YoungGangsters
Inleiding
YoungGangsters is een regiecollectief uit Amsterdam, bestaande uit Lotte Bos en Annechien de Vocht. De zakelijke leiding is in handen van Inge Sonderen. YoungGangsters werkt voor zijn voorstellingen samen met een kernteam van drie spelers, een vormgever en dramaturg. Het collectief wil met zijn voorstellingen de mening en de macht van de massa bevragen, in de hoop dat mensen nog autonoom kunnen zijn in het maken van keuzes. In hun producties zoeken de makers steeds naar het moment waarop de drift het overneemt van de ratio. In de afgelopen acht jaar leverde dat een eigen theatervorm op die zij betitelen als ‘vechttheater’: met livegevechten, spektakel en humor wordt het publiek verleid om over morele grenzen te gaan en zich over te geven aan het genot van de drift. YoungGangsters laat de toeschouwer het onderwerp ‘massamanipulatie’ aan den lijve ondervinden en probeert hem of haar vervolgens te verleiden tot het maken van een autonome keuze. Grote thema’s als populisme, rassenhaat en angst worden op deze manier in de voorstellingen inzichtelijk gemaakt.
De komende vier jaar wil YoungGangsters jaarlijks een grote locatieproductie maken, voorafgegaan door een voorstudie, geschikt voor zowel volwassenen als jongeren. De eerste wordt 'Heroes', waarvoor de voorstudie 'Bottoms Up' in samenwerking met onder andere De Noordelingen en GGD Groningen al is uitgevoerd. ‘Heroes’ is een educatieve voorstelling voor mannen van 55+ over de maakbaarheid van de mens. Een voorstelling die het leven viert van mannen met macht en mannen zonder baan, mannen die ouder worden in een levenslustige, sensationele en sentimentele show. Het publiek wordt geprikkeld om na te denken over leeftijd en wat ouder worden betekenen in deze tijd.
In 'Be Prepared' wordt veiligheid als een nieuwe religie benaderd. In de voorstudie wordt uitgezocht hoe een ramp geënsceneerd kan worden waar het publiek deelgenoot van kan zijn en daarbij werkelijk het gevoel van onveiligheid kan ervaren. Daarnaast wordt de marktwerking van angst verder uitgediept. Er wordt voor dit project onder andere samengewerkt met Grand Futura in Groningen, PeerGrouP, De Noorderlingen, Stichting Groninger Landschap en de NAM.
In 'Kill them All' is genocide het thema. De voorstelling is geënt op het mechanisme van het dehumaniseren en de vraag: wat is ervoor nodig om een ander mens niet meer als gelijkwaardig te zien? YoungGangsters wil de kracht van beelden en propaganda onderzoeken door een ‘veilige’ filmsetting van cowboys en indianen op te zetten waar het publiek volledig in kan opgaan. In de voorstudie wordt gezocht naar het kantelpunt waarop het publiek van goede burgers in moordmachines verandert.
Voor de productie 'YoungGangsters for President' wordt de totstandkoming van een politieke partij onder de loep genomen. YoungGangstersskills, zoals het bespelen van een grote groep en het bewerken van de massa, worden ingezet voor het oprichten van een politieke partij. In de voorstudie wordt iemand met politieke ambities geadopteerd en worden alle YoungGangstersmiddelen ingezet om deze persoon bekendheid te geven en geliefd te maken bij een groot publiek. De vraag is vervolgens of en hoe de inhoudelijk genuanceerde politieke boodschap overeind blijft wanneer een massa overtuigd moet worden.
In de periode 2017-2020 speelt YoungGangsters zestig voorstellingen per jaar. Het gevraagde subsidiebedrag is 225.000 euro.
Historie
YoungGangsters ontvangt in de periode 2013-2016 geen structurele subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of het Fonds Podiumkunsten.
Er is door YoungGangsters beeld- en/of geluidsmateriaal opgestuurd van de voorstellingen 'Guess Who's Back', 'The New Rambo Generation', 'When The Shit Hits The Fan' en 'Jesus is my Homeboy'.
Artistieke kwaliteit
De commissie beoordeelt de artistieke kwaliteit als ruim voldoende.
