweke van Reij en Michiel Voet heeft Via Berlin goede artistieke medewerkers aan zich weten te binden. Daarnaast is er sprake van een hoge uitvoeringskwaliteit, waarbij de commissie met name het muzikale vakmanschap overtuigend noemt. De commissie plaatst echter een kanttekening bij het acteerwerk dat zij soms van wisselende kwaliteit vindt.

De commissie stelt vast dat de plannen voor de komende periode op overtuigende wijze voortbouwen op het beleid van de afgelopen jaren. Uit de beschrijving van de nieuwe producties spreekt een groot maatschappelijk engagement en in de voorstellingen staan opnieuw belangwekkende thema's centraal. De makers gaan uitgebreid in op de gehanteerde werkwijze, waarbij zij ook reflecteren op eerder gemaakte projecten en de wijze waarop zij op grond van de verworven inzichten hun werk willen aanscherpen. Ook in muzikaal opzicht zijn de plannen uitvoerig. De commissie vindt de beoogde hedendaagse componisten interessant en zij is overtuigd van hun vakmanschap. De gekozen klassieke muziek vindt zij echter niet in alle gevallen aansluiten op de thematiek van de voorstellingen. Het vormgevingsaspect komt het minst uit de verf in de plannen, maar de commissie heeft veel vertrouwen in de betrokken vormgevers. Met Bambie en verschillende choreografen als samenwerkingspartners lijkt Via Berlin ook stevig te willen inzetten op de bewegingscomponent in de voorstellingen. Over de hele linie noemt de commissie de keuze voor de beoogde artistieke partners weloverwogen. De geëngageerde regisseurs en componisten hebben bovendien allemaal een goede staat van dienst in het muziektheater. Ten slotte draagt het idee om een reeks voorstellingen rond een bepaald thema te produceren volgens de commissie bij aan een overtuigende langetermijnvisie. Al met al vindt zij de plannen van het gezelschap getuigen van een stevige artistieke ambitie. De projecten zijn op enkele punten na goed onderbouwd en ook de samenwerkingspartners geven reden tot vertrouwen.

De commissie beoordeelt het ondernemerschap als goed.

Via Berlin is begonnen als “nieuwkomer” in het ontwikkelingstraject voor jong talent van stichting Orkater. De commissie is positief over de wijze waarop het gezelschap zich vervolgens heeft weten te ontwikkelen tot een zelfstandig opererend gezelschap. In dit kader noemt zij het aantrekken van een ervaren zakelijke leider een goede stap, evenals de samenwerking met instellingen als Orkater en Theaterzaken Via Rudolphi. De commissie constateert dat Via Berlin in de afgelopen jaren voornamelijk met behulp van projectsubsidies heeft geproduceerd en er op grond daarvan nog niet in geslaagd is om een solide financiële basis op te bouwen. Niettemin stelt zij vast dat het gezelschap veelal een hoog percentage eigen inkomsten heeft weten te genereren. Mede om die reden heeft zij vertrouwen in de financiële onderbouwing van de voorgelegde artistieke plannen. Zij is bovendien van mening dat de plannen op het gebied van de bedrijfsvoering en het ondernemerschap weloverwogen overkomen.

De plannen voor de periode 2017-2020 noemt de commissie ambitieus, maar gezien de consistente wijze van produceren de afgelopen jaren acht de commissie de geschetste ontwikkeling wel aannemelijk. Zo vertoont de geraamde stijging van de activiteitenlasten volgens de commissie een realistische samenhang met de groei van het aantal activiteiten en de ontwikkeling op het gebied van personele bezetting. Tevens is er sprake van een goede risicospreiding in het dekkingsplan, waarbij gerekend wordt op inkomsten uit overheidsgelden, op publieksinkomsten en met name op bijdragen van coproducenten. Door samenwerkingen te zoeken met andere instellingen vergroot het gezelschap zijn financiële slagkracht; de geplande coproducties met het Ragazze en Cello8ctet zijn hier goede voorbeelden van. Er wordt een forse stijging van de publieksinkomsten verwacht ten opzichte van 2015, maar dit ligt in het verlengde van de geraamde verhoging van het aantal speelbeurten. Een kanttekening plaatst de commissie bij de relatief hoge afhankelijkheid van overheidsgelden en het feit dat er weinig andere private inkomstenbronnen worden aangeboord.

Via Berlin heeft naar de mening van de commissie een duidelijke positie in het veld verworven, in het theatercircuit en vooral op festivals, waar het gezelschap een achterban heeft weten op te bouwen. Het gezelschap kan bogen op goede relaties met diverse podia en festivals die ook in de komende vier jaar gecontinueerd worden, waardoor de commissie vertrouwen heeft in de afzet van de voorstellingen. Tevens kan deze samenwerking leiden tot een verdere uitbreiding van het publieksbereik. Wel vindt de commissie de doelgroepen tamelijk algemeen omschreven. Op welke wijze Via Berlin door zich te profileren met maatschappelijk geëngageerde onderwerpen meer of nieuw publiek wil bereiken, acht de commissie nog niet heel concreet beschreven. Tegelijkertijd stelt zij vast dat de thema’s van de geplande voorstellingen actueel zijn en een groot publiek kunnen aanspreken. Bovendien spreekt uit het marketingplan een doordachte aanpak van communicatiemiddelen en -kanalen, en leest de commissie enkele originele publiciteitsacties.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.

Zij rekent het werk van Via Berlin tot het kleinschalig muziektheateraanbod met klassieke en nieuw gecomponeerde muziek. Met name muziektheater op basis van klassieke muziek, maar ook hedendaags muziektheater, wordt in beperkte mate geproduceerd en gepresenteerd op de Nederlandse podia en festivals. De voorstellingen worden verder gekenmerkt door een hoge mate van interdisciplinariteit en een samensmelten van klassieke en nieuw gecomponeerde muziek, maar dit maakt de producties volgens de commissie niet uniek. De commissie oordeelt dat het werk van Via Berlin een aanzienlijke bijdrage levert aan de pluriformiteit.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.

Via Berlin is gevestigd in Amsterdam, waar het podiumkunstenaanbod zeer groot is. In de periode 2013-2015 heeft het gezelschap voornamelijk gespeeld in Utrecht, Rotterdam en Den Haag en in de regio’s West- en Noord. In de komende periode staat de aanvrager een vergelijkbare spreiding van de voorstellingen voor ogen, met een uitbreiding van de speelbeurten in de grote steden. Op grond van de plannen acht de commissie deze uitbreiding geloofwaardig. Daarmee levert het gezelschap een redelijke bijdrage aan de geografische spreiding.