Met zijn ‘vechttheater’ heeft YoungGangsters in de ogen van de commissie een heel eigen fysieke en beeldende theaterstijl ontwikkeld, waarin geweld het instrument is om publiek te activeren tot stellingname en de relatie tussen groep en individu op scherp te zetten. Met behulp van vormen die zijn ontleend aan uit de huidige beeldcultuur, zoals Hollywoodfilms, YouTube en Facebook, worden aansprekende voorstellingen ontwikkeld die met name een jonger publiek aanspreken. De eigen beeldtaal waarin ‘geweld’ nadrukkelijk aanwezig is, geeft het werk in de ogen van de commissie oorspronkelijkheid. Dit geweld komt veelal over het voetlicht door de overrompelende fysieke inzet van de spelers. De commissie is op dit punt positief over het vakmanschap. Op het vlak van regie vindt zij het vakmanschap nog niet overtuigend. Dit is volgens de commissie zichtbaar in een gebrek aan inhoudelijke ontwikkeling in sommige producties. Met het fysieke spel en beeld wordt daadwerkelijk iets bij het publiek teweeggebracht, maar de zeggingskracht blijft desondanks beperkt doordat de vorm niet optimaal samenvalt met de inhoud. Zo vindt de commissie dat in de productie 'Guess Who's Back' een overtuigende beleving van massamanipulatie niet wordt bereikt, doordat de inhoud voor het publiek ondersneeuwt door het beeld en spel. De zeggingskracht blijft beperkt doordat de hedendaagse beeldtaal stevig wordt ingezet om het publiek aan te spreken, maar de toeschouwer wordt er niet toe aangezet hier ook kritisch op te reflecteren.
Het artistieke kernteam dat YoungGangsters voor de komende jaren heeft gevormd, geeft de commissie op basis van de voorstellingen in de afgelopen jaren voldoende vertrouwen in het vakmanschap voor de beoogde producties. In de periode 2017-2020 blijft fysiek en beeldend theater op locatie de vorm waarmee YoungGangsters zijn verhalen vertelt. Het ‘vechttheater’ blijft de bron, maar de groep zet ook in op een doorontwikkeling van zijn theatertaal. Dat er nadrukkelijk ook gezocht zal worden naar ontwikkeling vindt de commissie een belangrijke inzet met het oog op de potentiële zeggingskracht van de producties. Een eenduidige signatuur die vertrekt vanuit vechttheater is op zichzelf interessant, maar niet bij alle inhoudelijke uitgangspunten een logische vorm.
Het idee van YoungGangsters om via de vier geplande producties zijn publiek tot autonomie op te roepen, vindt de commissie op zichzelf aantrekkelijk. De afzonderlijke plannen voor de producties ontberen echter veelal een scherpe uitwerking van de missie van de groep om de mening en macht van de massa te bevragen. Het uitgangspunt voor ‘Heroes’ vindt de commissie het minst aansprekend en lastig te plaatsen binnen de samenhang van de producties. De keuze van de setting voor een club voor mannen van 55+ maakt het naar haar mening lastig om in te zoomen op het individu. Het spel in de club (op het podium) versus het individu en de speculatie over de reactie van het publiek overtuigen niet op voorhand. De commissie is er niet van overtuigd dat dit voor het beoogde jongere publiek een aansprekende voorstelling zal worden. Verder beschrijft de groep niet overtuigend hoe het inmiddels afgeronde vooronderzoeksproject voor deze productie ingezet gaat worden in de uiteindelijke grote productie. De commissie plaatst ook kritische kanttekeningen bij ‘YoungGangsters for president’, waarvoor de groep gaat inzoomen op de macht van beelden, propaganda en media. Ook daarin lijkt naar de mening van de commissie de missie van het gezelschap scherper en oorspronkelijker uitgewerkt te kunnen worden. Het idee om in ‘Be Prepared’ een aardbeving zo realistisch mogelijk te ensceneren vindt de commissie wel een interessant vertrekpunt om te komen tot een voorstelling over de onmogelijkheid om absolute veiligheid te creëren en de economie van de angstcultuur. De ambitie om het publiek een ramp aan den lijve te laten ervaren, is prikkelend en direct gericht op de zeggingskracht die het werk moet hebben. Hierdoor heeft de commissie er vertrouwen in dat een aansprekende voorstelling zal worden gemaakt die daadwerkelijk vorm geeft aan de beoogde manipulatie van de massa.
Ondernemerschap
De commissie beoordeelt het ondernemerschap als ruim voldoende.
YoungGangsters heeft zich de afgelopen jaren succesvol in de publieke belangstelling weten te spelen op festivals. Inmiddels heeft de groep de eerste stappen gezet om naast de theater- en zomerfestivals ook via reguliere theaters locatievoorstellingen te gaan spelen. Dit circuit wil de YoungGangsters de komende jaren uitbreiden. Veelal werkt de groep in coproductie of in langjarige samenwerking. Naar de mening van de commissie getuigt dit van een doordachte bedrijfsvoering. De financiële basis van de groep is echter smal. De commissie vindt dit, met het oog op de beoogde forse uitbreiding van de exploitatie, een risico.
De commissie vindt het positief dat YoungGangsters zoekt naar een redelijke spreiding van inkomstenbronnen, door onder meer in te zetten op coproducties en een flinke verhoging van de publieksinkomsten. Een deel van die stijging in inkomsten is echter onvoldoende onderbouwd om zeker te zijn dat de begrote inkomsten gerealiseerd kunnen worden. Over de stap van de groep om naast verschillende festivals de producties in samenwerking met verschillende theaters in Nederland op locatie in verschillende steden te gaan spelen, oordeelt de commissie positief. Verschillende partners hebben zich hiervoor al aan de groep verbonden, wat de commissie vertrouwenwekkend vindt. Daarnaast werkt de groep met verschillende andere culturele en maatschappelijke partners voor zowel grote producties, als voor de ‘vooronderzoeksproducties’. Deze partners leveren bovendien een redelijk deel van de financiering, wat de commissie ook positief vindt.
Verder zijn de publieksinkomsten voor een substantieel deel gebaseerd op recettes en YoungGangsters loopt daarmee een risico bij een tegenvallende publieksopkomst. Daarbij heeft de groep ingezet op een toename van het aantal bezoekers en een hogere opbrengst per bezoeker dan de afgelopen jaren. Deze toename wordt in de ogen van de commissie niet overtuigend gemotiveerd. Dit vormt volgens de commissie een risico, waar nog bij komt dat er niet concreet wordt gereflecteerd op de situatie wanneer de publieksinkomsten onverhoopt tegenvallen. Het letterlijk opzoeken van het publiek leidt bovendien tot een stijging van de kosten. Die kosten worden voornamelijk met publieke subsidies gedekt. Naar het oordeel van de commissie is de balans tussen de eigen en publieke inkomsten niet helemaal in evenwicht en vertoont de groep hierin een minder ondernemende instelling dan in de afgelopen jaren.
YoungGangsters zet bij de publieksbenadering in op een relatief jong publiek, dat de groep zelf in algemene termen omschrijft als vanaf veertien jaar. Daarnaast zet YoungGangsters in op specifieke doelgroepen gerelateerd aan het thema van een voorstelling, zoals bijvoorbeeld bij de productie ‘Heroes’, die zich afspeelt in een clubsetting voor mannen van 55+. De commissie vindt deze inzet op diverse publieksgroepen met de nadruk op jong publiek goed passen bij de missie en het werk van het collectief. Bovendien wordt voor de publieksbenadering veelal samengewerkt met partners, onder meer bij het creëren van buzz in een stad en het zoeken van verbinding met publiek van de instellingen waarmee YoungGangsters samenwerkt. Deze aanpak is in de ogen van de commissie vertrouwenwekkend.
Ten aanzien van het 14+ publiek plaatst de commissie overigens nog wel een kanttekening. Het betreft een lastig te bereiken doelgroep die zich ook slecht laat binden. YoungGangsters geeft in de aanvraag, naast een verhoogde inzet op social media als Instagram en YouTube, nog weinig blijk van een concrete aanpak ten aanzien van dit jonge publiek.
Pluriformiteit
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de pluriformiteit als ruim voldoende.
De commissie plaatst het werk van YoungGangsters binnen het locatietheater. In het gesubsidieerde en vrije circuit is het aanbod van locatietheater beperkt. Binnen het bestaande aanbod van locatietheater is de bijdrage van het werk van YoungGangsters echter niet uniek. Zowel op zomerfestivals als op andere locaties in Nederland wordt vergelijkbaar aanbod gepresenteerd. De commissie oordeelt dat het werk van YoungGangsters een aanzienlijke bijdrage levert aan de pluriformiteit.
Geografische spreiding
De commissie beoordeelt de bijdrage aan de geografische spreiding als ruim voldoende.
Young Gangsters is gevestigd in Amsterdam, waar het aanbod aan professionele podiumkunsten groot is. Verder constateert de commissie dat YoungGangsters in de periode 2013-2015 regelmatig heeft gespeeld in Amsterdam. YoungGangsters heeft in vergelijking met andere podiumkunstinstellingen echter ook een substantieel aandeel voorstellingen in andere steden en regio’s gespeeld. In de komende periode staat de aanvrager een vergelijkbare spreiding van de voorstellingen voor ogen. De commissie vindt dat YoungGangsters een redelijke bijdrage levert aan de spreiding.
Bijdrage talentontwikkeling
Niet van toepassing.
Conclusie
De commissie adviseert de aanvraag van YoungGangsters te honoreren.
Aangevraagd bedrag per jaar
225.000
Geadviseerd bedrag per jaar
gemiddeld aantal uitvoeringen per jaar
bedrag per uitvoering
Circuit klein/middel
60
2.500
150.000
Circuit groot
0
0
0
Basisbedrag
75.000
Bijdrage talentontwikkeling
0
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
225.000
Toegekend bedrag per jaar
225.000
Aangevraagd bedrag per jaar
225.000
Circuit klein/middel
150.000
Circuit groot
0
Basisbedrag
75.000
Totaal geadviseerd bedrag per jaar
225.000
Toegekend bedrag per jaar
225.000